# "Glory of the Kings" in Ge`ez (Ethiopian)
# Last edited on 2002-01-08 13:01:11 by stolfi
# Edited by Michal Jerabek, Institute of Ancient Near Eastern Studies
# Charles University - Prague - Czech Republic
# http://anes235-1.ff.cuni.cz/WWW/projects/semitic/ethiopian/shelf.htm
# http://anes235-1.ff.cuni.cz/WWW/projects/semitic/ethiopian/books/kn/text/kn.htm

# See description of the encoding (SERA) at the end of this file.
# The punctuation used is "," (Ge`ez comma), ";" (Ge`ez semicolon),
#   "." (Ge`ez full stop, "::" in SERA) and "=" (end of paragraph,
#   ":|:" in SERA).

# BLANK = "_"
# ALPHA = "ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ"
# ALPHA = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyz"
# ALPHA = "`'"
# PUNCT = ";:."
# SYMBOL = "0123456789"
# BREAK = "ũ"
# PARAG = "="
# NULL = ""

# part a whole_book

## <a000>
# chapter   0 preamble
# unit T chapter_title
meqdem.
# unit P text
be'akWetEtu le'Igzi'AbHEr 'ab 'a`hazE kWulu; webeweldu 'iyesus krstos
zebotu kWulu kone weze'InbelEhuse 'albo zekone; webemenfes qdus PeraqliTos
zeywe`S'I 'Im'ab weyne`s'I 'Imweld `1 'amlak 'ab weweld wemenfes qdus ne'amn
wengeni le`slus


## <a001>
# chapter   1 GOK.1
# unit C chapter_num
`1
# unit T chapter_title
be'Inte kbre nege`st.
# unit P text
fkarE wezEna ze `3`100`10 we `8 rtu`ane haymanot be'Inte kbr we`Ibey wetedla
zekeme wehebe 'Igzi'AbHEr ledeqiqa 'adam; wefedfadese zebe'Inte `Ibeya
wekbra leSyon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'Inte gebariha wekEnyaha lelihu
bewste SrHe meqdesu 'Imqdme kWulu fTret mela'Ikt weseb'I 'Isme be`hbret
webe`smret webe`Irina gebrwa 'ab weweld wemenfes qdus leSyon semayawit
lema`hdare sbHetihomu we'Imz ybE 'ab leweld welemenfes qdus ngber seb'a
be'ar'ayane webe'amsaline; we`hebru we`semru bez mkr weybE weld 'ane 'Ilebs
`sgahu le'adam; weybE menfes qdus 'ane 'a`hedr wste lbe nebiyat weSadqan
wezati `hbret wekidan tegebret bewste Syon ma`hdere sbHetihomu wedawitni
ybE tezeker ma`hbereke ze'aqdemke feTire lemed`henite betre rstke bedebre
Syon ze`hederke wstEta

wegebro le'adam bezezi'ahu 'ar'aya we'amsal
keme yn`sto lesayTan be'Inte t`Ibitu msle serawitu; weyaqmo le'adam tekle
zi'ahu msle `heran deqiqu lesbHetihu 'Isme `hluq wemtur mkre 'Igzi'AbHEr
'Inte ybE 'Ikewn seb'a we'Aster'i lekWulu zefeTerku be`sga 'Itgeses; webede`hari
mewa`Il be`smretu tewelde be`sga 'Imdagmawit Syon dagmawi 'adam zw'Itu
med`henine krstos zati y'Iti mkHne wehaymanotne tesfane weHywetne Syon
samayawit


## <a002>
# chapter   2 GOK.2
# unit C chapter_num
`2
# unit T chapter_title
be'Inte `Ibeye nege`st.
# unit P text
hebukE ngba'I weneHesb wenweTn zena`ebi wenaHeSS 'Imnege`ste mdr beHg
webe`sr`et bekbr webe`Ibey 'Imqedami 'Iske de`hari

ten`s'a gorgoryos
gebarE menkr zetewedye wste gb be'Inte fqre sm`e krstos `10 we `5 `amete
wste mndabE; w'Itu ybE; 'Inze helewku wste gb `heleyku be'Intez neger webe'Inte
'Ibedu lengu`se 'armanya we'IbE meTene `hlinaye mnte `Ibeyomu bebz`he serawitnu
wemime bekbre nwaye `alem wemime bebz`he `simete 'ahgur; wezente `heliyye
lele terefe Selotye yehewkeni ka`Ibe `hlinaye we'I`hEli be'Inte `Ibeye
nege`st we'a`hezku 'IweTn


## <a003>
# chapter   3 GOK.3
# unit C chapter_num
`3
# unit T chapter_title
be'Inte meng`ste 'adam.
# unit P text
we'Im'adam 'al`elku we'IbE ngu`s 'Igzi'abHEr be'aman zelotu ydelu sbHet
we'ImtaHtEhu `sEmo le'adam ngu`se la`Ile kWulu zefeTere; webe`Ilwetu 'aw`S'o
'Imgenet be`hiTete keysi bemkre diyablos webew'Itu zEna Hezen tewelde qayen;
wer'Iyo 'adam leqayen 'Isure geS `Sewag ra'Iyu Hezene weka`Ibe tewelde
'abEl; wer'Iyo 'adam le'abEl keme `senay ra'Iyu wef`suH geSu ybE zntu weldye
werasE meng`stye


## <a004>
# chapter   4 GOK.4
# unit C chapter_num
`4
# unit T chapter_title
be'Inte qn'at.
# unit P text
wesobe lhqu `hbure qen'a la`IlEhu seyTan wewedeye y'Ite qn'ate wste
lbe qayen; qedami qn'atu be'Inte qale 'abune 'adam zeybE zw'Itu bruhe geS
ykun werasE meng`stye; webedagmsa qn'atu be'Inte 'I`htu `senay ra'Iya 'Inte
teweldet msle qayen wetewhbet le'abEl bekeme 'azeze 'Igzi'AbHEr ybz`hu
weyml'Iwa lemdr; we'Inte teweldetse msle 'abEl tmesl r'Iyete geSu leqayen
we'aste`halefe 'abuhomu wewehebomu; we`sals qn'atu be'Inte ze`so`u kl'Ehomu
wetewekfe 'Igzi'AbHEr me`swa`Ite 'abEl we'asqorere me`swa`Ito leqayen webe'Intez
qn'at qetelo; 'Isme qetle 'a`hew 'Imqadami tefeTre beqn'ate sayTan la`Ile
deqiqa 'adam wesobe qetele 'I`huhu kone r`ude wedngu`Se wemnune be`hebe
'abuhu webe`hebe 'Igzi'u wetewelde sEt wer'Iyo 'adam ybE; y'IzEkE te`saheleni
'Igzi'AbHEr wewehebeni brhane geSye bensHa 'Aqarbo warsye zntu wew'Ituse
qetalE warsye be `9 twldu tdemeses smu


## <a005>
# chapter   5 GOK.5
# unit C chapter_num
`5
# unit T chapter_title
be'Inte meng`ste sEt.
# unit P text
we'a`Irefe 'adam weneg`se sEt beSdq; we'a`Irefe sEt weneg`se hEnos;
we'a'Irefe hEnos weneg`se qaynan; we'a'Irefe qaynan weneg`se melal'El;
we'a`Irefe melal'El weneg`se yarod; we'a`Irefe yarod weneg`se hEnok beSdq
weferho le'Igzi'AbHEr we`heb'o keme 'iyr'ayo lemot wehelo ngu`s be`sgahu
bHEre Hyawan we'Imd`hre tekebte hEenok neg`se matusala; we'a`Irefe matusala
weneg`se lamE`h; we'a`Irefe lamE`h weneg`se noH beSdq we'a`smero le'Igzi'AbHEr
bekWulu gbru


## <a006>
# chapter   6 GOK.6
# unit C chapter_num
`6
# unit T chapter_title
be'Inte `heTi'ate qayen.
# unit P text
wew'Ituse rgum qetalE 'I`huhu qayen 'abz`ha le'Ikey wezer'uni kemahu
'Ile 'am`I`Iwo le'Igzi'AbHEr be'Ikeyomu we'albomu frhete 'Igzi'AbHEr qdme
'a`Iyntihomu we'i`heleywo keme feTarihomu we'iSeleyu `hebEhu we'iteganeyu
we'ise'alwo we'iteqenyu lotu befrhet; ze'Inbele zeybel`u weysetyu weyzefnu
weytwaneyu bemesenqo webemaHlEt webezmut ze'Inbele Hg weze'Inbele mesfert
weze'Inbele `sr`et webez`he 'Ikeyomu ledeqiqe qayen 'Iske bet`Ibite zmutomu
'agb'u zer'a 'adg `hebe feres wekone beqle ze'i'azeze 'Igzi'AbHEr; bekeme
'Ile yhubu wludomu meheymnan lekeHadyan weykewnu wludomu zer'a gmura rkusan
menfeqomu `senay wemenfeqomu zer'a 'Ikuyan; we'Ile gebrwa le'Ikit SnuH
deynomu wenbur gEgayomu


## <a007>
# chapter   7 GOK.7
# unit C chapter_num
`7
# unit T chapter_title
be'Inte noH.
# unit P text
wenoHse Sadq yferho le'Igzi'AbHEr weye`eqb Sdqe wezenegerwo 'abewihu
Hge 'Im'adam `a`sr twld lelihu noH 'Inze yzEker weygebr `senaye weye`eqb
`sgahu 'Imzmut weygE`sS deqiqo keme 'iydemeru msle deqiqe qayen mema`Iliy
`Ibuy nafaqE meng`st; 'Isme bemkre diyablos ze'a`sreSa le'Ikey Hore wemeheromu
kWulo zeSel'o 'Igzi'AbHEr; t`Ibite tz`hrte tzwfte HemEte wdEte wemaHla
beHeset; wefedfadese be'Ikeye zmutomu ze'Inbele Hg we`sr`et b'Isi la`Ile
b'Isi yarekWEs biSo we'anst la`Ile 'anst ygebra `hesare


## <a008>
# chapter   8 GOK.8
# unit C chapter_num
`8
# unit T chapter_title
be'Inte 'ay`h.
# unit P text
wekone zgbr 'Ikuye beqdme 'Igzi'AbHEr; wew'Ituni demsesomu bemaye 'ay`h
zeyqWerr 'Imne 'asHetiya 'ar`hewe `hewa`hwe semay wewerede 'asrabe 'ay`h
weter`hwe 'anq`It zemetHte mdr weteke`ste 'anq`Ite 'ay`h la`Ile mdr; weTef'u
`haT'An 'Isme 'areru frE meq`seftomu; we`helqe mslEhomu kWulu 'Inssa we'arawit
'Isme kWulomu tefeTru be'Inte f`sHa 'adam welekbru; webo be'Inte Sgabu
webo be'Inte f`sHahu webo zebe'Inte 'asmat lesebHo feTarihu keme ya'Imromu;
bekeme ybE dawit wekWulo 'agrerke taHte 'Igerihu; be'Inti'ahu tefeTru webe'Inti'ahu
`helqu ze'Inbele `60 nefs we'Imne nSuH 'Inssa we'arawit bebe `7`7 we'Imne
rkus 'Inssa we'arawit bebe `2`2


## <a009>
# chapter   9 GOK.9
# unit C chapter_num
`9
# unit T chapter_title
be'Inte kidane noH.
# unit P text
we'Imz 'a`Irefe noH Sadq weneg`se sEm beTbeb webeSdq 'Isme tebareke
be`hebe noH 'Inze ybl kun 'Igzi'a le'I`huke; welekamni ybElo kun gebre
le'I`huke; weleyafEtni ybElo tegeber wete'azazE kun lesEm warsye weka`Ibe
'Imd`hre 'ay`hni 'i`hedege te`Sarrotomu diyablos `Serne ledeqiqe noH 'ala
'an`s'o lekena'on welde kam wekone mema`Ily zeynefq meng`ste 'Imdeqiqe
sEm 'Isme tekafelu mdre; we'amHelomu besme 'amlaku keme 'iyt`edewu dewele
biSomu wekeme 'iybl`u mawta webtke wekeme 'iyzemwu ze'Inbele Hg keme 'iytme`e`omu
dagme be'ay`h wenoHni teganeye we`so`e weSew`e wege`ere webekeye; wetenagero
'Igzi'AbHEr; weybE noH 'Imese dagme tamasna lemdr be'ay`h Tsyeni mslEhomu
le'Ile `helqu weybElo 'Igzi'AbHEr 'ane 'Itkayed mslEke keme tngromu ledeqiqke
keme 'iybl`u mawta webtke wekeme 'iyzemwu ze'Inbele Hg we'anehi keme 'iyamasna
lemdr dagme be'ay`h wekeme 'Ihubomu ledeqiqke kremte weHegaye zer'a wema'Irere
Sedeye wemeSewe


## <a010>
# chapter  10 GOK.10
# unit C chapter_num
`10
# unit T chapter_title
be'Inte Syon.
# unit P text
we'ImHl ber'Isye webeSyon tabote kidanye 'Inte feTerkwa lem`shal welemed`henite
seb'I we'Awerda bede`hari lezer'Ike we'I`semr me`swa`Ite deqiqke bedibe
mdr wethElu mslEhomu tabote kidanye le`alem wesobeni meS'a demena keme
'iyfrhu we'iymselomu 'ay`h 'Awerd 'Ima`hdere Syon qeste kidanye zeykElla
letabote Hgye zw'Itu qeste demena; wesobeni bez`he `heTi'atomu wefeqedku
'Itme`e`omu 'IzEkera letabote kidanye we'IrEsya leqeste demena we'A'att
me`etye we'IfEnu `sahlye; we'anse 'iyres`I qalye we'iyHEsu zewe`S'a 'Im'afuye
wele'Imeni `helefe semay wemdr weqalyese 'iye`helf

'aw`s'Iwo weybElwo
'Ile hye liqane PaPasat leb`Su`I gorgoryos; nahukE y'IzE lebewne Tyuqe
keme 'Imqdme kWulu fTret 'Imeni mela'Ikt we'Imqdme semayat wemdr we'Imqdme
mSna`at welgWetate baHr zefeTera letabote kidan zati y'Iti 'Inte besemayat
tansosu dibe mdr


## <a011>
# chapter  11 GOK.10.1
# unit C chapter_num
`10`1
# unit T chapter_title
`hebe `hebru `3`100`10 we `60 rtu`ane haymanot.
# unit P text
we'aw`s'Iwo weybElu 'Iwe 'aman qedemet tefeTro tabote kidan we'albo
Heset wste qalke 'Imun wertu`I weSdq w'Itu we'albo tewlaT; 'aqdimuse leSyon
feTera lema`hdere sbHetihu wemkre kidanuse zeybE 'Ilebs `sga 'adam merEtawite
we'Aster'i lekWulu zefeTerku be'IdEye webeqalye wesobese 'iweredet Syon
semayawit wesobeni 'ilebse `sga 'adam 'Ime 'iter'Iye 'Igzi'AbHEr qal we'Ime
'ikone med`henitene; sm`u be'amsal; Syonse semayawit temeseleta leweladite
med`hn maryam; 'Isme HnSt Syon wenbur wstEta `10 qalat zeHg 'Ile SHufat
be'Idewihu wewste ker`se maryam `hedere lelihu feTari zebe'Inti'ahu kWulu
kone


## <a012>
# chapter  12 GOK.10.2
# unit C chapter_num
`10`2
# unit T chapter_title
be'Inte kena'An.
# unit P text
wekena'Anse zenefeqe meng`ste 'Imdeqiqe sEm te`ediwo maHla ze'abewihu
ze'amHelomu noH; wedeqiqe kena'Anse `7 Snu`an wene`s'a 'Imdre sEm `7 'ahgure
`ebeyte we`sEmomu hye ledeqiqu wekemahu ka`Ibe kfluni ler'Isu gebre; webede`hari
tebeqelomu 'Igzi'AbHEr ledeqiqe kena'An we'awrese mdromu ledeqiqe sEm;
we'Ilu 'Ile tewaresu kenanEwon wefErzEwon we'EwEwon wekETEwon we'AmorEwon
we'iyabusEwon wegErgEsEwon; 'Ilu 'Imuntu 'Ile te`heyele kena'An 'Imzer'a
sEm; 'Isme 'irtu`I te`edwo meng`st webeli`e maHla webe'Intez Tef'u wezkromuni
`helqe bete`edwo t'Izaz we'amlko Ta`ot wesegid le'Ile 'ikonu 'amalkte

we'Im d`hre mote sEm neg`se 'alfaksd; we'Imd`hre mote 'alfaksd neg`se qaynan;
we'Imd`hre mote qaynan neg`se sala; we'Imd`hrEhu neg`se 'IbEr we'Imd`hrEhu
neg`se falEq we'Imd`hrEhu neg`se ragaw we'Imd`hrEhu neg`se sEroH we'Imd`hrEhu
neg`se nakor we'Imd`hrEhu neg`se tara we'Iluse 'Inze yaseglu Ta`otate weyeHewru
`hebe meqabre 'abewihomu weygebru `s`Ile zewerq webrur webrt; weytnageromu
ganEn bewste w'Itu `s`Ile 'abewihomu weyblomu 'IgelE weldye `su`I lite
weldke zetafeqr; weyzebHu deqiqomu we'awaldihomu le'agannt weyk`Iwu deme
nSuHe lerkusan 'agannt


## <a013>
# chapter  13 GOK.10.3
# unit C chapter_num
`10 we `3
# unit T chapter_title
be'Inte 'abrham.
# unit P text
wewelede tara welde wesemeyo 'abram; wesobe kone lotu `10 we `2 `amete
le'ako 'abuhu tara keme y`siT Ta`ote; weybE 'abram zse 'ikone 'amlak zeyad`hn;
wewesede keme y`siT Ta`ote bekeme 'azezo 'abuhu; weybElomu le'Ile y`seyT
lomu bonu zet`sayeTu ze'iyad`hn 'amlak `I`S we'Ibn we`heSin webrt zegebro
'Ide kEnya; we'abeywo te`sayTo le'abram 'Isme lelihu 'arkWesomu leglfewate
'abuhu we'Inze ya'atwomu tegH`se 'Imfnot we'anberomu weneSeromu weybElomu;
bonu zetklu gebire ze'IsE'alekmu 'ane y'IzE 'Ime tklu 'abl`uni `hbste 'aw
'astyuni maye; we'albo ze'aw`s'Iwo 'Isme 'a'Iban we`I`Sew 'Imuntu; weSe`elomu
we`Serefe la`IlEhomu we'inebebwo; webo leze Sef`o webo leze rege`So webo
leze wegero wesebero be'a'Iban weybElomu; 'Imese 'itad`hnu r'Iskmu 'Imze
gef`ekmu we'itaHe`smu leze 'aH`seme lekmu be'aytE tsemeyu 'amalkte; wekentu
'Ile yamelkukmu we'anse 'asteHeqerkukmu we'itkununi 'amlakiye we'ar'aye
geSo lem`sraq wesefHe 'Idewihu weybE; 'amlakiyese kuneni 'ante 'Igzi'o
feTarE semayat wemdr feTarE `SeHey wewer`h feTarE baHr weyebs gebarE sergWe
semay wemdr zeyaster'i weze'iyaster'i gebarE kWulu kuneni 'amlakiye wekiyake
te'amenku weba`Idese 'albye ze'It'amen ze'InbelEke 'Imyom we'Imz 'aster'ayo
seregela ze'Isat zeynedd weferhe 'abram wewedqe begeSu wste mdr; we'an`s'o
weybElo 'itfrah qum rtu`e we'a'Itete 'ImnEhu frhete


## <a014>
# chapter  14 GOK.10.4
# unit C chapter_num
`10 we `4
# unit T chapter_title
be'Inte kidane 'abrham.
# unit P text
wetenagero 'Igzi'AbHEr weybElo; 'itfrah 'Imyom gebrye 'ante we'Aqewm
kidanye mslEke wemsle zer'Ike 'Imd`hrEke we'Abez`h zer'ake we'A`ebi smke
fedfade we'Awerda letabote kidanye dibe mdr be `7 twld 'Imd`hrEke wetansosu
msle zer'Ike wetkewn med`henite lezemedke; we'Imd`hrEhu 'IfEnu qalye lemed`henite
'adam wedeqiqu 'Iske le`alem wey'IzEni 'Ilu 'azmadike `elawiyan we'abeyu
'amlkotye bert`I; we'antese `Ilet 'Im`Ilet keme 'iyasHtuke ne`a `Sa'I 'Imzati
mdr mdre 'abewike wste mdr ze'Ar'Iyeke 'ane we'Ihubomu lezer'Ike 'Imd`hrEke
wesegede 'abram le'Igzi'AbHEr wete'azeze le'amlaku; weybElo ykun smke 'abrham
wewehebo selame we`erge wste semayat

we'abrhamni 'atewe wste ma`hderu
wene`s'A lesara b'Isitu wewe`S'a 'Inze 'iytmeyeT 'abuhu we'Imo webEto we'azmadihu
wemenene be'Inte 'Igzi'AbHEr; webeSHe wste hegere salEm we`hedere hye weneg`se
beSdq we'ite`edewe 'Imt'Izazu le'Igzi'AbHEr; we'Igzi'AbHEr bareko fedfade
'Iske 'aTreye `e`serte wesemente 'agbrtihu 'Ile yqewmu qdmEhu Snu`an wemhurane
`Seb'I 'Ile ygebru feqado 'Ile ylebsu dibagate zewerq weye`enqu bezganate
zewerq weyqentu qnatate zewerq weytqESelu 'aklilate zewerq; webomu ymew'I
`Sero we'a`Irefe bekbr be'Igzi'AbHEr we`heyese wetemogese 'Im'Ile qdmEhu;
`heyese wekebre wetele`ele


## <a015>
# chapter  15 GOK.10.5
# unit C chapter_num
`10 we `5
# unit T chapter_title
be'Inte ysHeq weya`Iqob.
# unit P text
weneg`se ysHeq weldu wew'Ituni 'ite`edewe 'Imt'Izazu le'Igzi'AbHEr wekone
nSuH benefsu webe`sgahu we'a`Irefe bekbr weneg`se ya`Iqob weldu wew'Ituni
'ite`edewe 'Imt'Izazu le'Igzi'AbHEr; wekone bzu`h nwayu wedeqiqu webareko
'Igzi'AbHEr we'a`Irefe bekbr


## <a016>
# chapter  16 GOK.10.6
# unit C chapter_num
`10 we `6
# unit T chapter_title
be'Inte robEl.
# unit P text
we'Imd`hrEhu robEl bekWru leya`Iqob te`edewe t'Izaze 'Igzi'AbHEr wefeleset
meng`st 'ImnEhu we'Imzer'u be'Inte ze'arkWese b'Isite 'abuhu 'Isme 'irtu`I
te`edwo Hg ze'azeze 'Igzi'AbHEr; weregemo 'abuhu wetem`o 'Igzi'abHEr wekone
HSuSe 'Im'a`hewihu wedeqiqu konu zlgusane we`Ibuqane; we'Inze lelihu bekWEr
teheyde meng`st 'ImnEhu weneg`se yhuda 'I`huhu zeyn'Is; webe'Intez tesemye
yhuda; wetebareke zer'u we`seneye meng`stu wetebareku deqiqu we'Imd`hrEhu
neg`se farEs weldu; w'Ituni 'a`Irefe weneg`se 'isarom weldu; we'Imd`hrEhu
neg`se 'orni weldu; we'Im d`hrEhu neg`se 'aram weldu; we'Imd`hrEhu neg`se
'aminadab weldu; we'Imd`hrEhu neg`se ne'ason weldu; we'Imd`hrEhu neg`se
sala weldu; we'Imd`hrEhu neg`se ba`os weldu; we'Imd`hrEhu neg`se 'iyobEd
weldu; we'Imd`hrEhu neg`se 'IsEy weldu wemeng`ste ze'IbE berekete 'ab la`Ile
weld keme ytbarek be`senay; wemeng`stse la`Ile 'Isra'El 'Imd`hre mote 'IsEy
neg`se dawit beSdq webert`I webeyewhet


## <a017>
# chapter  17 GOK.10.7
# unit C chapter_num
`10 we `7
# unit T chapter_title
be'Inte kbra leSyon.
# unit P text
weleSyonse tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'aqdimu semaye `sarere we`semre
tkun bemdr ma`hdere sbHetihu feqido 'awreda lemdr wewehebo lemusE be'ar'aya
ygbera; weybElo gber tabote 'Im`I`S ze'iyneqz wetlebTo bewerq nTuf wetanebr
wstEta qale Hg zekidan zeSeHefku be'aSab`Iye keme y`Iqebu Hgye kl'E Slate
zekidan wesemayawitni menfesawit wstEta zeHbra wegbra nekir tmesl Tlma
wewekey wewerawrE wezewher weblure webrhane; weteheyd 'a`Iynte wetkebt
wetselb lbe; 'Inte be`hlina 'Igzi'AbHEr tegebret we'ako be'Ide kEnya zeseb'I
'ala lelihu feTera lema`hdere sbHetihu wemenfesawit y'Iti weml'Ite mHret;
semayawit y'Iti weml'Ite brhan; 'ag`azit y'Iti wema`hdere melekot zebesemayat
ma`hdera webemdr tansosu wemsle seb'I te`hedr wemsle mela'Ikt hegerite
seb'I med`henit welemenfes qdus ma`hder wewstEtani gomor zewerq sfur mena
zewerede 'Imsemayat; webetre 'aron 'Inte Segeyet 'Imd`hre yebset ze'Inbele
ysqywa maye; wew'Ituni sebera kl'Ete sbrete wekonet `seleste betre 'Inze
'aHeti y'Iti

weqefela bewerq nTuf wereseye lati meSawre wemema`sTe
wememasqe; weySewrwa qdme Hzb 'Iske yabew'Iwa mdre rst 'Inte y'Iti 'iyerusalEm
hegere Syon we'Inze te`edu yordanos weySewrwa kahnat qome may keme 'areft
'Iske ye`edu kWulu Hzb; we'Imd`hre `edewu kWulu Hzb `edewu kahnat Sewiromu
tabote we'anberwa wste hegere yhuda mdre rst wetemel'aku nebiyat bewste
debtera sm`I la`IlEhomu ledeqiqe 'Isra'El wekahnatni ySewru 'Efude keme
ytle'aku ledebtera merTul weliqane kahnatni ya`ergu me`swa`Ite keme yastesryu
be'Inte `heTi'atomu we'Imz be'Inte `heTi'ate Hzb

we'azezomu 'Igzi'AbHEr
lemusE wele'aron keme ygberu nwaye qdsat ledebtera sm`I zey`sera`I bewste
qdste qdusan; nwaye werq Seherate weSwa`ate kWesakWsate weTrPEzate `seqa`sqate
we'ar'Iste 'a`Imadat qenadile wemesaqye me`hatwe wemesawre meranate wemema`sTe
'a`Iyage we'abHrte dibagate we'albase 'aklilate we'akmimate derkeno wemSiSite
bsaTate weHbre kebd `Ifrete zeqb'a khnet wemeng`st weyaknte wemElate nete
k`ube webusus SegWre Teli wema'Ise beg`I Hsuy we'Ibne serdyon wekerkedEn
wezesenpEr wemeregd bewste debtera zesm`I `hebe tnebr Syon ma`hdere sbHetihu
weygberu lati ker`se Hemer msle kl'E Slat 'Ile SHufan be'aSba`Ite 'Igzi'AbHEr
wetnebr Syon la`IlEhomu; wetgebr lati tabote 'Im`I`S ze'iyneqz `hebe tnebr
Syon zekl'E 'Imet wemenfeqe 'Imet nu`ha we'Imet wemenfeqe 'Imet gdma wetlebTo
bewerq nTuf 'Inte 'af'ahu wewsTu; wetgebr me`abltiha wemeqafltiha bewerq
Sruy we`hoSadatni `ewda wetgebr wste `4 mesamktiha `4 kebelo mesakmiha
wetgebr 'Imne `I`S ze'iyneqz wetlebTo bewerq nTuf webotu tSewrwa letabote
Hg

kemez 'azezo 'Igzi'AbHEr lemusE bedebre sina we'ar'ayo gbra we`sr`eta
weHbra ledebtera keme ygber wekebret we`ebyet fedfade bewste 'Isra'El webe`hebe
'Igzi'AbHEr te'amnet lema`hdere sbHetihu; weywerd lelihu wste debre meqdesu
weytnageromu le`hruyanihu weyfetH lomu le'ad`hno weyad`hnomu 'Im'Ide `Seromu;
weytnageromu be`emde demena keme y`Iqebu Hgo we`sr`eto weyHoru bet'Izazu
le'Igzi'AbHEr


## <a018>
# chapter  18 GOK.10.8
# unit C chapter_num
`10 we `8
# unit T chapter_title
`hebe `hebru 'abew PaPasat.
# unit P text
ka`Ibe 'aw`s'u ma`hbere `3`100`10 we `8 we ybElu 'amEn; zatikE y'Iti med`henitomu
ledeqiqe 'adam 'Isme tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'Imkeme weredet tesemyu seb'a
bEtu le'Igzi'AbHEr; bekeme ybE dawit wema`hderohi wste Syon; weka`Ibe ybE
be'afe menfes qdus wema`hderye zye 'Isme `hereykwa we'Ibarkomu lekahnatiha
we'Astefe`sHomu lenedayaniha; weledawitni 'Ihubo zer'a bewstEta bedibe
mdrni zeykewn ngu`se webesemayatni yneg`s 'Imzer'u be`sga dibe menbere
melekot; weSela'Ituni ygeb'u taHte mekeyde 'Igerihu weyt`hetemu bema`hteme
zi'ahu


## <a019>
# chapter  19 GOK.10.9
# unit C chapter_num
`10`9
# unit T chapter_title
be'Inte `hebe terekebet zati meSHef.
# unit P text
weybE liqe PaPasat zeromE dmatyos; 'anse rekebku meSHefe bewste bEte
sofya 'Imwste meSaHft wemezagbte ngu`s keme kWula meng`ste `alem lengu`se
romE welengu`se 'ityoPya


## <a020>
# chapter  20 GOK.20
# unit C chapter_num
`20
# unit T chapter_title
be'Inte kfle mdr.
# unit P text
'Imenfeqa le'iyerusalEm we'Imdebuba 'Iske mes`I `sereqawi kflu lengu`se
rom; we'Imenfeqa le'iyerusalEm 'Imdebuba 'Iske mes`I wehnd `erebawi kflu
lengu`se 'ityoPya 'Isme kl'Ehomu zer'a sEm welde noH zer'a 'abrham zer'a
dawit deqiqe selomon 'Imuntu; 'Isme 'Igzi'AbHEr wehebomu kbre lezer'a sEm
be'Inte berekete 'abuhomu noH ngu`se romhi welde selomon w'Itu wengu`se
'ityoPya welde selomon bekWru w'Itu zeylhq


## <a021>
# chapter  21 GOK.20.1
# unit C chapter_num
`20`1
# unit T chapter_title
be'Inte ng`ste 'azEb.
# unit P text
wezekeme teweldehi w'Itu rekebku SHuf wstEtu lew'Itu meSHef; 'Isme kemez
zekerwa wengElawiyan ley'Iti b'Isit; we'Igzi'Inehi 'iyesus krstos ybE 'Inze
yweq`somu leHzbe 'ayhud seqalyan 'Ile 'amEha twld 'Inze ybl; ng`ste 'azEb
ttne`sa'I 'ame `Ilete kWnenE wettwaqe`somu wettfatHomu wetmew'omu lezati
twld 'Ile 'isem`u sbkete qalye; 'Isme leliha meS'at 'Im'aSnafe mdr keme
tsma`I Tbebihu leselomon wezeybE ng`ste 'azEb ng`ste 'ityoPya y'Iti; we'aSnafe
mdrse zetebhle be'Inte dkame fTret ze'anst webe'Inte rHqe fnot welahbe
`SeHey webe'Inte re`habe fnot weSm'a may

wey'Itise ng`ste 'azEb `senayt
Tqe bera'Iyani belaHyani webe'a'Imro welbuna zeweheba 'Igzi'AbHEr keme
tHor 'iyerusalEm keme tsma`I Tbebihu leselomon; 'Isme befeqade 'Igzi'AbHEr
tegebre zntu wekone `smretu wey'Itise ba`Ilt Tqe beze wehba 'Igzi'AbHEr
kbre web`Ile werqe webrure we'albase kbure we'agmale we'agbrte wenegadyane
weynegdu lati baHre weyebse wehndekE we'aswane


## <a022>
# chapter  22 GOK.20.2
# unit C chapter_num
`20`2
# unit T chapter_title
be'Inte tamrin negadi.
# unit P text
wehelewe `1 lbw liqe negadyan zesmu temrin weyS`In `5`100 we `20 'agmale
we'aHmareni botu meTene `70 we `3 weselomon ngu`s 'amEha feqede keme yHnS
bEte 'Igzi'AbHEr wele'ake wste kWulu negadyan lem`sraq welem`Irab ledebub
welesemEn keme ymS'u negadyan weyn`s'u be`hebEhu werqe webrure wew'Ituni
yn`sa'I zeytfeqed legbr wenegerwo be'Inte w'Itu negadi 'ityoPyawi ba`Il
wele'ake keme yamS'I lotu zeytfeqed 'ImbHEre `ereb werqe qeyiHe we`I`Se
ze'iyneqz Selime wesenpEre . weHore w'Itu negadi zesmu temrin negadiha
leng`ste 'ityoPya `hebe selomon ngu`s; wene`s'a kWulo zefeqede 'ImnEhu
wewehebo lenegadi zeyfeqd 'afedfdo 'Imnwayu wew'Ituse negadi lbw fedfade
weyrE'i Tbebihu leselomon weyanekr weyt`eqeb keme yTeyq 'aw`s'ote qalu
weftHo we`sa'I`sa'a 'afuhu weTa`Ime negeru weHureto wenbreto weten`s'oto
wegbro wefqro we`sr`eto wema'Ido weHgo wele'Ileni y'Ezzomu msle tHtna weyewhet;
wesobeni 'abesu ymHromu 'Isme beTbeb webefrhete 'Igzi'AbHEr y`ser`I bEto;
weyakmossomu beyewhet le'abdan wey`sErHon beyewhet le'a'Imat weyke`st 'afuhu
be'amsal; weyT`Im qalu 'ImSeqaw`e me`ar wekWulu gbru ftw wekWulu r'Iyetu
'adam; 'Isme ttfeqer Tbeb be`hebe ma'Imran wettmEnen be`hebe 'abdan wezente
kWulo r'iyo yaste`eSb w'Itu negadi weyanekr fedfade 'Isme le'Ile yrE'Iywo
kWulentahu meftw wememhr w'Itu; we'Ileni beSHu `hebEhu 'iyfeqdu y'Ittu
weytgeHe`su 'ImnEhu be'Inte Tbebu welaHyu; weTa`Ime negeru keme may leSmu'I
wekeme `hbst le r`hub wekeme fews ledwuy wekeme lbs le`Iruq wekeme 'ab
le'IgWale mawta; weyfetH beSdq we'iyadelu legeS; webotu kbre web`Ile zewehebo
'Igzi'AbHEr fedfade werqe webrure we`InqWe we'albase kbure we'Inssa we'arawit
ze'albo `holqWe webemewa`Ilihuse leselomon ngu`s kone werq keme brt webrur
keme `erer webrtse we`erer we`heSin kone bz`hu keme `I`Se baHrus wekeme
br`e gedam we`I`Se qEdrosni bzu`he kone; beze wehebo 'Igzi'AbHEr kbre web`Ile
weTbebe wemogese ze'ikonu kemahu 'Ile 'ImqdmEhu we'iykewnu 'Imd`hrEhu zekemahu


## <a023>
# chapter  23 GOK.20.3
# unit C chapter_num
`20`3
# unit T chapter_title
`hebe geb'a negadi 'ityoPya.
# unit P text
we'Imz fetewe negadi temrin keme ygba'I bHEro weHore `hebEhu leselomon
wesegede lotu we'am`ho weybElo; selam le`Ibeyke fenweni 'IHor bHErye `hebe
'Igz'Itye 'Isme gWendeyku ber'iye kbrke weTbebke webebzu`h mebal`It zetSEgweni;
wey'IzEse 'aHewr `hebe 'Igz'Itye; 'Isme 'Imfetewku 'Inber mslEke keme `1
'Im'agbrtike 'Im'Ile ytEHetu; b`Su`anse 'Ile ysem`u qaleke weygebru t'Izazeke;
'Isme 'Imfetewku 'Inber zye we'iytfeleT 'ImnEke; 'ala baHtu fenweni `hebe
'Igz'Itye be'Inte m`Iqbna zela`IlEye keme 'aheba nwaya weleliyeni gebr
lati webo'a selomon bEto wewehebo kWulo zeytfeqed kbre lebHEre 'ityoPya
wefenewo beselam; wesegede wewe`S'a weHore fnoto webeSHe `hebe 'Igz'Itu
we'awefeya kWElo nwaye ze'a'Itewe. wenegera zekeme beSHe hegere yhuda
'iyerusalEm `hebe selomon ngu`s wekWElo zesem`e wezer'Iye negera zekeme
ygebr ftHe wezekeme ytnager nSHe wezekeme y'Ezz rt`e bekWElu zeHeteto yawe`s'I
beyewhet we'albo Heset be`hebEhu wezekemeni `sEme neda'Ite gebar 'Ile ySewru
`I`Se 'Arson bebe `7`100 weweqerte 'Ibn `8`100 'Imne kWElu negadyan we`seyaTyan
zekeme ye`he`s`s lekine Tbeb wemgbar wezekeme yne`s'I weyhub beka`Ibet
wekWElu kinu wegbru beTbeb. weynegra leleSebHet kWulo Tbebe selomon keme
ygebr ftHe wezekeme ygebr rt`e wezekeme y`ser`I ma'Ide wezekeme ygebr msaHe
wezekeme ymEhr Tbebe wezekeme y'Ezz 'agbrtihu wekWElo `sru`I bemkr weyeHewru
beqalu we'albo zeyt`Egel kal'u we'albo zey`Em`S nwaye biSu we'albo heyadi
we'iseraqi bemewa`Ilihu; 'Isme beTbeb ya'amr le'Ile sHtu weyqe`sfomu weyaferhomu
we'iydegmu 'Ikuye 'ala beselam ynebru msle frhete ngu`s. wezente kWElo
ynegra welele SebHet yzEkr zer'Iye be`hebe ngu`s weynegra; wetastedemm
beze sem`et 'Im`hebe negadi gebra wet`hEli belba keme tHor `hebEhu wetbeki
'Imbz`he fqra beze negera wetafeqr fedfade Hewire `hebEhu wet`hEli `hlina
Hewire `hebEhu wetasteraHq wetaste`eSb. weka`Ibe teHett weynegra ka`Ibe
tfetu wetaste'adm Hewire keme tsma`I Tbebihu wetr'ay geSo wete'am`h kiyahu
wetgney lemeng`stu; we'aTb`et lba keme tHor `hebEhu we'Igzi'AbHErni 'aTb`e
lba keme tHor we'aftewa

we'Imz 'a`hezet t`sra`I bEta wete'azz 'agbrtiha
wetm`ed 'i'Imatiha wetaste`sani nwaya; wete`he`s`s zeytfeqed lefnot wele'am`ha
lengu`s welewhib lemekWanntiha wele`IsEte 'a'Imatiha. we'astegab'at rakubate
we'abqlte we'afrase we'a'Iduge we'aHmare we'armase wemeSafne we'aHsle weme`sanqe
wemesatye wemeSawre; wetedelewetke metHor we'azezet lekWElu mekWanntiha
'Ile 'ImtaHtEha keme ydelewu lefnot 'Iske `6 'awra`h weyn`s'u me`sanqe
wey`sr`u 'abyatihomu 'Isme rHuq bHEr `hebe yeHewru


## <a024>
# chapter  24 GOK.20.4
# unit C chapter_num
`20`4
# unit T chapter_title
`hebe tedelewet leHewir.
# unit P text
wetbElomu sm`u qalye 'Ili'aye we'a`Sm'uni negerye; 'Isme 'anse 'Ifeqd
Tbebe welbyeni te`he`s`sa le'a'Imro; 'Isme tenedefku befqre Tbeb wetesHbku
be'aHbale 'a'Imro; 'Isme t`hEys Tbeb 'Imezgebe werq webrur; Tbebse t`hEys
'Imne kWElu zetefeTre dibe mdr. bemntkE yastemaslwa leTbeb betaHte semay;
tT`Im 'Imne me`ar wetastefE`sH 'Imne weyn wetaberh 'Imne `SeHey wettfeqer
'Imne `InqWE kbur wetaTell 'Imne qb'I wetaSegb 'Imne mebal`It T`umat wetakebr
'Imne 'a'Ilaf werq webrur; mestefe`sHit lelb wemebrhit le'a`Iynt wekewaw
le'Igr wedr`I le'Ingd'A wegEra ler'Is webzgana leksad wemeqeneti leHeqWEyat
wemesm`I le'a'Izan wemeTbebi le'albab wetmhrt lema'Imran wemenazezi lelbuban
wewehabE kbr le`he`sa`syan. wemeng`stni 'iyqewm ze'Inbele Tbeb web`Ilni
'iyt`eqeb ze'Inbele Tbeb we'Igrni 'iySen`I `hebe kEde ze'Inbele Tbeb welsanni
'iytfeqer zetenagere ze'Inbele Tbeb. Tbebse t`hEys 'Imne kWElu mezagbt;
zezegebe werqe webrure 'iybeqW`I ze'Inbele Tbeb; wezezegebe Tbebe 'albo
zeyeheydo 'Imne lbu; wezezegeku 'abdan ybel`u Tebiban webe'Inte 'Ikeyomu
le`ema`Syan ytwEdesu Sadqan webe'Inte sHetetomu le'abdan ytfeqeru Tebiban.
Tbebse l`Ilt y'Iti web`Ilt 'ane 'Afeqra keme 'Im wey'Iti teHeqfeni keme
H`Sana 'ane 'Itelu 'a`sera leTbeb wey'Iti te`eqbeni 'Iske le`alem 'ane
'a`he`s`sa leTbeb wey'Iti tkewneni lezlufu 'Itelu 'a`sera we'iytgedef 'ImnEha
'Asemk bati wetkewneni Tqme 'admas 'ISewen bati wetkewneni `heyle weSn`e
'ItfE`saH bati wetkewneni mogese bzu`he. 'Isme rtu`I ntlu 'a`sera leTbeb
weylka'I sekWenane wste medreke `ho`hatiha leTbeb; n`h`s`sa wenrekba nafqra
we'itrHq 'ImnEne ndEgna wenrekba ns'ala wenne`s'A; nmiT lbene `hebEha keme
'inrs`a bekWElu gizE 'Isme le'Ime zekerwa tzEkr leliha; webe`hebe 'abdanse
'itzekr Tbebe 'Isme 'iyakebrwa we'itafeqromu. wekbrase leTbeb 'akbro Tebib
wefqrani leTbeb 'afqrotu leTebib; 'afqro leTebib we'itrHeq 'ImnEhu webera'Iye
zi`ahu tkewn Tebib; sma`I mek`ste 'afuhu keme tkun kemahu wer'i mekeyde
'Igerihu keme tanbr `hebe kEde w'Itu we'itsesl 'ImnEhu keme tn`sa'I terefate
Tbebu. we'anse besemi`Ini 'afqerkwo ze'Inbele 'Ir'ayo; 'Isme kWElu zEna
negeru be`hebEye kone ftwe lelbye keme may leSmu'I

'aw`s'u weybElwa
mekWanntiha we'agbrtiha we'a'Imatiha wememakrtiha 'Igz'Itne Tbebse 'ite`heT'a
'ImnEki webeTbebki zetafeqri Tbebe; wenHnese 'Imeni Horki neHewr mslEki
we'Imeni neberki nnebr mslEki wetkun motne msle motki weHywetne msle Hywetki

we'Imz tedelewet leHewir bebzu`h kbr wegrma be`ebiy `snq wetedla; 'Isme
fetewe lba befeqade 'Igzi'AbHEr keme tHor 'iyerusalEm keme tsma`I Tbebihu
leselomon; 'Isme sem`et weShqet. tedelewet leHewir; weteS`Ine rakub `7`100 we `90
we `7 webeqlse we`adg ze'albo `holqWe teS`Ine; weHoret we`art`et fnota 'Inze
ytwEkel lbabe 'Igzi'AbHEr


## <a025>
# chapter  25 GOK.20.5
# unit C chapter_num
`20`5
# unit T chapter_title
zekeme beSHet `hebe selomon ngu`s.
# unit P text
webeSHet 'iyerusalEm we'ab'at 'am`ha lengu`s bzu`he kbre zeytfeqed lotu;
wew'Ituni 'akbera wetefe`sHe weweheba ma`hdere beta`Ika meng`st zeqrub
`hebEhu. weyfEnu lati drare wemsaHe lele 'aHeti gizE `10 we `5 bemesferte
qori sndalE sluqe bsule msle qb'I wemeTabq bzu`h we `30 bemesferte qori
sndalE ltume bezetegebre `hbste `3`100 we `50 msle Tebiqu bezebadw; we `10
megz`a lahmwe `5 `aswar we `50 'abag`I ze'Inbele weyTel weheyel wetora wemegz'a
dorho weSaHbe weyn `8 mesafre gret wekerami `30 we'Imne mezaryan wemezaryat
bebe `20 we `5 weSeqaw`e weme`anTe we'Imne sisayu zeybel`I we'Imne stay zeyseti.
welele `Ilet yalebs bebe `10 we `1 zeyeheyd 'a`Iynte; weyeHewr `hebEha weytnazez
wey'Itini teHewr `hebEhu wettnazez wetrE'i Tbebo weftHo wekbro wemogeso
weTa`Ime negeru; wetanekr belba wetaste'adm be`hlinaha wetTEyq be'a'Imro
wetasteHayS be'a`Iyntiha zekeme meftw wetaste`eSb fedfade be'Inte zer'Iyet
wesem`et be`hebEhu; kemefSum besn'A weTebib. be`hlina wef`suH beSega welaHy
begrma weqaluni beTyqna kenafrehuni be`s'I`s'Ina wet'Izazuni begrma wezebeselam
msle frhete 'Igzi'AbHer 'aw`s'oto. wezente kWulo trE'i wetaste`eSb 'Imbz`he
Tbebu we'albo we'imntni ntuge 'Imqalu we'Imnegeru 'ala fSum kWElu zetenagere

weytgEber leHnSa bEte 'Igzi'AbHEr weytne`sa'I weyeHewr ymne we`Sgme
qdme wed`hre weyar'Iyomu mesafre wemedalwe wemesawre; welekEnete nehebtni
ynegromu mesafle wemewaqre wemegWanPt weleweqerte 'Ibnni yar'Iyomu me'Azne
wemenkWerakWure wemesafHe. wekWElu ytgeber beqalu we'albo zeyt`edew 'Imqalu;
'Isme keme ma`htot bewste Slmet brhane lbu wekeme `hoSa bz`he Tbebu we'albo
zeysewero 'Imqale 'arawit we'a`Iwaf wele`aganntni qeneyomu beTbebu. wekWulo
ygebr bekin zewehebo 'Igzi'AbHEr sobe se'ale `hebEhu; 'Isme 'ise'ale mewi'a
`Seru we'ise'ale b`Ile wekbre 'ala se'ale Tbebe we'a'Imro keme yehebo beze
ykWEnn Hzbo webeze yeHenS bEto webeze ya`sEni tegbaro le'Igzi'AbHEr bekWulu
zewehebo Tbebe we'a'Imro


## <a026>
# chapter  26 GOK.20.6
# unit C chapter_num
`20`6
# unit T chapter_title
`hebe tenagere ngu`s msle ng`st.
# unit P text
wetbE ng`st makda lengu`s selomon b`Su`I 'ante 'Igzi'Iye zekemez leke
tewhbe Tbeb we'a'Imro; 'anse 'Imfetewku 'Ikun keme 'aHeti 'Inte tn'Is 'Im'a'Imatike
keme'I`h`Sb 'Igerike we'Isma`I Tbebeke we'Ilebu 'a'Imroteke we'Igney lemeng`stke
we'ItHe`sey beTbebke. mimeTene 'ademeni 'aw`s'otke weTa`Ime qalke we`senaye
Huretke we'adam nbabke we`sa'I`sa'a Ta`Ime qalke weyastefe`sH lbe weyaTell
'a`I`Smte weymEgb `albabe weyaTe'aT'I weyamogs kenafre weyaSen`I mekeyde.
we'IrE'Iyeke keme Tbebke ze'Inbele mesfert welbunake ze'Inbele HSet keme
ma`htot bewste Slmet wekeme roman bewste genet wekeme baHry bewste baHr
wekeme kokebe SbaH bewste kewakbt wekeme brhane wer`h bewste gimE wekeme
goHe SbaH we`serqe `SeHey bewste semay. we'anse 'A'akWuto leze 'abSHeni
we'ar`ayeni kiyake weze'akEdeni wste medreke `ho`hatike we'asm`eni qaleke

`aw`s'a ngu`s selomon weybEla Tbebse welbuna 'ImnEki `sereSet; litese
beze wehebeni 'amlake 'Isra'El zese'alku we`he`se`sku be`hebEhu we'antise
'Inze 'ita'amri `amlake 'Isra'El zente Tbebe ze'a`sreSki 'Imlbki keme tr`ayi
kiyaye tHute gebru le`amlakiye weqewamiha ledebterahu ze'Iqewm we'Itle'ak
we'Ansosu le'Igz'Itye tabote Hgu le'amlake 'Isra'El Syon qdst semayawit.
'anse gebru le'amlakiye we'ikonku 'ag`azE we'ikonku ze'Itle'ak befeqadye
'ala befeqadu; we`ako zente qale 'Im`hebEye 'ala w'Itu ze'anbebeni 'Inebb;
w'Itu ze'azezeni 'Igebr; w'Itu ze`serHeni 'aHewr; w'Itu zemehereni 'Itnager;
w'Itu ze'aTbebeni 'IlEbu; 'Isme 'Inze merEt 'ane `sga reseyeni we'Inze
may 'ane seb`a rgu`e reseyeni we'Inze neTebTab nstit mraq 'Inte ttefa'I
dibe mdr wetyebs mel`Ilte mdr be'ar'ayahu leHekWeni webe'amsalihu gebreni


## <a027>
# chapter  27 GOK.20.7
# unit C chapter_num
`20`7
# unit T chapter_title
be'Inte gebarawi.
# unit P text
we'Inze zente ytnagera leng`st r'Iyo le `1 gebar 'Inze ySewr 'Ibne dibe
r'Isu wesa'Ire may dibe ksadu wesnqu we`a`sa'Inihu wste HeqWEhu wele`I`Sewni
demeron wste 'Idewihu webluyat we`sTuTat 'albasihu wehafu yanTebeTb 'Imne
geSu wemaye sa'Irni yw`hz wste sekWenahu. we`helefe 'Inte qdmEhu. we'Inze
yeHewr ybElo qum weqome; wetemeyTe `hebe ng`st weybEla r'Iyi zente mnt
fdfdnaye 'Imne zntu wemnt `hysnaye 'Imnez wemnt kbrye 'Imne kemez; 'Isme
'anehi seb'I weHemed zegE`seme 'Ikewn `I`SE weSi'at wey'IzE 'Inke 'Aster'i
keme ze'iymewt le`alem. menu 'Im'ag'azo le'Igzi'AbHEr 'Ime wehebo lezntu
kemaye weliteni sobe 'agebereni kemahu; 'akonu kl'Ene senbu'I; seb'I bhil;
wekeme motez motye wekeme Hywetez Hywetye wezntu ySen`I begbr 'ImnEye 'Isme
yhubomu `heyle ledkuman bekeme feqede lelihu; weybElo Hor `hebe gbrke

weka`Ibe ybEla leng`st mnt beqWu`Etne le'IgWale 'ImeHyaw le'Ime 'igeberne
nsHe wemHrete bedibe mdr; 'akonu kWulne kentu `sa`Ire gedam zebegizEha
yyebs weyaw`Iyo 'Isat; bedibe mdr ntresey bemebal`It T`umat webe'albas
kburat; 'Inze Hyawan Syu'An; wentresey beme`ezat webe`Ifretat; 'Inze Hyawan
mwutan be`heTi`at webe`abesat; 'Inze Tebiban kone 'abdane be'isemi`I webe`Ilwetat;
'Inze kburan kone `hsurane beteTeyro webesegid leTa`ot. seb'Ise kbur zetefeTre
be'amsale 'Igzi'AbHEr wele'Imeni gebre `senaye ykewn keme 'Igzi'AbHEr;
seb'Ise kentu wele'Imeni gebre `heTi'ate ykewn keme diyablos; diyablosse
`Ibuy ze`abeye te'azzo lefeTarihu wekWulomu `Ibuyan 'Imseb'I yeHewru befnotu
weytkWEnenu mslEhu; we'Igzi'AbHEr yafeqromu letHutan we'Ile ygebru tHtna
yeHewru befnotu weytfE`sHu bewste meng`stu; web`Su`Ise ze'a'Imere Tbebe
zw'Itu nsHe weferihe 'Igzi'AbHEr

wezente semi`a ng`st tbE mnte `seneyeni
qalke we'Ifo Hewezeni negerke wemek`ste 'afuke. ngrenikE leze yret`I leze
'Isegd lotu; wenHnese nsegd le`SeHey bekeme meherune 'abewine 'Isme nbl
w'Itu `SeHey ngu`somu le'amalkt; weba`Idanhi 'Ile 'ImtaHtEne bo'Ile ysegdu
le`a'Iban webo 'Ile ysegdu le'a`Iwam webo'Ile ysegdu leglfewat webo 'Ile
ysegdu le'amsale werq webrur; wenHnese nsegd le`SeHey 'Isme w'Itu yabesl
sisaye weka`Ibe w'Itu yaberh Slmete weya'att frhete; nblo ngu`sne wenblo
feTarine wensegd lotu keme 'amlakne; 'Isme 'albo zenegerene ba`Ide `amlake
ze'InbelEhu. webaHtu sema`Ine keme bkmu'a le'Isra'El kal'a 'amlake ze'ina'amro
nHne wezEnewune keme 'awrede lekmu tabote 'Imsemayat wewehebekmu Slate
`sr`ete mela'Ikt be'Ide musE nebiyu sema`Ine zente; weywerd 'a `hebEkmu
lelihu weytnagerekmu wey'Emrekmu ftHo wet'Izazo


## <a028>
# chapter  28 GOK.20.8
# unit C chapter_num
`20`8
# unit T chapter_title
be'Inte zekeme 'azeza leng`st.
# unit P text
we`aw`s'a ngu`s weybEla be'aman rtu`I ysegdu le'Igzi'AbHEr leze gebre
kWulo; semaye wemdre; webaHre weyebse;`SeHeye wewer`he; kewakbte weSedalate;
`I`Sewe we'a'Ibane; 'Inssa we'a`Iwafe; `arawite weHergeSate; `a`sate we`enabrte;
biHete we`engWegWate; mebarqte we`Se`a`ate; demenate wenegWedgWade; `senayane
we'Ikuyane. lotu lebaHtitu nsgd ydelu befrhet webere`ad bef`sHa webeHe`sEt;
'Isme w'Itu 'Igzi'a kWulu feTarE mela'Ikt weseb'I wew'Itu yqetl weyaHeyu
wew'Itu yqe`sf wey`sahel zeyane`s'o leneday 'Imdr weyalE`Ilo 'ImerEt lemskin
weyaHezn weyastefE`sH ya`erg weyawerd; `albo zeyg'Izo 'Isme 'Igzi'I w'Itu
lekWulu we`albo zeyblo mnte geberke; welotu ydelu sbHet we'akWetEt 'Im`hebe
mela'Ikt weseb'I. webe'Inte zetblise wehebekmu tabote Hg be'aman tewhbet
lene tabote 'amlake 'Isra'El 'Inte tefeTret 'Imqdme kWulu fTret bemkre
sbHetihu; wet'Izazohi 'awrede lene SHifo keme na'Imr ftHo wekWnenEhu ze`ser`e
bedebre meqdesu

wetbE ng`st 'Imy'IzEse 'iysegd le`SeHey 'ala 'Isegd
lefeTarE `SeHey 'amlake 'Isra'El; wey'Iti tabote 'amlake 'Isra'El tkuneni
'Igz'Itye lite welezer'Iye 'Imd`hrEye welekWulu meng`stye 'Ile 'ImtaHtEye.
webe'Intez 'ine rekebku mogese beqdmEke webeqdme 'amlake 'Isra'El feTariye
ze'abSHeni `hebEke we'asm`eni qalke we'ar'ayeni geSke we'alebeweni t'Izazke

we'atewet bEte wewetre teHewr wetgeb'I wetsem`I Tbebihu wete`eqb belba;
wew'Ituni yeHewr `hebEha weynegra kWulo zetes'Ileto wey'Itini teHewr `hebEhu
wetsE'alo weyayed`a kWulo zefetewet. we'Imd`hre neberet `6 'awra`he feqedet
gebi`a bHEra wele'aket `hebEhu 'Inze tbl; we'anse'a 'Imfetewku 'Inber mslEke
wey'Izese be'Inte kWulu Hzb 'Ifeqd gebi`a bHErye; wezente zesema`Iku yresyo
'Igzi'AbHEr zeyferi bewste lbye wewste lbe kWulomu 'Ile sem`u mslEye; 'Isme
'iymel'I 'Izn be'a`Sm'o we'iymel'I `eyn beneSro Tbebke. we'ako y'Iti baHtita
zetmeS'I 'ala bzu`han ymeS'u 'Im'ahgur webeHawrt 'Imqrub we'ImrHuq 'Isme
'albo zeterekbe kemahu beTbeb bew'Itu mewa`Il; we'ako seb'I baHtitomu zeymeS'u
`hebEhu we`adi `arawitni we'a`Iwaf ymeS'u `hebEhu weysem`u qalo weyanekru
Tbebo weytnageru mslEhu weygeb'u bHEromu wekWulu yanekr Tbebihu weyanekr
beze r'Iye wesem`e

wesobe le'aket `hebEhu keme tHor bHEra `heleye belbu
weybE zemeTenez laHyt b'Isit meS'at `hebEye 'Im'aSnafe mdr mnte 'A'amr
'Ime yhubeni 'Igzi'AbHEr zer'a bewstEta. bekeme tebhle wste meSHefe nege`st;
weselomonse ngu`s mefqerE 'anst w'Itu we'awsebe 'Imne `Ibrawiyan wegbSawiyan
wekenenawiyan we'idomawiyan we'iyobawiyan; we'Imrif wekWrgW wedmisiq wesurst;
we'Im'Ile negerwo 'Ile `senay laHyon; wekona ng`stat `4`100 we`Iqubat `6`100
wezentese zegebre 'ako bezemwo 'ala be`helyo Tbeb zewehebo 'Igzi'AbHEr
wetezekiro zeybElo le'abrham 'Abez`h zer'Ike keme kokebe semay wekeme `hoSa
baHr. weybE belbu mnte 'A'amr 'Ime yhubeni 'Igzi'AbHEr teba`Ite wlude
bebe `1 lele 'aHeti 'ImnEhon; webe'Intez teTebibo gebre kemez 'Inze ybl
deqiqye yresu 'ahgure `Ser wey`serwwomu le'Ile yamelku Ta`ote. we'Imuntuse
qedami Hzb neberu beHg ze`sga 'Isme 'itewhbomu Sega zemenfes qdus; wele'Ile
'Imd`hre krstosse tewhbomu ynberu be'aHeti b'Isit beHge sebsab; we`ser`u
lomu Hewaryat 'Inze yblu 'Ile ne`s'u `sgahu wedemo kWulomu 'a`hew 'Imuntu
'Imomu bEte krstiyan we'abuhomu 'Igzi'AbHEr; weySer`hu msle krstos zetemeTewu
'Inze yblu 'abune zebesemayat. weleselomonse 'ite`ser`e lotu be'anst we'ikono
gEgaye be'awsbo; welemeheymnanse tewhbomu Hge wet'Izaze keme 'iyabz`hu
'anste bekeme ybE Pawlos 'Ilese bzu`he 'anste 'awsebu meq`sefte `he`se`su
ler'Isomu wezese 'awsebe 'aHete b'Isite 'albo `heTi'ate. weHge 'I`ht kela'Ine
zebe'Inte welid ybElu Hewaryat bewste sinodos


## <a029>
# chapter  29 GOK.20.9
# unit C chapter_num
`20`9
# unit T chapter_title
be'Inte `3`100`10 we `8.
# unit P text
wenHneni `sera`Ine mslEhomu Teyuqene zenebebu 'Ile 'ImqdmEne Hewaryat;
nHne `3`100`10 we `8 'arta`Ine we`asterata`Ine haymanote 'Inze 'Igzi'Ine
'iyesus krstos mslEne; wew'Itu `ser`e lene zekeme nmEhr wezekeme ngebr
haymanote

wew'Ituse ngu`s selomon le'ake lati leng`st 'Inze ybl; 'Imd`hre
meSa'Ikise zye'a lemnt teHewri ze'Inbele tr'ayi Hge meng`st; wezekeme ytgeber
drar le`hruyane meng`stne be'amsale Sadqan wezekeme ysededu 'aHzab be'amsale
`haT'An; we'ImnEhu trekbi Tbebe. n`i bed`hrEye wetnebri beSedalye bedebatr
we'IfESm leki weta'amri Hge meng`stni; 'Isme 'afqerkiya leTbeb wetnebr
mslEki 'Iske de`haritki wele`alemni. 'Isme tnbit yaster'i be`hebe lsan.
weka`Ibe y'Itini le'aket 'Inze tbl; 'Inze `abd 'ane konku Tebabe beteliwe
Tbebke we'Inze mnnt 'Im'amlake 'Isra'El konku `hrit be'Inte zati 'aminot
'Inte wste lbye we'Imy'Izese 'iyamelk ba`Ide ze'InbelEhu; webezntuse zetbE
feqedke keme tweskeni Tbebe wekbre we'ImeS'I bekeme feqedke

wetefe`sHe
selomon be'Intez we'albesomu le`hruyaniha weweseke ka`Ibete dibe ma'Idu
we'azeze be'asteTe'aT'o kWulo `sr`ete bEtu wekWulo `Ilete 'Inze dlut bEtu
leselomon ngu`s; we'amEha 'astedalewa bekbr fedfade bef`sHa webeselam beTbeb
webemHret msle kWulu tHtna weyewhet. we'Imz te`ser`e ma'Id zengu`s bekeme
Hge meng`st; weng`stni bo'at 'Inte meflst beSedal webekbr weneberet 'anSare
d`hrEhu `hebe trE'i wett'Emer wetTEyq kWulo; wetanekr fedfade beze r'Iyet
webeze sem`et wetsEbHo belba le'amlake 'Isra'El wetaste`eSb kbre bEte meng`st
zer'Iyet. 'Isme trE'i leliha welatise 'albo zeyrE'iya bekeme gebre lati
beTbeb ze'a`seneye mnbara neSifo mElate werebibo bisaTate wegebiro mskate
we'ablaqe we'afraSe nezi`ho `Ifretate werebibo mi`ate weselikate merigo
qen'ate wes`hinate. wesobe ybew'Iwo lew'Itu ma`hder fedfade `senay me`ezahu
weyaSegb ze'Inbele ybl`u mebal`Ite Ta`Ime SEnahu. weyfEnu lati mebal`e
meSam'a bemkr webeTbeb wemesatye me`Si`Sane semeke weflfle Tebiqate wezente
ygebr weyhuba leng`st keme tbla`I 'ImnEhu

wesobe tefeSeme `slse wesb`e
ma'Ide ngu`s we'atewu megebt wememakrt wemeHezat we'agbrt ten`s'a ngu`s
weHore `hebe ng`st weybEla bebaHtitomu tenazezi zye be'Inte fqr 'Iske negh.
wetbElo meHel lite be'amlakke 'amlake 'Isra'El keme 'itt`heyeleni; 'Imebo
le'Ime tesHtku Hge seb'I ne'As 'Iwerd wste Sama weHmam wemndabE befnot


## <a030>
# chapter  30 GOK.30
# unit C chapter_num
`30
# unit T chapter_title
be'Inte zemeHele lati ngu`s selomon.
# unit P text
'aw`s'A weybEla 'ImHl leki keme 'iyt`heyelki webaHtu 'antini meHeli
keme 'itt`heyeli kWulo zewste bEtye; weseHeqet ng`st wetbElo 'Inze Tebib
'ante lemnt keme 'abd ttnager; 'Iserqnu wemime 'aheyd bEte ngu`s ze'iwehebeni
ngu`s; 'iymselke 'Igzi'Iye befqre nway zemeSa'Iku zye wemeng`styeni b`Ilt
beSegake we'albo zeyt`heT'ani 'Imze feqedku; 'ala da'Imu meSa'Iku be`he`si`se
Tbebke. weybEla le'Ime 'anti 'amHelkni meHeli lite wemaHlase ydelu le `2
keme 'iyt`ame`Su; wele'Ime 'iyamHelkni 'iyamHleki 'anehi. wetbElo meHel
lite keme 'itt`heyeleni we'anehi 'ImHl keme 'iyt`heyel nwayeke; wemeHele
lati we'amHela

we`erge ngu`s dibe mskabu be `1 geS welatini 'astedalewu
lati mskabe be `1 geS. weybElo leH`San gebr `h`Sb meqalde wedey SaHbe may
'Inze trE'i ng`st we`ISew `hewa`hwe wenum; wezente zeybElo bekal'I lsan
ze'ita'amr ng`st; wegebre kemahu wenome. wengu`sse `adihu 'inome weyrEsi
r'Iso keme nwum weyasteHayS; webEtuse leselomon ngu`s lEliteni brht keme
me`elt 'Isme gebre beTbeb baHryate bruhate 'amsale `SeHey wewer`h wekewakbt
wste Tefere bEtu

weng`stni nomet nstite wesobe neqhet yebse 'afuha
beSm'I 'Isme beTbebu zeweheba meSam'a wefedfade Sem'at weyebse 'afuha we'armesmeset
'afuha we'irekebet Tele; we`heleyet setiye may zer'Iyet we'asteHayeSet
weneSeret `hebe ngu`s selomon wemesela zenome Snu`e nwame; wew'Ituse 'inome
'ala ySenH 'Iske ttne`sa'I keme tsrq maye leSm'a. weten`s'at 'Inze 'itadem`S
be'Igeriha weHoret `hebe w'Itu maye meqled we'an`s'at keme tstey maye;
we'a`heza 'IdEha ze'Inbele tstey maye weybEla lemnt te`edewki maHla zemeHelki
keme 'itt`heyeli kWulo zewste bEtye. we'aw`s'at befrhet wetbe bonu te`edwo
maHla besetiye may; weybEla ngu`s bonu zer'iki zey`hEys 'Imne may betaHte
semay; wetbe 'abesku ler'Isye we'antese nSuH 'Imne maHla we`hdgeni 'Istey
maye leSm'Iye; weybEla yogikE konkunu nSuHe 'ImaHlaki ze'amHelkni; wetbelo
ng`st kun nSuHe 'ImaHla webaHtu `hdgeni 'Istey maye.0 we`hedega tstey
maye we'Imd`hre setyet maye gebre feqado wenomu `hbure

we'Imd`hre nome
'aster'ayo leselomon ngu`s `SeHey bruh weredet 'Imsemayat we'abrhet la`Ile
'Isra'El fedfade; we'Imz gWendiya gbte teme`sTet wesereret 'Iske bHEre
'ityoPya we'abrhet behyeni fedfade 'Iske le`alem 'Isme 'afqeret nebire
hye; wegWendeyku 'Ime tgeb'I wste 'Isra'El we'igeb'at; weka`Ibe gWendiyo
`sereqe brhan wewerede `SeHey 'Imsemayat wste bHEre yhuda we'abrhe fedfade
'Imqedimu; we'Isra'Else 'aste'akeywo le`SeHey 'Imlahbu we'iHoru bebrhanu
wew'Ituni `SeHey teheyeyomu le'Isra'El we'Imuntuhi qen'u la`IlEhu wetes'Ine
selam ma'IkelEhomu wema'Ikele `SeHey; we'an`s'u 'Idewihomu la`IlEhu msle
'abtr wemeTabH wefeqedu keme yaTf'Iwo le`SeHey we'aSlemwa lekWulu `alem
bedlqlq wegimE wemeselomu ze'iy`serq lomu dagme; we'amasenu brhano wedebeywo
we`eqebu z`hro `hebe wedeywo; wewe`S'a 'Im`hebe 'iteHezebwo we'abrhe kWulo
`aleme wefedfadse beqedami baHr we bede`hari baHr le'ityoPya welerom; wele'Isra'Else
teheyeyomu fedfade we`erge dibe menberu zetkat. wezente ra'Iye sobe r'Iye
'Inze nwum selomon ngu`s denge`Set nefsu weteme`sTet `hlinahu keme mebreq
weneqhe dngu`Su

weka`Ibe 'ankere be'Inte ng`st 'Isme Snu`I `heyla we`senay
laHya wenSHt bednglnaha; weneg`set `6 `amete bebHEra we'Inze kemez tedlaha
wekbra 'anSHet `sgaha. wetbelo fenweni 'IHor bHErye; webo'a `hebe ma`hderu
weweheba kWulo zeytfeqed kbre web`Ile we`senayane 'albase zeyeheyd 'a`Iynte
wekWulo zeytfeqed kbre lebHEre 'ityoPya werakubate weseregelate meTene `6
siH zeS`un msle nwaye kbr zeytfeqed weseregelate 'Ile ySE`enu dibe `hoSa
weseregela zeyeHewr dibe baHr weseregela zeyrewS benefasat zegebre bekeme
Tbeb zewehebo 'Igzi'abHEr


## <a031>
# chapter  31 GOK.30.1
# unit C chapter_num
`30`1
# unit T chapter_title
be'Inte zeweheba t'Imrte leng`st.
# unit P text
wetefe`sHet wewe`S'at keme tHor we'astefanewa bebzu`h grma. we'agHe`sa
'Inte baHtitomu we'aw`S'a Hlqete 'Im'aSba`Itu 'Inte tn'Is weweheba leng`st
weybela n`s'i keme 'itrs`Ini wele'Imebo zerekebku 'ImwstEtki zer`a zntu
ykuno t'Imrte; wele'Ime kone teba`Ite ymSa'I `hebEye; weselame 'Igzi'AbHEr
yehelu mslEki we'Inze 'Inewm mslEki r'iku ra'Iye bzu`he beHlm keme `seriqa
`SeHey bewste 'Isra'El teme`sTet wesereret we'abrhet lebHEre 'ityoPya;
'Inda`i le'Ime bki ttbarek hegrki 'Igzi'AbHEr ya'amr. we'antise `Iqebi
zenegerkuki keme tamlkiyo le'Igzi'AbHEr bekWulu lbki wetgberi feqado; 'Isme
w'Itu yqe`sfomu le`Ibuyan wey`sahelomu letHutan weyne`st menabrtihomu le`heyalan
weyakebromu lenedayan; 'Isme mot weHywet 'Im`hebehu web`Il wendEt befeqadu
ytweheb 'Isme kWulu lotu we'albo zeye'abiyo let'Izazu welekWnenEhu besemay
webemdr bebaHr webeqelayat; we'Igzi'AbHEr yehelu mslEki weHori beselam.
wetefanew


## <a032>
# chapter  32 GOK.30.2
# unit C chapter_num
`30`2
# unit T chapter_title
zekeme weledet webeSHet bHEra.
# unit P text
weHoret webeSHet wste hegere bala zedisarya be `9 'awra`h webe `5 `Iletat
'Imze tefenewet be`hebEhu; we'a`heza maHmm weweledet H`Sane teba`Ite wewehebeto
leHe`Sanit bebzu`h kbr wetedla; wey'Itise neberet 'Iske ytfESem mewa`Ile
nSHa we'Imz 'atewet hegera bebzu`h grma. 'ab'u mekWanntiha 'am`ha le'Igz'Itomu
'Ile neberu hye wesegedu wegeneyu lati wetefe`sHu be'Itweta kWulu 'adyam;
we'albestomu `snaye 'albase lekburanihomu webo leze wehebet werqe webrure
weyaknte wemElate wekWulo nwaye wehebet zeytfeqed. we'art`et meng`sta;
we'albo zete`edewe 'Imqala 'Isme 'afqereta leTbeb we'Igzi'AbHEr 'aSn`e
meng`sta

welhqe w'Itu H'San wesemeyeto smo beyne lHkm. weSne lotu
`10 we `2 `amet weyeHettomu lemeHezahu He`Sanyanihu weyblomu menu 'abuye;
weyblwo selomon ngu`s; weHore `hebe 'Imu ng`st weybEla 'ong`st 'ayd`Ini
menu 'abuye wetbElo ng`st beqWuT`a 'Inze tgErmo keme 'iyfqd Hewire; lemnt
tsE'aleni be'Inte 'ab; 'ane y'Iti 'abuke we'Imke weba`Ide 'it`h`s`s. wewe`S'a
'ImnEha wenebere weka`Ibe we`sls ysE'ala weyaSHba keme tngro. we'aHete
`Ilete negereto 'Inze tbl rHuq bHEru we`I`Sub fnotu we'itfqd hye. wew'Ituse
weld beyne lHkm kone laHye wekWulu ma`hfedu we'abalu wenbrete ksadu ymesl
slomon ngu`se 'abuhu we'a`Iyntihu we'aqWuyaSihu wekWulu fnotu ymesl slomon
ngu`se

wesobe kone lotu `20 we `2 `amete temhre kWulo `Seb'a weferese
wen`Iwe 'arawit wekWulo zebeHge wrzut. weybela leng`st 'aHewr 'IneSr geSe
'abuye we'Igeb'I zye befeqade 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El


## <a033>
# chapter  33 GOK.30.3
# unit C chapter_num
`30 we `3
# unit T chapter_title
zekeme werede ngu`se 'ityoPya.
# unit P text
weSew`eto letemrin liqe negadyaniha wetbelo tedelew lemengdke wewsdo
lezntu weld 'Isme 'aSHebeni lElite weme`elte fedfade beHqu; wetabeSHo `hebe
ngu`s wetageb'o beda`hn zye le'Ime `semre 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El.
wetedelewet `snqe bekeme b`Ilomu wekbromu wekWulo nwaye zeytfeqed lefnot
wezeytweheb 'am`ha lengu`s wezeykewn `Irefte lefnot; we'astedalewet kWulo
keme tfenwo wewehebet lemekWanntni 'Ile yeHewru mslEhu wewehebetomu bzu`he
nwaye zeytfeqed lefnot. we'azezetomu keme 'iy`hdgwo hye lewelda 'ala baHtu
yagebrwo lengu`s weyagb'Iwo `hebEha wekeme y`sim meng`steni lebHEra

'Isme kone `sr`eta lebHEre 'ityoPya tneg`s b'Isit dngl 'Inte 'iyawsebet
b'IsE; wetbE 'Imy'Izese'a ynge`s'a teba`It'a 'Imzemedke'a we'itnge`s'a
b'Isit'a le`alem'a ze'Inbele zntu zemedke'a wezer'u letwlde twld; wetlk'A
`hebe meSHefe Tomar wste meSHefe nebiyatihomu zebrt wetanebra wste bEte
'Igzi'AbHEr zeteHenS letezkar weletnbit lede`hari mewa`Il; wekeme 'iysgdu
le`SeHey welesergWe semay we'ile'adbar we'a`Iwam we'ile'a'Iban wele`I`Sewe
gedam we'ileqelayat weleze wste may we'ileglfewat we'amsale werq we'ile'a`Iwaf
zeyserr we'iyTeyeru bomu we'iyamlkwomu; wetnber'a zati `sr`et le`alem wele'Imebo
zete`edewe 'Imzati `sr`et leykWenno zer'Ike lezlufu. webaHtu hebene 'Imzefere
lbsa zen'Em`ha leSyon qdst semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr; selam leSn`e
meng`satke weleTbebke brht zewehebeke 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El feTarine

we'agHe`seto 'Inte baHtitu wewehebeto y'Iti t'Imrte zeweheba selomon
zewste 'aSba`Itu Hlqete keme ya'Imro leweldi wekeme yzeker negera wekidana
zetekayedet bekWulu mewa`Ile Hyweta keme tamlko le'Igzi'AbHEr y'Iti we'Ile
'ImtaHte meng`sata bekWulu zeweheba 'Igzi'AbHEr. we'Imz feneweto beselam;
we'art`u fnote weHoru webeSHu wste bHEre dewele gaza; wey'Iti heger zeweheba
selomon ngu`s leng`sate 'ityoPya; webewste gbre Hewaryathi SeHefe luqas
wengElawi 'Inze ybl megabiha w'Itu lekWulu bHEre gaza `hSwa leng`ste hndekE
w'Itu ze'amne beqale luqas Hewarya


## <a034>
# chapter  34 GOK.30.4
# unit C chapter_num
`30`4
# unit T chapter_title
zekeme beSHe bHEre 'Imu.
# unit P text
wesobe beSHe hegere 'Imu tefe`sHe behye bekbr webe'am`ha; wesobe r'Iywo
meselomu fSume selomon ngu`s wesegedi lotu weybElwo baH Hyew 'abe nega`si
weyabew'u lotu 'am`ha wegada wemegaz'a wemsaHate keme ngu`somu; wetehewket
kWula bHEre gaza 'Iske dewele yhuda 'Inze yblu zntu w'Itu ngu`s selomon.
webo zeybE ngu`sse helewe be'iyerusalEm yeHenS bEto; 'Isme feSeme HeniSe
bEte 'Igzi'AbHEr; webo 'Ile ybElu zntu w'Itu selomon ngu`s welde dawit.
wetehewku wetega'azu wefenewu mebardin; seb'a 'afras; 'Ile ye`he`s`swo
lengu`s selomon 'Ime Tyuqe hye helo we'Ime helo mslEhomu. webeSHu mebardin
`eqebte hegere 'iyerusalEm werekebwo leselomon ngu`s hye wesegedi lotu
weybElwo; baH Hyew 'abe nega`si hegerse tehewket be'Inte zemeS'a `1 negadi
zeymesl 'ar'ayake we'amsalike ze'Inbele H`Set web`Idna; kiyake ymesl beSedal
webe`sn beqom webe`hysna ze'Inbele Tlqet weteba`Ido; 'a`Iyntihu f`suHat
kemeze sekre weyne we'aqWuyaSihuni qWeTiTan wema`hfede ksadini keme ma`hfede
dawit 'abuke wekiyake ymesl bekWulu fSum 'abal zeytmaseleke

'aw`s'a
ngu`s weybElomu 'aytEkE w'Itu yfeqd Hewire. 'aw`s'u weybElwo lelihuse
'iHetetnahu 'Isme grum kemake; we'Ili'ahuse ybElu sobe tes'Ilnahomu wenbElomu
'Im'aytE meSa'Ikmu we'aytE teHewru weybElune meSa'Ine 'Im'adyame hndekE
we'ityoPya weneHewr bHEre yhuda `hebe selomon ngu`s. wesobe sem`e zente
ngu`s selomon tehewke lbu weteHe`seye bemenfesu 'Isme 'albo wlude bew'Itu
mewa`Il ze'Inbele H`San ze `7 `am zesmu 'iyorb`am; bekeme zekere Pawlos
weybE 'Isme 'a'Ibeda 'Igzi'AbHEr leTbebe z`alem zemekere beTbebu. weybE
'Im `10`100 'anst 'Iweld `10`100 teba`Ite we'Iwers 'ahgure `Ser we'Amezebr
Ta`otate; we'iwehebo ze'Inbele `3 deqiq; zeylhq weldu ngu`se 'ityoPya welda
leng`ste 'ityoPya bekWur w'Itu zeybE betnbit meHele 'Igzi'AbHEr ledawit
beSdq we'iynEsH keme 'ImfrE ker`ske 'Anebr dibe menberke; wewehebo 'Igzi'AbHEr
mogese beqdmEhu ledawit gebru wewehebo zeynebr dibe menberemelekot 'Imzer'u
be`sga 'Imdngl weykWEnn Hyawane wemutane weyfedyo lekWulu bekeme mgbaru
zelotu ydelu sbHet le'Igzi'Ine 'iyesus krstos le`aleme `alem 'amEn; webemdrni
wehebo zeykewn ngu`se dibe tabote Hgu Syon qdst semayawit zew'Itu ngu`se
'ityoPya; we'Ilese yneg`su 'Ile 'ikonu 'Isra'El te`edwo Hg wet'Izaz ze'i`semre
'Igzi'AbHEr


## <a035>
# chapter  35 GOK.30.5
# unit C chapter_num
`30 we `5
# unit T chapter_title
be'Inte zele'ake ngu`s selomon mel'ake `heylu `hebe weldu.
# unit P text
wele'ake selomon ngu`s mel'ake `heylu zeyasemk dibe 'IdEhu msle 'am`ha
wemebal`It wemestE keme ytqebelo lew'Itu negadi. weHore msle bzu`h seregelat
webeSHe `hebEhu we'am`ho wewehebo kWulo zele'ake lotu selomon ngu`s weybElo;
'afTn meSi'a `hebEye 'Isme nedede lbu lengu`s befqre zi'ake 'Inda`I zeya'amr
lelihu 'Ime weldu 'ante we'i'Ime 'I`huhu 'ante 'ikonke ba`Ide 'ImnEhu bekWulu
ra'Iyke wefnotke; wey'Izeni ten`s'I fTune 'Isme ybEleni 'Igzi'Iye ngu`s
'afTn we'amS'o `hebEye bekbr webe`Ireft webetedla bef`sHa webeHe`sEt.
'aw`s'aw'Itu weld weybElo 'A'akWuto le'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El 'Isme
rekebku mogese 'Im'Igzi'Iye ngu`s ze'Inbele 'Ir'ay geSo 'astefe`sHeni qalu;
wey'Izeni 'IsEfewo le'amlake 'Isra'El keme yar'Iyeni kiyahu weyagb'ani
beda`hn `hebe 'Imye ng`st webHErye 'ityoPya

'aw`s'a 'iyo'as welde yodaHE
mel'ake `heylu lengu`s selomon weybElo lebeyne lHkm 'Igzi'Iye zse `hdaT
wetrekb zeye`ebi 'Imz f`sHa wetedla 'Im`hebe 'Igzi'Iye ngu`s; webe'Intese
zetbl 'Imye webHErye 'Imne 'Imke y`hEys selomon ngu`s we'Imne hegerke t`hEys
hegerne zati; wehegerkese sema`Ine keme mdre bered wegimE keme mdre Sedal
wemerqE keme mdre dedek we'asHetya; 'Isme deqiqe noH 'ame ytkafelu mdre
sEm wekam weyafEt neSerwa beTbeb lehegerke keme sfHt wereHab wemdre `ewlo
wemerqE y'Iti wewehebwo lekena'on welde kam kflo lotu welezer'u 'Iske le`alem.
wemdrse 'Inti'ane mdre rst y'Iti zewehebene 'Igzi'AbHEr bekeme meHele le'abewine
mder 'Inte twHz Helibe weme`are 'Inte tkewn sisaye ze'Inbele Hezen 'Inte
thub frEha bebe gizEha ze'Inbele mndabE; 'Inte zelfe yHEwSa 'Igzi'AbHEr
'Im`amet 'Iske r'Ise `ewde `amet; kWula y'Iti leke wenHneni leke wenkewneke
rste wetnebr wste bHErne 'Isme 'ante zer'u ledawit 'Igzi'u le'Igzi'Iye
weleke y'Iti zati menber 'Inte 'Isra'El

'aw`s'u mekWanntihu lenegadi
weybElwo t`hEys mdrne 'Isme `senay nefase bHErne ze'albo lahbe weHerure
we`senay maye bHErne weT`um weywHz 'aflage we`adi 'ar'Iste 'adbarineni
ywHzu maye; we'ako keme behegerkmu zenkeri `ezeqte newa`hte lemay we'ako
zenmewt beHerure `SeHey 'ala qetreni nn`u 'arawite torate weheyelate we'a`Iwafe
we'Inssa wekremtenibo zeyHEwSene 'Igzi'AbHEr 'Im`amet 'Iske r'Ise `ewde
`amet; webo beHegayni zeybel`u 'Ikle keydomu be'Igr keme mdre gbS we`I`Sewni
yferyu `senaye we`srnayeni wesegeme wekWulu freyatine we'Inssane `senay
wemenkr; webaHtu 'aHete bkmu Tbebe 'Inte t`hEysune 'ImnEne webati nnegd
`hebEkmu. we'aw`s'a 'iyo'as mel'ake `heylu lengu`s mnt t`hEys 'ImTbeb
'Isme Tbeb `sarereta lemdr we'aSn`eto lesemay we`eSewet lgWetate baHr keme
'itkdna lemdr; webaHtu ten`s'u nHor `hebe 'Igzi'Iye 'Isme tenedfet lbu
befqre zi'ake welitese feneweni keme 'AmS'Ike 'astefaTinye

weten`s'a welde ng`st we'albeso le'iyo'as welde yodaHE `senaye 'albase
wele'Ili'ahu `50 `Idew; weten`s'u keme yHoru 'iyerusalEm `hebe ngu`s selomon.
wesobe 'alSequ qeribe be`hebe mrwaSe 'afras qedeme 'iyo'as welde yodaHE webo'a
`hebe ngu`s selomon wenegero keme `senay ra'Iyu we'adam qalu weymesl kiyahu
wefedfade `senay bekWulu fnotu. weybElo ngu`s 'aytE helo 'akonu keme tamS'I
kiyahu fTune fenewkuke; weybE 'iyo'as neye 'ane 'AmeS'o zye fTune. weHore
weybE ten`s'I 'oliqye wene`a; we'Inze yafeTnwo Hewire 'abSHwo `hebe 'anqeSe
ngu`s. wesobe r'Iywo kWulu te`ayn segedu lotu weybElu newa ngu`s selomon
we`S'a 'Ima`hderu; we'Ilehi wsTe sobe ywe`S'u yanekru weygeb'u d`hrEhomu
weka`Ibe yrE'Iywo lengu`s dibe menberu weka`Ibe yanekru ywe`S'u weyrE'Iywo
behyeni weye`heT'u zeyblu wezeytnageru. wesobe bo'a ka`Ibe 'iyo'as welde
yodaHE keme yngro lengu`s mS'ate zi'ahu 'albo zeqome qdme ngu`s 'ala kWulomu
'Isra'El ySe`equ keme yr'ayu kiyahu


## <a036>
# chapter  36 GOK.30.6
# unit C chapter_num
`30`6
# unit T chapter_title
`hebe terakebe msle weldu ngu`s selomon.
# unit P text
wewe`S'a 'iyo'as welde yodaHE we'ab'o. wesobe r'Iyo ngu`s selomon ten`s'a
weteqebelo wefetHe mezgHe lbsu 'Imetkeftu weHeqefo be'Idewihu dibe 'Ingd`ahu
wese`emo 'afuhu wefSmo we'a`Iyntihu weybElo nahu 'abuye dawit teHediso
bewrzutu ten`s'a 'Imne mutan; wetemeyTe `hebe 'Ile zenewwo weybElomu tbEluni
ymesl kiyake wezntu 'ako ma`hfedye 'ala ma`hfede dawit 'abuye 'ame mewa`Ile
wrzutu wefedfade y`sEni 'ImnEye. weten`s'a sobEha webo'a wste ma`hderu
we'albeso dibagate zewerq weqnate zewerq we'aklile dibe r'Isu weHlqete
wste 'aSba`Itu we'albeso 'albase kbr zeyeheyd 'a`Iynte we'anbero dibe menberu
zeyt`erey mslEhu; weybElomu lemekWannte 'Isra'El zettHemeyu bebeynatikmu
wetbluni keme 'albye wlude r'Iyu zntu wludye frE zewe`S'a 'Imker`sye zewehebeni
'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El 'Imze 'iteHezebku. 'aw`s'IwomekWanntihu weyblwo
tkun burkt 'Im 'Inte weledeto lezntu werEza wetkun burkt `Ilet 'Inte tedemerke
mslEha le'Ime zntu werEza; 'Isme `sereqe la`IlEne 'Im`srwe 'IsEy b'Isi
bruh zeykewn ngu`se lezemede zemedne; 'Imzer'u ze'iyeHettu 'abuhu we'iyblu
'Im'aytE mS'atu zebe'aman 'Isra'Elawi 'Imzer'a dawit be'amsale melk'a ra'Iyu
le'abuhu telHkWe fSume; wenHneni 'agbrtihu ykunene ngu`se; we'ab'u lotu
'am`ha bebe `Ibeyomu. wewesede le'abuhu y'Ite Hlqete 'Inte wehebeto 'Imu
bebaHtitomu weybElo le'abuhu n`sa'I'a zente Hlqete wetezeker zentenegere
zetenagerke msle ng`st;wehebene'a 'Imzefere lbsa letabote Hgu le'Igzi'AbHEr
keme nsgd lati bekWulu mewa`Iline wekWulomu 'Ile 'ImtaHtEne we'Ile 'Imwste
meng`ste ng`st. 'aw`s'o ngu`s weybElo lemnt thubeni Hlqete t'Imrte; ze'Inbele
tehebeni t'Imrte rekebku 'amsalye melk'Ike 'Isme 'ante weldye be'aman

weka`Ibe ybElo negadi temrin sma`I 'ongu`s zele'aketeni 'ametke ng`st 'Igz'Itye
lezntu H`San qb'o weqedso webarko we'ang`so'a lebHErne we'azz'a keme 'itnge`s
b'Isit le`aleme `alem wefenwo'a beselam; weselam le`Izeze meng`stke weleTbebke
brht; we'anse'a 'ifeqedku keme ymSa'I zye 'ala 'aSHebeni fedfade keme ymSa'I
`hebEke; we'anse ferahku lotu keme 'Imebo 'iydwey befnot 'aw beSm'a may
'aw beHerure `SeHey we'iyawrd r`s'Anye wste meqabr beHezen; wetemaH`Senku
beSyon qdst semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr keme 'itkl'o beTbebke; 'Isme
mekWanntike 'iyklu 'atiwe bEtomu weneSro wludomu 'Imbz`heTbeb wemebal`It
zethubomu mefqdomu 'Inze yblu y`hEysene ma'Ide selomon 'Imntfe`saH wendelew
bewste 'abyatine webe'Intez 'ane ferihye temaH`Senku keme 'itaqmo `hebEke
'ala keme tfenwo `hebEye beselam ze'Inbele dewE weHmam befqr webeselamkeme
ytfe`saH lbye berekibotke

'aw`s'a ngu`s weybElo mnte batila`Ile weld
leb'Isit ze'Inbele zeteHemm weteHe`Sn welet le'Im weweld le'ab; we'Igzi'AbHEr
regema leHEwan 'Inze ybl ledi beSa`Ir webeHezene lb wewelideki mgba'iki
`hebe mtki; bemaHla ledi wemHileki mgba'iki `hebe mtki; wezntuse weldye
'iyhuba leng`st 'ala 'Aneg`so la`Ile 'Isra'El 'Isme zntu bekWurye qedamE
betrye zewehebeni 'Igzi'AbHEr. we'Imz yl'Ik lotu serke weneghe `senaye
mebal`Ite we'albase kbure werqe webrure weyblo 'Isme y`hEys zye nbret wste
bHErne `hebe helewe bEte 'Igzi'AbHEr we`hebehelewet tabote Hgu le'Igzi'AbHEr
we`hebe ye`hedr 'Igzi'AbHEr mslEne; wew'Ituniyl'Ik weldu 'Inze ybl werqse'a
webrur we'albas 'ite`heT'a 'ImbHErne webaHtu 'ane meSa'Iku keme 'Isma`I
Tbebke we'Ir'ay geSeke we'a'am`h kiyake we'Igney lemeng`stke we'Isgd leke
weliteni tfenweni `hebe 'Imye webHErye; 'Isme 'albo zeySel'I `hebe tewelde
wenegere bHEru yafeqr kWulu; we'anse`a le'Imeni wehebkeni T`ume mebal`Ite
'iyafeqr we'iy'Edmo le`sgaye 'ala y'Edmeni beze temeherku welhqu mebal`It;we'Imeni
'ademeni bHEr be'amsale genet 'iy'Edmo lelbye y`hEyseni 'adbare mdra le'Imye
`hebe teweledku; wetabote 'amlake 'Isra'Elhi le'Ime geneyku lati be`hebe
helewku takebreni webEte 'Igzi'AbHEr zeHeneSke 'AneSr lati we'I`sew`I we'Itganey
be`hebe helewku; weleSyonhi tabote Hgu le'Igzi'AbHEr hebeni zefere lbsa
we'Isegd lati msle 'ImyewekWulu ze'ImtaHte meng`stne. 'Isme qedimuni 'Igz'Itye
ng`st `serewetomu lekWulomu 'Ile yamelku Ta`otate we'Ile ysegdu leba`Id
wele'a'Iban wele'a`Iwam we`serewetomu we'agb'atomu `hebe Syon tabote Hgu
le'Igzi'AbHEr; 'Isme sem`et be`hebEke wetemhret wegebret bekeme negerke
we'amlaknahu le'Igzi'AbHEr.webez kWulu s'Ine 'oho 'abloto leweldu


## <a037>
# chapter  37 GOK.30.7
# unit C chapter_num
`30`7
# unit T chapter_title
`hebe tes'Ilo selomon leweldu.
# unit P text
weka`Ibe negero 'Inte baHtitu selomon weybElo leweldu lemnt tfeqd keme
trHeq 'ImnEye mnte `heTa'Ike keme tHorbHEre 'aremi wemnt 'aSheqeke keme
t`hdg meng`ste 'Isra'El. 'aw`s`aweldu weybElo 'iykewneni 'Inber zye 'ala
'IHor `hebe 'Imye'Inze 'ante td`hreni; 'Isme bke welde zey`hEys 'ImnEye
'iyorb`am zetewelde beHg 'Imb'Isitke we'Imyese 'ikonet 'Inti'ake b'Isite
zebeHg. 'aw`s'o ngu`s weybElo wele'ImetbE kemez 'anehi 'ikonku zebeHg
wludo le'abuye dawit 'Isme ne`s'a b'Isite ba`Id we'aqtelo kiyahuni bewste
`Seb'I weweledeni kiyaye 'ImnEha 'Isme 'Igzi'AbHEr meHari sereye lotu;
wemenu zeye'aki weye'abd 'Imne 'IgWale 'ImeHyaw wemenu zeymHr weyTebb keme
'Igzi'AbHEr; liteni 'Im'abuye welekeni 'ImnEye gebre 'Igzi'AbHEr bekeme
feqede. we'antese 'oweldye frho le'Igzi'AbHEr 'amlakne 'itgfa`I geSe 'abuke
keme 'itrkebke bede`hari gf`I 'Imne zeywe`S'I 'Imne HeqWEke wekeme y`seni
zer'Ike bedibe mdr. wew'Ituse 'iyorb`am H`San ze `6 `Am we'ante qedamE
bekWurye webeSaHke lenegi`s we'an`s'o kWunato leze weledeke. we'anse newa
`20 we `9 `amet 'Imze nege`sku webesab`I `amete meng`stye meS'at 'Imke `hebEye
wele'Ime feqede 'Igzi'AbHEr yabeSHeni `hebe 'amTane mewa`Ile `abuye; we'Imkeme
teweseku `hebe 'abewiye wetnebr 'ante dibe menberye wetneg`s 'ante hyentEye
weliqawnte 'Isra'Elni fedfade yafeqruke; we'Igebr leke kebkabe we'Ihubeke
ng`state we`Iqubate meTene feqedke; wettbarek bezati mdre rst burkt 'Inte
wehebe 'Igzi'AbHEr le'abewine bekeme tekayede msle noH gebru wemsle 'abrham
fquru weSadqan deqiqomu 'Imd`hrEhomu 'Iske dawit 'abuye; wetrE'Iyeni 'ane
dkum dibe menberomu le'abewiye wetkewn kemaye 'Imd`hrEye wetkWEnn 'aHzabe
ze'albo `holqWe we'angade ze'albo mesferte; wetabote 'amlake 'Isra'Elni
leke welezer'Ike w'Itu `hebe tgebr m`swa`eweta`ergSelote we'Igzi'AbHEr
ye`hedr wstEtalezlufu weysem`I Selotke bewstEtawetgebr `smreto le'Igzi'AbHEr
bewstEta wezkrkeni letwlde twld bema'Ikela

we'aw`s'a weldu weybElo
'o'Igzi'Iye 'iykewneni 'I`hdg bHErye we'Imye 'Isme 'amHlo 'amHeleteni 'Imye
be'aTbatiha keme 'iyqum zye 'ala 'Igba'I `hebEha fTune webezyeni 'iyawsb
b'Isite; wetabote 'amlake 'Isra'Elhi tbarkeni be`hebe helewku weSelotkeni
ttlweni be`hebe Horku'Isme fetewku 'Ir'ay geSeke we'Isma`I qaleke we'In`sa'I
bereketke we'IHor `hebe 'Imye beda`hn


## <a038>
# chapter  38 GOK.30.8
# unit C chapter_num
`30`8
# unit T chapter_title
`hebe mekere ngu`s yfenu weldo msle deqiqomu.
# unit P text
we'Imz geb'awste bEtu selomon ngu`s we'astegab'omu lememakrtihu welemegebtu
welemelahqte bEte meng`stu weybElomu s'Inku 'oho 'abloto lezntu weld; wey'IzEnism`uni
ze'Inegrekmu hebu nang`so lebHEre 'ityoPya msle deqiqkmu 'Ile tnebru beyemanye
webe`Segamye kemahu ynberu deqiqkmu melahqt beyemanu webe`Segamu; wekWulkmu
memakrt wemekWannt hebu neheb deqiqkmu bekWure weykewn lene kl'E meng`st
we'anse mslEkmu bezye 'Itle'ak wedeqiqnehi yneg`su behiye; we`salseni 'IsEfewo
le'Igzi'AbHEr keme yehebeni zer'a weykewn lite `salse ngu`se. 'Isme ye`he`s`s
belTasor ngu`se romE keme 'ahebo weldye leweletu weyang`so lite msle weletula`Ile
kWulu hegereromE; 'Isme 'albowlude zer'a ze'InbelEha wemeHele keme 'iyang`s
ze'Inbele 'Imzer'a dawit 'abuye; wele'Ime 'ange`sne hyeni nkewn `seleste
ngu`se; we'iyorb`amni yneg`s zye le'Isra'El 'Isme kemez tnbitu ledawit
'abuye ykewn zer'u leselomon `3 'ar'Iste meng`st bedibe mdr. wenfEnu lomu
kahnate wen`sra`I lomu Hgegate weyamlku weygneyu le'amlake 'Isra'El wste
'ar'Iste meng`st weysEbaH 'Igzi'AbHEr bezemede Hzbu 'Isra'El weytlE`el
bekWulu mdr. bekeme SeHefe 'abuye wste meSHefu 'Inze ybl belwomu le'aHzab
keme 'Igzi'AbHEr neg`se; weka`Ibe ybE wengrwomu le'aHzab mgbaro sebHwo
wezemru lotu; weka`Ibe ybE sebHwo le'Igzi'AbHEr sbHete Hedise; sbHetihu
bema`hbere Sadqanu ytfE`saH 'Isra'El befeTarihu lene y'Iti kbremeng`st
wensEbH lefeTarine weyr'ayu kiyane 'aHzab 'Ile yamelku Ta`ote weyfrhune
weyang`sune weysEbHwo le'Igzi'AbHEr weyfrhwo. wey'IzEni hebu nang`so wenfenwo
msle deqiqkmu 'Ile bkmu mrkabe we`simete; bekeme `simetkmu wemrkabkmu bezye
ykun kemahu ledeqiqkmu behye; weyr'ayu Hge meng`st wenresyomu bekeme Hgne
wene'azzomu Hge wet'Izazate wenfenwomu ynge`su behye

we'aw`s'u weybElu
kahnat wemekWannt wememakrt lengu`s'ante tfEnwo lebekWurke wenHne nfEnu
deqiqne 'Ile bne bekeme feqedke; menu ye'abi t'Izazo le'Igzi'AbHEr welengu`s;
'Isme 'agbrtike 'Imuntu leke welezer'Ike bekeme nebebke; le'Ime feqedke
'Im`sETkomu keme ykunu 'agbrte msle 'Imatihomu; we'albo zent`edew 'Imt'Izazke
we'Imt'Izaze 'Igzi'AbHEr 'amlakke. we'Imz 'astedalewu keme ygberu lomu
zebeHg weyfenwwomu wste bHEre 'ityoPya weynge`su behye weynberu 'Iske le`alem;
'Imuntu wezer'omu letwlde twld


## <a039>
# chapter  39 GOK.30.9
# unit C chapter_num
`30`9
# unit T chapter_title
`hebe 'ange`swo lewelde selomon.
# unit P text
we'astedalewu `Ifrete qb'a meng`st wetenef`he qale qern web`Iza we`Inzira
wemesenqo wekebero weSer`het heger beww`a betf`sHt webeybabE; we'ab'Iwo
wste qdste qdusan wete'I`hze be'aqrnte m`swa`I wetewhbo meng`st be'afe
sadoq kahnwebe'afe 'iyo'as kahn mel'ake `heylu lengu`s selomon weqeb'o'Imne
qdus qb'a `Ifret lemeng`st; wewe`S'a 'Imne bEte 'Igzi'AbHEr wesemeywo smo
dawit 'Isme beHg rekebo sme ngu`s; we'aS`enwo dibe beqle ngu`s selomon
we'a`odwo hegere 'Inze yblu `sEmnake 'Imzye; we'Imz ybElwo baH Hyew 'abe
nega`si; webo 'Ile yblu rtu`I ydelwo 'Imfelege gbS 'Iske m`Irabe `SeHey
ykun `simetke 'ityoPya buruk zer'Ike bedibe mdr we'ImsEwa debubawi 'Iske
`sereqe hnd zeta`semron; we'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El ykunke merHe wetabote
Hgu le'Igzi'AbHEr `hebe kWulu ze'anSerke; weykunukegrurane kWulomu `Serke
weSela'Itke beqdmEke weykunke fSme wekWalaleke we lezer'Ike 'Imd`hrEke
wetkWEnn bzu`hane 'aHzabe welekese 'albo zeykWEnneke. weka`Ibe bareko
'abuhuweybElo berekete semay wemdr ykun bereketke; weybElu ma`hbere 'Isra'El
'amEn

weka`Ibe 'abuhuni ybElo lesedoq kahn 'ayd'okE wengro ftHo wekWunenEhu
le'Igzi'AbHEr keme y`Iqeb behye


## <a040>
# chapter  40 GOK.40
# unit C chapter_num
`40
# unit T chapter_title
`hebe 'azezo sadoq kahn ledawit ngu`s.
# unit P text
we'aw`s'a sedoq kahn weybElo sma`I ze'Inegreke; wele'Ime geberke teHeyu
le'Igzi'AbHEr wele'Imese 'igeberke yqe`sfeke 'Igzi'AbHEr wetkewn HSuSe
'Imne kWulu 'aHzab wettmewa'I be`Serke weymeyT geSo 'ImnEke wetkewn dngu`Se
weHzune weHmume belbke wenwamkeni ze'Inbele hd'at weT`Ina; wesma`I qale
'Igzi'AbHEr wegber we'ittgeHe`s 'ileyeman we'ile`Segam 'Imze n'Ezzeke yomwe'itamlk
'amalkte ba`Id. wele'Ime 'isema`Ike qale 'Igzi'AbHEr sma`I zeyrekbekezntu
kWulu mergem; rgume tkewn beHeql rgume tkewn beheger; rgume ykewn frEmdrke
rgume ykewn frE ker`ske we`a`ISade lahmke wemera`Iye 'abag`ike; weyfEnu
la`IlEke 'Igzi'AbHEr re`habe webdbde weyTef'I kWulu zewedeyke 'IdEke 'Iske
yaTef'ake 'Isme 'isema`Ike qalo. weykewneke semay bemel`Ilte r'Iske brte
wemdr betaHtEke `heSine; weyrEsyo 'Igzi'AbHEr lezname mdrke qobarewemerEt
ywerd 'Imsemayla`IlEke 'Iske ydefneke we'Iske yaTef'ake; wettqetel beqdme
`Serke be'aHeti fnawtwe`S'I `hebEhomu webesb`I fnaw tnet`I 'Imqdme geSomu
wetkewn zrwe we'abdntikeni mebl`e le'a`Iwafe semay we`albo zeyqebreke;
weyqe`sfeke be`ebeq bedewE siH webefe`Sent webemeq`sefte gbS webe`ewir
webednga`SE lb wetaremess me`elte keme `Iwur bewste Slmet we'itrekb zeyred'ake
begf`I; wetawesb b'Isiteweyeheydekaha kal'I b'Isi; wetnedq bEte we'itnebr
wstEtu; wettekl weyne we'itqe`sm 'askalo; weyTebHu lahmeke `sbuHe beqdmEke
we'itbel`I 'ImnEhu; weyeheydu 'adgeke we'iyageb'u leke; weygeb'I 'abag`Ike
le'agbrt wele`Serke we'itrekb zeyred'ake; weygeb'u deqiqke we'awaldike
lekal'I Hzb trE'i be'a`Iyntike 'Inze ykWer`Iwomu we'albo zetkl gebire;
weybel`I `Ser 'Ile 'ita'amr 'Ikle mdrke weSamake we'itkl keli'a wetkewn
S`ure wedngu`Se;sobe SebHe tbl 'Ifo ymesi wesobe mesye tbl 'Ifo ySebH 'Imbz`hete
frhet; le'Ime 'isema`Ike qale 'Igzi'AbHEr.wele'Ime semi`e sema`Ike qale
'Igzi'abHErsma`I zeyrekbeke `senay 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr;wetkWEnn 'ahgure
`Ser wetwers kbre zele`alem 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El zekWulo
ymelk; 'Isme yakebro leze 'akbero weyafeqro leze 'afqero; 'Isme melakE
mot weHywet w'Itu; y'Ezz weymelk kWulo `aleme beTbebu webekhilotu webemezra`Itu


## <a041>
# chapter  41 GOK.40.1
# unit C chapter_num
`40`1
# unit T chapter_title
be'Inte berekete nege`st.
# unit P text
wesma`Ihi zeyrekbeke burakE le'Ime geberke feqado le'Igzi'AbHEr. buruke
tkewnbekWulu fnawike buruke tkewn beheger buruke tkewn beHeql; buruke tkewn
bebEtke buruke tkewn be'af'ake; buruke ykewn frE ker`ske. ybElu gubu'An
'amEn. buruke ykewn frE mdrke. 'amEn. buruke ykewn 'anq`Ite mayatike.
'amEn. buruke ykewnfrE 'atkltike. 'amEn. buruke ykewn`eSede lahmke wemera`Iye
'abag`ike. 'amEn. buruke ykewn mezagbtike weterefatike. 'amEn. buruke
tkewn bebe'atke.'amEn. buruke tkewn be`Se'atke. 'amEn. weyageb'omu
'Igzi'AbHEr le`Serke le'Ile ytqawemuke ytqeTqeTu betaHte 'Igerike. 'amEn.
weyfEnu 'Igzi'AbHErwste 'abyatike bereketo wewste kWuluzewedeyke 'IdEke.
'amEn. weyabez`heke 'Igzi'AbHEr wste `senayt bewlude ker`ske webe'Ikle
mdrke webetewaldo 'Inssake. 'amEn. webemdr 'Inte meHele le'abewike yhubeke
keme mewa`Ile semay. 'amEn. weyfetH leke'Igzi'AbHEr mezgebe berekete
semayat weyhubeke zname buruke weybark leke frE tegbarke. 'amEn. wetlEqH
'ante lebzu`han'aHzab we'antese 'ittlEqaH. 'amEn. wetkWEnn 'ante lebzu`han
'aHzab welekese 'iykWEnnuke. 'amEn. wey`seymeke 'Igzi'AbHEr wste r'Is
we'ako wste zenebwetkewn mel`Ilte we'ako metHte.'amEn. wetastegab'I 'Imne
kWulu berekete mdr le'Inssake; wetne`s'I berbare 'aHzab let`Iyntke weysegdu
leke wste geSe mdr lemeng`stke be'Inte `Ibeye kbrke;weytlE`el kbrke keme
'arz wekeme kokebe SbaH brhane kbrke beqdme kWulu 'aHzabe mdr webeqdme
kWulu negede Hzbke 'Isra'El; 'Isme 'Igzi'AbHErni yhElu mslEke bekWulu fnotke
weygebr feqadeke bekWulu ze`heleyke. wetwers 'ahgure `Serke weytwEdes
`Ibeye Hzbke bebz`he grmake webebz`he serawitke; weyferhuke kWulu 'Ile
'iygebru feqado le'Igzi'AbHEr'Isme 'ante tgebr feqado wettle'ak lotu webe'Intez
yhubeke grma `ebiye beqdme 'Ile yrE'Iyuke; be'algWumo 'afrasikewebemgWunPa
qestke webe'anSebrqo weltake yr`Id lbomu weysegdu leke wste geSe mdr 'Isme
ydeneg`S lbomu ber'Iye grmake. wesobe yrE'Iyuke 'ImrHuq 'Ile wste 'adbar
ywerdu mdre we'Ile wste 'abHrt weqWelat ywe`S'u 'af'a keme yagb'omu 'Igzi'AbHEr
wste 'IdEke be'Inte ze`elewut'Izaze 'Igzi'AbHEr. we'antese sobe tgebr
feqado kWulo zese'alke tne`s'I be`hebEhu; 'Isme le'Ime 'afqerko yafeqreke
wele'Ime `eqebke t'Izazo yhubeke s'Ilete lbke wekWulo ze`he`se`ske tne`s'I
be`hebEhu. 'Isme `hEr le`hEranweyewah leyewahan w'Itu weygebr feqadomu
le'Ile yferhwo weyhubomu `esbe le'Ile yt`Ege`swo; te`egesa leme`et wed`hre
tastefE`sHeke we'afqra leSdq wetferi leke Hywet;kun`hEre le`hEran wemege`sSe
leme'absan we'a`hdgo 'Ikite le'Ikuy bege`sSo webe'art`o webe'arsHo webe'a`hsro
leze y`Em`S biSo be'Ikuy bewste `ewde q`st; weftaH leneday wele'IgWale
mawta we'angfo 'Im'Ide zey`Em`So; we'ad`hn baHtawE weSnuse we'angfo 'Im'Ide
zeyt`Egelo. we'itftaH be'adlwo webene`si'a geS 'ala beSdq ftaH; we'itafqr
Hlyane bene`si'a ftH be'adlwo legeS; welemekWanntikeni ge`sSomu kemeykunu
nSuHane 'ImHlyan we'iyadlwu ftHe legeSe fquranihomu we'ileSela'ihomu; we'ile'ab`Iltihomu
we'ilenedayanihomu; 'ala beSdq kWunenE ykWEnnu biSomu bertu`I ftH


## <a042>
# chapter  42 GOK.40.2
# unit C chapter_num
`40`2
# unit T chapter_title
be'Inte `10 qalat.
# unit P text
wesm`u 'Isra'El zete'azeze 'Im'Igzi'AbHEr keme t`Iqebu kiyahu. weybE
'ane w'Itu 'Igzi'AbHEr 'amlakke ze'aw`Sa'Ikuke 'Imne mdre gbS we'Imne bEte
qnE; we'iykun ba`Ide 'amalkte ze'InbelEye we'itgber 'amlake zeglfo we'ibekWulu
'amsal zewste semay zela`Ilu we'ibekWulu zebe mdr betaHtu we'izewste may
zemetHte mdr; we'itsgd lomu we'itamlkomu; 'Isme 'ane 'Igzi'AbHEr 'amlakke
'amlak qena'i ze'Itfedey `heTi'ate weladi la`Ile wlud 'Iske `sals werab`I
twld le'Ile ySel'uni; we'Igebr mHrete 'Iske `10000 twld le'Ile yafeqruni
weye`eqbu t'Izazye. we'itmHel sme 'Igzi'AbHEr 'amlakke beHeset 'Isme 'iyaneSH
'Igzi'AbHEr leze ymHl smo beHeset. we`Iqeb `Ilete senbet keme tqedsa bekeme
'azeze 'Igzi'AbHEr 'amlakke; seduse mewa`Ile tgebr gbreke webesab`It `Ilet
senbetu le'Igzi'AbHEr 'amlakke 'itgber bati gbre qnE 'i'ante we'iweldke
we'iweletke we'igebrke we'i'adgke we'ikWulu 'Inssake we'ifelasi zeynebr
`hebEke; 'Isme besedus mewa`Il gebre 'Igzi'AbHEr semaye wemdre webaHre
wekWulozewstEta we'a`Irefe 'ame `Ilete sab`It webebeynez bareka 'Igzi'AbHEr
lesab`It `Ilet we'aSdeqa. 'akbr 'abake we'Imke keme ykunke Sdqe bzu`he
`Ilete trekb bewste mdr zewehebeke 'Igzi'AbHEr 'amlakke. 'itHor b'Isite
b'Isi. 'itqtl nefse. 'itzemu. 'itsrq. sm`e beHeset 'itsma`I la`Ile
biSke. we'itftw b'Isite kal'Ike 'ibEto we'igerahto we'igebro we'i'ameto
we'ilahmo we'ib`Irayo we'i'adgo we'i'ImkWulu 'Inssahu ze'aTreye 'aTryo
kal'Ike; zneger zenegere 'Igzi'AbHErHgo we`sr`eto wele'Ileni y'Ebsu ge`sSomu
keme 'iySn`u wstesHit weyt`egesu 'ImrkWus ze'i`semre 'Igzi'AbHEr; wezntu
w'Itu neger ze'i`semre 'Igzi'AbHEr wertu`I ytgeHesu 'ImnEhu b'Isi b'Isi
`hebe ykewno zemedu 'iyba'I yk`st `hefreto; 'Isme 'ane w'Itu 'Igzi'AbHEr
'amlakkmu. `hefrete 'abuke we'Imke 'itk`st 'Isme 'Imke y'Iti; 'itk`st
`hefrete b'Isite 'abuke 'Isme `hefrete 'Imke y'Iti; `hefrete 'I`htke 'Inte
'Imne 'abuke 'aw 'Inte 'Imne 'Imke 'itk`st; 'Imeni 'Inte 'Imne 'af'a teweldet
lotu we'Imeni 'Inte 'Im'azmadike y'Iti 'itk`st `hefreta; `hefrete welete
weldke 'itk`st 'aw `hefrete welete weletke 'itk`st 'Isme `hefretke y'Iti;
`hefrete welete b'Isite 'abuke 'itk`st 'Isme 'I`htke welete 'Imke y'Iti
we'itk`st `hefreta; `hefrete 'I`hte 'abuke 'itk`st 'Isme bEte 'abuke y'Iti;
`hefrete 'I`hte 'Imke 'itk`st 'Isme bEte 'Imke y'Iti; `hefrete b'Isite
'I`huhu le'abuke 'itk`st 'Isme zemedke y'Iti; `hefrete b'Isite weldke 'itk`st
'Isme b'Isite weldke y'Iti; `hefrete weletke web'Isite welde 'I`huke 'itk`st
'Isme `hefretke w'Itu; `hefrete b'Isite 'I`huke 'itk`st 'Isme `hefrete
'I`huke y'Iti 'amTane helo Hyaw 'I`huke; `hefrete b'Isit msle weleta 'itk`st
we'izewelete welda we'izewelete weleta 'itgber keme tk`st `hefreton bEtke
w'Itu we`heTi'at w'Itu; web'Isite msle 'I`hta 'itawsb keme tasteqan`on
wekeme tk`st`hefreton lezatini weze'Intaktini 'Inze `adiha qedamit Hyawt
y'Iti; we`hebe b'Isit tkt 'itba'I 'Inbele tnSaH keme tk`st `hefreta 'Inze
`adi rkWust y'Iti; we'itba'I `hebe b'Isite kal'Ike keme tskb mslEha we'itzra'I
zer'Ike wstEta; we'itaste`Samd `hebe mel'ake wludke keme 'itarkWus smo
leqdus sme 'Igzi'AbHEr; wemsle teba`It 'itskb keme msle 'anst 'Isme rkus
w'Itu; we'itHor `hebe 'Inssa we'itskb keme ta w`S'I zer'ake la`IlEhu keme
'itrkWes botu web'Isitni 'itHor `hebe 'Inssa keme yskba 'Isme rkWus w'Itu.
we'itarkWusu r'Isekmu bekWulu zntu 'Isme botu rekWusu 'aHzab 'Ile 'ane
'aw`Sa'Ikwomu 'ImqdmEkmu webezntu 'itarkWusu `sgakmu; weqedsu nefsekmu
we`sgakmu le'Igzi'AbHEr 'Isme qdus w'Itu weyafeqromu le'Ile yqEdsu nefsomu
we`sgahomu lotu; 'Isme qdus wegrum wel`ul w'Itu wemeHari wemeste`sahl w'Itu
welotu ydelu sbHet le`aleme `alem 'amEn


## <a043>
# chapter  43 GOK.40.3
# unit C chapter_num
`40`3
# unit T chapter_title
`hebe te'azezu deqiqe `heyle 'Isra'El.
# unit P text
hegerse tefe`sHet be'Inte ze'ange`se weldo ngu`s wereseyo ngu`se 'Imdewelu
'Iske dewele ba`Id; we`adi Hezenet heger 'Isme 'azeze ngu`s keme yehebu
deqiqomu 'Ile tesemyu bekWure; we'Ileni 'Imyeman kemahu ynberu bekeme 'abewihomu
ynebru msle ngu`s selomon kemahu ynberu beyemane weldu dawit ngu`se 'ityoPya
we'Ileni 'Im`Segam kemahu ynberu bekeme 'abewihomu ynebru msle ngu`s selomon
kemahu ynberu be`Segamu leweldu dawit ngu`se 'ityoPya; we`simetomuni bekeme
'abewihomu we'asmatihomuni bekeme 'abewihomu; ; wekWulu bekeme bebe`sr`etu
webebe bekeme `Ibeyu webebe bekeme mlknahu webebe bekeme mrkabu webebe
bekeme mkWunanu; kemahu ykunu bekeme gebre selomon lemekWanntihu kemahu
ygber lomu dawithi lemekWanntihu webekeme `ser`omu selomon lemegebtu wekemahu
dawithi y`sra`I `sr`ete bEtu

wekeme z 'asmatihomu le'Ile te`seymu ytfenewu.
'azaryas welde sadoq kahn zw'Itu liqe kahnat; we'Elyas welde 'arni liqe
diyaqonat we'abuhuse le'arni liqe diyaqonat natan nebiy; we'adram welde
'ardrons mel'ake 'aHzab; wefenqEra welde soba SeHafE lahm; we'akonHEl welde
TofEl 'Inze H`San; wesamnyas welde 'akitalem mezekr; wefeqaros welde nya
mel'ake serwE zw'Itu liqe Hera; welEwandos welde 'akirE mel'ake 'angebot;
wefaquTEn welde 'adray mel'akawi lebaHr; wematan welde bnyas melhqe bEt;
we'ad`erez welde kirEm deqe sergWu; wedelekm welde matrEm liqe Hera le'afras;
we'aderyos welde nEdros liqe Hera le'agar; we'awsTran welde yodad SewarE
kbr; we'aster'ayon welde 'asa qale ta`Ika; we'imi welde metatyas liqe meSb'It;
wemakri welde 'abisa fetaHE ta`Ika; we'abis welde karyos me'asri; liqe
wndyos welde nElnt yos mesfne `ewd; wekarmi welde He`Sanyas liqe gebar
zebEte ngu`s; wesranyas welde 'akaz'El megabi zebEte ngu`s; 'Ilu kWulomu
'Ile tewhbu ledawit ngu`se 'ityoPya welde selomon ngu`se 'Isra'El

we`adi
wehebo 'afrase weseregelate rakWubate we'abqlte weS`une seregelatewerqe
webrure we'albase kbure bisose wemElate `InqWe baHryate we'afraSe wekWulo
zeytfeqed lebHEre 'ityoPya wehebo leweldu

we'Imz tedelewu keme yHoru;
wekone f`sHa lemekWannte ngu`se 'ityoPya. wekone Hezene lemekWannte ngu`se
'Isra'El; 'Isme be'Inte bekWuru leselomon ngu`se 'Isra'El zw'Itu ngu`se
'ityoPya tewhbe bekWuromu lemekWannte 'Isra'El keme yng`su lebHEre 'ityoPya
msle welde selomon ngu`s. we'Imz tegab'u webekeyu msle 'abewihomu we'Imatihomu
we'azmadihomu we'angadihomu msle Hzebihomu webeHawrtihomu weyregmwo be`hbu'I
lengu`s weyeHemywo be'Inte zehEde deqiqomu ze'I nbele feqadomu; welengu`sse
yblwo `senaye geberke be'Intez 'Isme `heyese Tbebke keme meng`ste 'Isra'El
konet lebHEre 'ityoPya befeqade 'Igzi'AbHEr webeTbebe zi'ake wekal'Anni
meng`stat yageb'on 'Igzi'AbHEr wste 'IdEke 'Isme `senaye t`hEli le'Igzi'AbHEr
wetfeqd keme yamlkwo le'amlake 'Isra'El wekeme y`serewu Ta`otat 'Im`alem.
weywEdswo weyblwo y'IzE 'a'Imerne keme be'Inti'ake ybElo 'Igzi'AbHEr le'abune
'abrham bezer'Ike ytbareku kWulomu 'aHzabe mdr; weya`sEnyu geSomu weysHqu
beqdmEhu weywEdswo fedfade be'Inte Tbebu; wesobe zente yblwoya'amromu beTbeb
weyt`Egesomu; 'Isme 'Igzi'AbHEr yt`Egesene 'Inze ya'amr kWulo `heTi'atene;
meng`stse le'Igzi'AbHEr kWula mdr wesemayatni we'aSnafe `alem webaHr weyebs
w'Itu ykWEnn; welengu`se mdrhi wehebo 'ImtaHtEhu keme ykWEnn kemahu le'Ile
ygebrwa le'Ikit keme yfdyomu 'Ikuye wele'Ile ygebrwa le`senayt keme y`Isyomu
`sena ye; 'Isme menfese 'Igzi'AbHEr ya`erf wste lbu lengu`s we'Idewihu
wste `hlinahu we'a'Imrotu wste lbunahu


## <a044>
# chapter  44 GOK.40.4
# unit C chapter_num
`40`4
# unit T chapter_title
keme 'imeftw Hemye ngu`s.
# unit P text
we'imeftw yHmywo lengu`s 'Isme mesiHu le'Igzi'AbHEr w'Itu. 'imeftw
we'ikone `senaye Hemiyotu lengu`s; le'Ime gebre `senaye 'iyahegWul 'Im `3
meng`st `1 yagerr lotu `Sero we'iyageb'o wste 'Ide Sela'ihu; `2 webesemayatni
yaneg`so mslEhu msle Sadqanihu weyanebro beyemanu; `3 bedibe mdrni yaneg`so
bekbr webef`sHa weyaret`I lotu meng`sto weyagerr 'aHzabe taHte 'Igerihu.
we'Imese te`ewero le'Igzi'AbHEr we'igebre `senaye we'i Hore befnot rt`It
lelihu 'Igzi'AbHEr ygebr bekeme feqede la`IlEhu webedibe mdrni yaHeSS mewa`Ilihu
webesemayatni wste ma`hdere si'ol msle diyablos ma`hderu; webedibe mdrni
ze'Inbele T`ina wef`sHa lb msle dnga`SE wefrhet ze'Inbele selam behuket

'ikone `senaye Hemiyotu lengu`s 'ImHzb 'Ile 'ImtaHtEhu 'Isme fda le'Igzi'AbHEr
w'Itu; webaHtu kahnatse 'amsale nebiyat 'Imuntu webaHtu fedfade y`hEysu
'Imnebiyat 'Isme tewhbomu m`sTirat keme y'I`hzu `SeHeye Sdq; surafEl 'Ile
tefeTru 'Im'Isat ze'iyklu 'I`hize m`sTirat ze'Inbele begWiTetat. lekahnatse
semeyomu `SEwe; we`adi lekahnat semeyomu ma`htote; ka`Ibe semeyomu brhano
le`alem; weka`Ibe semeyomu `SeHeye zeyaberh Slmete 'Inze krstos `SeHeye
Sdq wste 'albabihomu. wekahnse zebotu lbuna yge`sSo lengu`s be'Inte mgbarate
zer'Iye; weze'ir'Iyese 'Igzi'AbHEr yfetn we'albo zeyweqso.we`adi 'iyHmywomu
'aHzab lePaPasat welekahnat; 'Isme deqiqe 'Igzi'AbHEr weseb'a bEtu 'Imuntu;
be'Inte zege`seSwomu be'Inte `heTi'atomu wegEgayomu. we'anteni 'okahn
le'Ime r'ike `Iwuqe `heTi'ato leb'Isi 'it`hfer ge`sSoto 'iyafrhke seyf
we'isdet; wesma`I zekeme tem`I`o 'Igzi'AbHEr le'isayyas be'Inte `ozyanngu`s
'Isme 'ige`seSo; weka`Ibe sma`I be'Inte samu'El nebiy zekeme ge`seSo lesa'ol
ngu`s 'Inze 'iye`hefro we`seTeTe meng`sto benegeru; we'Elyasni le'ake'ab;
we'anteni 'it`hfer ge`sSo wemehero leze y'Ebs. we'Isra'Else 'Imtkat yeHemyu
ngu`somu weyam`I`u nebiyatihomu wed`hrese seqelu med`henihomu; weHzbe krstiyanse
meheymnan ynebru beselam ze'Inbele dewE weHmam ze'Inbele Sl'I wema`Iqef
msle ngu`sne 'IgelE mefqerE 'Igzi'AbHEr 'Inze 'iya'att 'Imlbu negere Sdq
wehaymanot be'Inte 'abyate krstiyanat wemeheymnan we`Seruni gruran be`heyle
mesqelu le'iyesus krstos


## <a045>
# chapter  45 GOK.40.5
# unit C chapter_num
`40`5
# unit T chapter_title
be'Inte zebekeyu wemekeru 'Ile tefenewu.
# unit P text
wedeqiqe mekWannte 'Isra'Else 'Ile te'azezu keme yHoru msle welde ngu`s
mekeru `hbure 'Inze yblu mnte nrEsi; 'Isme `hedegne bHErene wemuladene
we'azmadine weseb'a hegerne. wey'IzEni hebu keme naqm kidane bebaHtitne
ze'iya'amru 'azmadine keme ntfaqer behye; we'albo zeygWEgWu'I weygWenedi
bezye we'infrah we'innafq; 'Isme bzyeni 'Igzi'AbHEr webehyeni 'Igzi'AbHEr
weykun `smretu le'Igzi'AbHEr welotu sbHet 'Iske le`aleme `alem 'amEn

'aw`s'u 'azaryas we'Elmiyas deqiqe kahnat ba`Idse 'iyaHeznene be'Inte zeSel'une
'azmadine webaHtu neHezn be'Inte Syon 'Igz'Itne 'Isme ya`hedgunekiyaha;
'Isme bati 'awefeyune le'Igzi'AbHEr wetel'Ikne lati 'Iske yom webaHtu neHezn
be'Inti'aha 'Isme ya`hedgune kiyaha be'IntezkE fedfade yabekyene be'Inti'aha.
we'aw`s'u 'Imuntu ba`Idan weybElwomu be'aman zati y'Iti 'Igz'Itne tesfane
wemkH ne welhqne beb`S`atiha webe'aytE nkl `hedigota leSyon 'Igz'Itne;
'Isme lati tewhbne wemnte nrEsi; sobe 'abeyne t'Izazo yqetlene ngu`s we'inkl
te`edwo 'Imqale 'abewine we'Imt'Izaze ngu`s; wemnte ngebr be'Inte Syon
'Igz'Itne

we'aw`s'a 'azaryas welde sadoq kahn weybE 'ane 'Imekrekmu
zengebr wehebuni kidane 'Iske `Se'ate nefskmu wemeHelu lite keme 'itngru
'Imehi motne we'Imehi Heyewne we'Imehi te'I`hzne we'Imehi we`Sa'Ine. wemeHelu
lotu besme 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El webeSyon semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr
webeze'asefewo le'abrham webenSHu webe`hirutu leysHeq webeze'astebaz`ho
leya`Iqob we'awreso mdre nekire lotu welezer'u 'Imd`hrEhu. wezente sobe
meHelu lotu 'aw`s'omu weybElomu hebukE nn`s'A leSyon 'Igz'Itne wezekemehi
nne`s'A 'ayed`ekmu; wegberu mkrye le'Ime 'Igzi'AbHEr feqede nkl ne`si'ota
le'Igz'Itne mslEne wele'Imeni 'a'Imerune weqetelune 'iyaHeznene 'Isme be'Inte
'Igz'Itne Syon nmewt. weten`s'u kWulomu wese`emwo r'Iso wegeSo we`eyno
weybElwo ngebr kWulo ze'amkerkene nmewthi weneHeyuhi mslEke be'Inte 'Igz'Itne
Syon; 'Imeni motne 'iyaHeznene wele'Ime Heyewne zefeqede 'Igzi'AbHEr ykewn.
weybE `1 'ImnEhomu welde yo'as zesmu zekaryas 'anse s'Inku nebire 'Imbz`he
f`sHa zewste lbye; ngrenikE 'antese tkl ne`si'ota be'aman we'ikone Heset
'Isme 'ante tansosu wste bEte 'Igzi'AbHEr hyente 'abuke wemera`hutni wste
'IdEke kWulo gizE; weze'Inbele yn`s'u mera`hute 'Im'IdEke Teyq beze nmekr
wemesakwateni `hbu'Ate zegebre ngu`s selomon 'ante ta'amr; wekahnatni 'albomu
zeybew'u hye ze'Inbele 'abuke m`Ire bebe `amet keme y`su`I wste qdste qdusan
be'Inte r'Isu webe'Inte Hzb; fqd we`heliwe'itnum be'Intez gbr keme tfqd
ne`si'ota wenHor mslEha bekeme 'awefeyune wetkun lene f`sHa wele'abewine
Hezen bemS'ate zi'aha mslEne wste hegere 'ityoPya. we'Imz ybElomu 'azaryas
gberu ze'ane 'IbElekmu wenrekb hebuni bebe `10 didrekm we'Ihubo le`Serabi
keme yafTn lite gebire 'alwaHe `senayane weyasteTag`on lite fTune be'Inte
fqre brur beqoma wegdma wenu`ha wesfra le'Igz'Itye; we'Ihubo sefirye lati
we'Iblo resi lite msmake keme 'Igber 'armase; 'Isme neHewr dibe baHr; 'Imebo
le'Ime tegWed'at Hemer keme 'I`Irg wste remes wend`hen 'ImbaHr; we'ane
'Iwesda bebe `5 ze'Inbele 'asteTag`o webehye 'AstelaSqon le'Imuntu `I`Sew
we'Anebron wste mnbariha leSyon we'Alebson 'albasiha leSyon we'Ine`s'A
leSyon we'Ikeri mdre we'Anebra hye 'Iske neHewr wenne`s'A mslEne; wele'Igzi'Iyese
ngu`s 'iynegro 'Iske neHewr rHuqe. wewehebwo kWulomu bebe `10 didrkm wegebru
`100 we `40 didrkm wene`s'o wewehebo leSerabi we'a`seneye lotu be'aHeti gizE
'Imne terefate `I`Sew zebEte meqdes; wetefe`sHe we'ar'ayomu le'a`hewihu


## <a046>
# chapter  46 GOK.40.6
# unit C chapter_num
`40`6
# unit T chapter_title
zekeme mekeru be'Inte Syon.
# unit P text
we'Inze ynewm belElit 'aster'ayo mel'ake 'Igzi'AbHEr le'azaryas weybElo
n`sa'I leke `4 Telite zeze`amet zebe'Inte `heTi'atkmu weleke wele'Elmyas
wele'abis welemakri we'arba`Ite beg`e nSuHe zeze`amet we'aHete lahme 'Inte
'iseHebet 'ar`ute wet`sew`a 'Im`sraqa we'abag`eniwe'aTalE beyemana webe`Segama
webe`erebiha 'Inte `hebe mu`Sa'A; weyngro 'Igzi'Ikmu dawit leselomon ngu`s
weybelo 'aHete 'Is'Il be`hebEke 'o'aba keme 'I`su`I leqdst heger 'iyerusalEm
wele'Igz'Itye Syon qdst semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr; weybElogber;
weka`Ibe ybelo y`su`I lite welde kahn bekeme ya'amr wey'Ezzeke leke we'ante
t`sew`I; wetawe`S'A letabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'Imd`hre `so`Ike weka`Ibe
'Aster'Iyeke zekeme tgebr lati 'Inze tawe`S'A 'Isme 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr
konet zati; 'Isme 'am`I`Iwo 'Isra'El le'Igzi'AbHEr webe'Intez yafelsa letabote
Hgu le'Igzi'AbHEr 'ImnEhomu

wesobe neqhe 'Imnwamu 'azaryas tefe`sHe
fedfade weberhe lbu we`hlinahu wetezekere kWulo ze'aster'ayo belElit mel'ake
'Igzi'AbHEr wezekeme `etebo we'aSn`o we'alebewo. weHore `hebe 'Imuntu
'a`hewihu wetegab'u 'aHetenE wenegeromu kWulo zekeme 'aster'ayo mel'ake
'Igzi'AbHEr wezekeme tewhbet lomu tabote Hgu le'Igzi'AbHEr wezekeme yt`Ewera
'Igzi'AbHEr lemeng`ste 'Isra'El wezekeme yhuba leba`Idan lekbromu; wezekeme
nne`s'A nHne letabote Hgu le'Igzi'AbHEr wezekeme teheydet `hebEne meng`ste
selomon we'iterfet `hebe 'iyorb`am weldu ze'Inbele `2 betr wezekeme ttkefel
meng`ste 'Isra'El; wey'IzEni tefe`sHu lite 'Isme 'anse 'ItfE`saH be'Inte
ze'aster'ayeni kemez; 'Isme mslEne tfels Sega khnetomu wemeng`stomu 'Isme
befeqade 'Igzi'AbHEr ykewn kemez ybEleni. wey'IzEni n`u nHor wenngro ledawit
'Igzi'Ine keme ybelo le'abuhu 'I`sew`I

weHoru wenegerwo wew'Itu tefe`sHe
wele'ake `hebe 'iyo'as welde yodaHE keme ymSa'I `hebEhu weyl'ako `hebe
'abuhu; wemeS'a wele'ako dawit `hebe 'abuhu selomon weybElo fenweni'a 'IHor
wste bHErye bekWulu ze'a`seneyke lite weSelotke ttlweni `hebe Horku bekWulu
gizE. webaHtu'a y'IzEni'a 'Is'Il'a be`hebEke'a s'Ilete'a 'aHete'a le'Ime'a
rekebku'a mogese'a be`hebEke'a we'itmiT'a geSeke'a 'ImnEye'a; 'Isme 'ane'a
gebrke'a 'aHewr'a we'Ifeqd'a 'I`su`I'a me`swa`Ite'a med`henit'abe'Inte
`heTi'atye'a wste zati heger'a qdst'a 'iyerusalEm'a weSyon'a tabote Hgu'a
le'Igzi'AbHEr'a; weselam le`Izezke


## <a047>
# chapter  47 GOK.40.7
# unit C chapter_num
`40`7
# unit T chapter_title
be'Inte me`swa`Ite 'azaryas wengu`s.
# unit P text
weHore 'iyo'as welde yodaHE wenegero lengu`s selomon wetefe`sHe ngu`s
be'Intez we'azeze keme yastedalwu me`saw`e me`swa`Ite keme y`su`I weldu;
we'amS'a wewehebo zeybe`S`I le'Igzi'AbHEr `100 'asware we `100 megz'a lahm
we `10000 'abag`I we `10000 'aTali we'Imne zeytbela`I 'arawit bebe `10 we'Imne
'a`Iwaf zenSuH bebe `10 bezeyaweSH wey`sew`I le'amlake 'Isra'El; weme`swa`Ite
sndalEni `20 SaHle zebrur lele 'aHeti zebebe `10 we `2 dlwete seqlon we `40
mezar'a `hebawz; wezente kWulo wehebo ledawit weldu selomon ngu`s. weka`Ibe
le'ake 'Inze ybl y`su`I'a lite 'azaryas welde kahn hyentEye; weybElo gber'a
zefeqedke. wetefe`sHe 'azaryas be'Intez neger weHore we'amS'a 'Imera`Iye
'abuhu 'aHete lahme 'Inte 'iseHebet 'ar`ute we `4 Telite zeze `amet we `4
beg`e nSuHan zeze `amet. weHore ngu`s keme y`su`I wetedelewu kahnat wetegab'u
nedayan wetefe`sHe 'a`Iwafe semay we`hebru f`sHa `ebiye bey'Iti `Ilet.
we'azaryasni demere msle me`swa`Ite ngu`s we`so`e nwayo bekeme 'azezo mel'ake
'Igzi'AbHEr le'azaryas belElit. we'Imz 'Imd`hre `so`u geb'u wste 'abyatihomu
wenomu


## <a048>
# chapter  48 GOK.40.8
# unit C chapter_num
`40`8
# unit T chapter_title
`hebe 'an`s'Iwa leSyon.
# unit P text
wenahu ka`Ibe 'aster'ayo mel'ake 'Igzi'AbHEr le'azaryas we`sereqe la`IlEhu
keme `emde 'Isat wemel'a bEt bebrhanu we'an`s'o le'azaryas weybElo; qum
weSna`I we'anqho le'Elmyanos 'I`huke le'absa welemakeri wen`s'u 'Imuntu
`I`Sewe 'alwaH we'ane 'ar`hu leke 'anaqSiha lebEte meqdes wen`s'A letabote
Hgu le'Igzi'AbHEr wetwesda ze'Inbele dewE weHmam we'anehi 'Isme te'azezku
'Im`hebe 'Igzi'AbHEr keme 'ahelu zelfe mslEha we'Ikunke merHe bene`si'ota.
weten`s'a sobEha we'anqhomu le`selestihomu 'a`hewihu wene`s'u 'Imuntu 'alwaHe
weHoru wste bEte 'Igzi'AbHEr; werekebu r`hwe kWulo 'anaqSe 'Im'af'a 'Iske
w`sT r`hwate 'anaqSe 'Iske w'Ide ybeSH `hebe Syon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr
weten`s'at sobEha keme qSbete `eyn 'Isme mel'ake 'Igzi'AbHEr ymEgba; wesobese
'ifeqede 'Igzi'AbHEr 'Ime 'iten`s'at sobEha. wene`s'Iwa 'arba`Itihomu
we'a'Itewwa wste bEte 'azaryas wegeb'u wste bEte 'Igzi'AbHEr we'astelaSequ
wste mnbariha leSyon wekedenwon le`I`Sew be'albasiha leSyon we`eSewu 'anaqSe;
wegeb'u wste bEtomu wene`s'u me`hatwe we'anberwa wste m`hba'iha we`so`u
lati beg`e we'aSenHHu s`hine weneSefu lati mElate we'anberwa wste mswar `7
`Ilete we `7 lElite


## <a049>
# chapter  49 GOK.40.9
# unit C chapter_num
`40`9
# unit T chapter_title
`hebe bareko 'abuhu leweldu.
# unit P text
we'Imz ten`s'a ngu`se 'ityoPya keme yHor bHEro webo'a `hebe 'abuhu keme
ySeli lotu weybElo barkeni 'aba wesegede lotu. we'an`s'o webareko we'a`hezo
r'Iso weybE; buruk 'Igzi'AbHEr 'amlakiye zebareko le'abuye dawit wezebareko
le'abune 'abrham yehelu mslEke bekWulu gizE weybark zer'Ike bekeme bareko
leya`Iqob we'abz`he zer'o keme kokebe semay wekeme `hoSa baHr; webekeme
bareko 'abrham leysHeq 'abuye kemahu ykun bereketke 'ImTele semay we'ImsfHa
lemdr weyt'azez leke kWulu 'Inssa we'a`Iwafe semay we'arawite gedam we`a`sate
baHr; kun mlu'a we'ako ntuge kun fSume we'ako HSuSe kun yewahe we'ako nebire
kun T`uye we'ako Hmume kun `hEre we'ako mesteqeyme kun nSuHe we'ako rsuHe
kun Sadqe we'ako `haT'a kun meHarE we'ako `ema`SE kun bruhe we'ako `Sewage
kun meste`egse we'ako m`u`e; weyfrhuke `Ser weygreru leke Sela'Itke taHte
mekeyde 'Igerike; wetkun leke merHe 'Igz'Itye Syon qdst semayawit tabote
Hgu le'Igzi'AbHEr bekWulu gizE `hebe `heleyke belbke we'anSerke be'aSab`ike
zerHuq wezeqrub leke `hebe zetHut wezel`ulleke `hebe zeSnu`I wezedkum leke
`hebe ze'af'a wezewsT leke `hebe zebEt wezegedam leke `hebe zeyaster'i
weze'iyaster'i leke `hebe ze'Itut welSuq leke `hebe ze`hbu'I wek`sut leke
`hebe zekbut weghud leke tkunke merHe 'Igz'Itne Syon qdst semayawit tabote
Hgu le'Igzi'AbHEr nSHt. wetebareke wesegede weHore


## <a050>
# chapter  50 GOK.50
# unit C chapter_num
`50
# unit T chapter_title
`hebe tefanewu msle 'abuhu welaHewet heger.
# unit P text
wetefanewu weHoru; we'aqdemu S`inota leSyon belElit wste seregela be`hsurat
nwayat wersuHat 'albas msle nway qWusqWasat weteS`Inu kWulu seregelat.
weten`su liqanat wetenefHe qern wedem`Set heger wewew`u meHezat wekelela
grma we`oda Sega; 'awyewu r`su'An wekelHu H`Sanat webekeya 'abErat welaHewa
denagl be'Inte zeten`s'u deqiqe mekWann tihomu le`heyalane 'Isra'El. we'ako
baHtitomu be'Inti'ahomu zetbeki heger 'ala 'Isme teheyde grmaha leheger
mslEhomu; wesobeni 'iya'Imeru gehade keme tene`s'at Syon 'ImnEhomu belbomuse
'isHtu weybekyu merire keme 'ame qetele 'Igzi'AbHEr bekWuromu legbS kemahu
konu we'albo bEte `hebe 'albo 'awyate 'Imseb'I 'Iske 'Inssa kelebatni ye'awywu
we'a'Idugni ynhqu wekWulomu `hbure yawHzu 'anb`omu 'Ile terefu hye; keme
ze`egetwa mela'Ikte `Ser Snu`an le`ebay heger werodwa wemahrekwa we`SEwewwa
weqetelwa be'afe `heSin kemahu konet heger Syon y'Iti 'IyerusalEm

wedenge`Se
ngu`sni selomon be'Inte bkay weSra`he heger weHeweSe 'Inte ta`Ika bEte
meng`st qel`e zebEte ngu`s wer'Iye kWula heger 'Inze tbeki tetlwomu; keme
H`San ze 'a`hdegeto Tbe 'Imu wegWeyet 'ImnEhu weytelu 'a`sere 'Imu 'Inze
ySer`h weybeki kemahu konu ySer`hu weybekyu weywedyu Hemede dibe r'Isomu
weyasHzu 'anb`e 'Im'a`Iyntihomu. weselomonhi tehewke wer`Ide sobe r'Iye
grmahomu se'Ile Horu wetehewke 'ama`Iwatihu we'anb`u tanTebeTb dibe lbsu;
weybE sElye 'Isme `helefet kbrye wewedqet 'aklile mkHye wew`Iyet ker`sye
be'Inte zeHore Zntu weldye wene`sete grmaha lehgerye weg`Izu deqiqe `heylye;
we'Imy'IzEse `helefet kbrne weteheydet meng`stne wste Hzb nebir 'Ile 'iya'amrwo
le'Igzi'AbHEr; bekeme ybE nebiy Hzb 'Ile 'i`he`se`suni rekebuni 'Imy'IzEse
ytwehebomu Hg weTbeb we'a'Imro; we'abuyeni tenebeye be'Inti'ahomu 'Inze
ybl ygenyu qdmEhu 'ityoPya weSela'Ituhi Hemede yqemHu; webekal'Ini ybl
'ityoPya tmETwo 'Idewiha le'Igzi'AbHEr wew'Ituni ytmETewa bekbr wenege`ste
mdrni ysEbHwo le'Igzi'AbHEr; webe`salsni ybE nahu 'ilofli weTiros weHzbe
'ityoPya 'Ile teweldu ze'Inbele Hg ytwehebomu Hg weyblwa leSyon 'Imne be'Inte
b'Isi zetewelde; be'Inte zntunu weldye 'Inga zetewelde 'ImnEye


## <a051>
# chapter  51 GOK.50.1
# unit C chapter_num
`50`1
# unit T chapter_title
`hebe zeybElo lesadoq kahn Hur we'amS'I w'Ite lbse zela`IlEha.
# unit P text
weybElo lesadoq kahn Hor 'amS'I w'Ite lbse zela`IlEha leSyon wen`sa'I
leke zente lbsezey`hEys 'ImnEhu we'albsa mel`Ilte `2 zetaHtEha; wew'Itu
lbs ze`e`sq werqe qEfaz zbTo we'Inum beshbo we'ako zeftlo zemElat; we `5
'ImoSaha leSyon 'anaSut we `10 'amsale nefstomu zegebru bEzahomu mekWannte
'ilofli; we'ImSenaSl 'amsale werq zewe`S'a 'Imdere qadEs zete'azezo lemusE
besina keme ygber SenaSle wste lbse 'aron 'I`huhu. we'astegab'on wste
lbsa leSyon wesed lotu leweldye dawit; 'Isme tbE 'Imu bemel'Ikte temrin
gebra hebene'a'Imzefere lbsa leSyon keme namlka kiyaha nHne we'Ile 'ImtaHtEne
wekWulu meng`stne; wey'IzEni hebo webelo n`s'A'a 'amlka lezati lbse Syon
'Isme le'aket 'Imke be'Intez welelikeni tbE hebene zenamelk 'Imzefere lbsa
keme 'inamlk ba`Ide keme 'aHzab. weSyonhi tabote Hgu le'Igzi'AbHEr tkunke
merHe be`hebe helewke; welenese helewet wetre `hebEne we'inasteTenaqq 'akbrota
we'antmuse 'Inze 'ihelewet `hebEkmu takebrwa be'asteTenaqqo; 'Isme ybElo
'Igzi'AbHEr le'Eli kahn be'afe samu'El nebiy 'ane feqedku keme tnberu 'ante
webEte 'abuke keme t`ITnu tabote Hgye wetnberu qdmEye 'Iske le`alem wey'IzEse
tenesaHku 'ImeyT geSye 'ImnEke 'Isme te`ewro te`ewerke la`Ile me`swa`Itye
we'afqerke deqiqke 'ImnEye; wey'IzEse leze 'akbereni 'Akebro weleze 'asteHeqereni
'AsteHeqro we'Is`Ir kWulo zer'Ike; wezente zeybE be'Inte ze'asteHeqerwo
lEwawyan. webelo n`sa'I'a zente lbsa leSyon wezenteni moSa ykuno hyentEha
leSyon we'anbro wste debterake; wesobeni tmHl wetamHl meHel we'amHl bati
keme 'itzkr 'asmate ba`Id 'amalkte 'aHzab; wesobeni t`sew`I 'anSireke le`hebEne
`su`I le'iyerusalEm weleSyon qdst wesobeni tSEli 'anSireke le'iyerusalEm
le`hebEne Seli


## <a052>
# chapter  52 GOK.50.2
# unit C chapter_num
`50`2
# unit T chapter_title
`hebe zeHore sadoq kahn.
# unit P text
weHore sadoqkahn wewehebo lbsa leSyon we'azeze kWulo zenegero selomon.
wetefe`sHe dawit welde selomon be'Intez we'ankere we'asteb`S`e fedfade
weybE zati tkuneni 'Igz'Itye bete'amnota letabote Hgu le'Igzi'AbHEr. we'aw`s'a
'azaryas weybE beqdme 'abuhu tefe`saHke belbs we'Ifo fedfade 'Imtefe`saHke
be'Igz'Ite lbs. weybElo 'abuhu be'aman 'Imtefe`sHe be'Igz'Ite lbs we'Imqeneyene
lekWulne sobe 'iyeHewr bHEro. weybElo lengu`s hebenikE kidane keme tehebo
lezntu weldye zente nwaye 'Igz'Itu letHbituwem`Iqbnahu keme ytmeHe`Sen
kWulo mewa`Ile Hywetu lotu welezer'u 'Imd`hrEhu; we`a`sratni keme tehebo
wehegere mskayni keme yehebo bewste meng`stke wele`e`srate 'ahgurni bekWulu
meng`stu; wew'Ituni keme ykunke kahne wera'Iye wenebiye wemeharE leke welezer'Ike
'Imd`hrEke weqeba'E qb'a meng`stni ledeqiqke weledeqiqe deqiqke. weybE
'oho. wetekayedu wene`s'a 'Im`hebe 'abuhu moSa welbsa leSyon weqama zewerq

weSe`enu keme yHoru seregelate we'afrase we'abqlte wete`serHe fnotomu.
we'Imz 'art`u Hewire 'Inze mika'El mel'ak yeHewr qdme; bebaHrni sfiHo 'akEdomu
keme yebs webeyebsni `seTiqo demena 'anToli`o seweromu lahbe `SeHey; seregelatihomuni
'albo zeysHbo 'ala yeHewr lelihu beseregela tel`ilo 'Imdr meTene 'Imet
'Imehi seb'I we'Imehi 'afras we'Imehi 'abqlt we'Imehi rakWubat wekWulomu
'Ile S`unan ytlE`el 'Imzebanatihomu meTene szre b'Isi; kWulunwaye qWusqWasomuzeS`unwe'Ile
ySE`enu ytlE`elu meTene szre b'Isi we'Inssani ytlE`elu meTene szre b'Isi;
wekWulu yrewS beseregela keme Hemer bewste baHr sobe yanew`ha nefas wekeme
Sgnet bewste 'ayer sobe yaserHo ftwete ker`sulebeli`I 'Im'abyaSihu wekeme
nsr sobe yaqell`sgahu bemel`Ilte nefus; kemahu yrewSu beseregela ze'albo
qdme wed`hre ze'Inbele tehewko ymne we`Sgme


## <a053>
# chapter  53 GOK.50.3
# unit C chapter_num
`50`3
# unit T chapter_title
`hebe tewhbe seregela le'ityoPya.
# unit P text
webe`hebe `hederuse gaza y'Iti hegere 'Imu lengu`s zeweheba sobe tmeS'I
`hebEhu ngu`s selomon leng`ste 'ityoSya. we'Imhye beSHu be'aHeti `Ilet
wste dewele gbS 'Inte sma msrin; wesobe r'Iyu deqiqe `heyalane 'Isra'El
keme be'aHeti `Ilet beSHu mHware `10 we `3 `Ilet we'idekmu we'ir`hbu we'iSem'u
'iseb'I we'i'Inssa wekWulomu keme zesobE Segbu wesetyu 'a'Imeru we'amnu
'Imuntu deqiqe `heyl keme 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr konet zati; weybElwo lengu`somu
nawrd seregelate 'Isme beSaHne maye 'ityoPya zati y'Iti tekezi 'Inte twerd
'Im'ityoPya wetseqi felege gbS; we'awredu seregelatihomu hye wetekelu debatrihomu

weHoru `hbure deqiqe `heyl wesededu kWulo 'aHzabe weybElwo lengu`somu
nngrkenu negere le'Ime tkl te`eg`so; weybElomu 'Iwe 'Ikl wele'Ime tbEluni
'Iske `Ilete motye 'iyawe`S'I we'iyawe`s'I. weybElwo weredet `SeHey 'Imsemay
wetewhbet besina le'Isra'El wekonet med`henite lezemede 'adam 'Imne musE
'Iske zer'a 'IsEy wenewa `hebEke befeqade 'Igzi'AbHEr; we'ako 'Im`hebEne
zetegebre zntu 'ala befeqade 'Igzi'AbHEr we'ako 'Im`hebEne zetegebre zntu
'ala befeqade kEnyaha wegebariha kone kemez; nHne feqedne we'Igzi'AbHEr
feSeme nHne tesena'awne we'Igzi'AbHEr 'a`seneye nHne tenagerne we'Igzi'AbHEr
gebre nHne `heleyne we'Igzi'AbHEr mekere nHne nbE we'Igzi'AbHEr `semre
nHne 'anSerne we'Igzi'AbHEr 'art`e nHne `heleyne we'Igzi'AbHEr 'aSdeqe;
wey'IzEni kiyake `hereye 'Igzi'AbHEr wehegerke `semre keme tkun la'Ike
leSyon qdst semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr wey'Iti tkunke merHe 'Iske
le`alem leke welezer'Ike 'Imd`hrEke le'Ime `eqebke t'Izazo wegeberke feqado
le'Igzi'AbHEr 'amlakke; 'Isme 'itkl 'ante 'agb'ota le'Ime feqedke we'abuke
ne`si'ota le'Ime feqede 'Isme leliha teHewr `hebe feqedet we'ittne`sa'I
'Imenbera le'Ime 'ifeqedet leliha; weneya y'Iti'Igz'Itne 'Imnewemed`henitne
Sewenne wemskayne kbrne wemerso med`henitne le'Ile nasemk bati. weqeSebo
'azaryas le'Elmyanos weybElo Hor 'a`senya we'albsa le'Igz'Itne keme yr'aya
ngu`sne. wezente sobe tenagere 'azaryas denge`Se ngu`s dawit we'anbere
kl'Ehon 'Idewihu wste lbu we'astenfese `seleste 'Istnfase weybE 'amannu
'Igzi'o tzEkerene be`sahlke legdufan 'Ile menenke Hzb keme 'Ir'aya lema`hderke
nSHt 'Inte besemayat Syon qdst semayawit; wemntenu ne`esyo le'Igzi'AbHEr
be'Inte kWulu zegebre lene `senayate 'Inzewe'imntnibe`hebEhu kbre wesbHete;
kelelene beSegahu keme na'Imr bemdr sbHetihu wengney kWulne le`Ibeye zi'ahu;
'Isme `hEr w'Itu le`hruyanihu welotu sbHet 'Iske le`ale m. weten`s'a ngu`s
'Inze yanfer`I`S keme maHs'a beg`I wekeme HergE Sgube Helibe 'Imu; bekeme
f`sHa dawit 'abe 'abuhu beqdme tabote Hgu le'Igzi'AbHEr; 'aSHese be'Igerihu
weteHe`seye belbu wetehelele be'afuhu. wemnte 'Ibl mimeTene f`sHa weHe`sEt
bewste t`Iynte ngu`se 'ityoPya; ynegro `1 lekal'u weyanfer`I`Su kWulomu
keme Ta`Iwa lahm weyTefHu 'Idewihomu weyanekru weysefHu 'Idewihomu wste
semay weysegdu begeSomu wste mdr weya'akWutwo le'Igzi'AbHEr be'albabihomu


## <a054>
# chapter  54 GOK.50.4
# unit C chapter_num
`50`4
# unit T chapter_title
`hebe tenebeye dawit weteselema leSyon.
# unit P text
webo'a ngu`s weqome qdmEha weteselema wesegede lati weybE; 'Igzi'o 'amlake
'Isra'El leke sbHet 'Isme tgebr feqadeke we'ako feqade seb'I; tares`o Tbebo
leTebib weta'abdo mkre lemekari wetmETqo leneday 'Imne `serm wetaqewmon
wste kWekWuH Snu`I lesekWenahu; 'Isme Swa`e kbr mlu'I wste 'IdEke le'Ile
yafeqruke weSwa`e `hesarni mlu'I le'Ile ySel'u kiyake; welenese med`henitne
ywe`S'I 'ImSyon weya'att `heTi'ate 'ImHzbu weytke`ew `senayt wemHret wste
kWulu `alem; 'Isme nHnehi tegbare 'IdewihunHne menu yt`Eyero le'Ime 'afqerene
keme 'Isre'El Hzbo wemenu yg'Izo le'Ime 'a`Iregene wste semayat menberu;
'Isme mot weHywet 'Im`hebEhu kbr we`hesar wste 'IdEhu;ykl qe`sife weyabez`h
te`sahlo ytme`e`I weyabez`h mHreto 'Isme fetanE lb wekWulyat w'Itu; yhub
weyne`s'I ytekl weymHu yeHenS weyne`st ya`sEni weymeqWus; 'Isme kWulu lotu
wekWulu 'Im`hebEhu wekWulu botu kone. we'antini tabote Hgu le'Igzi'AbHEr
med`henite kuni `hebe teHewri we'Im`hebeni we`Sa'Iki; med`henite kuni bebEtni
webegedamni; med`henite kuni bezyeni webekeHekni; med`henite kuni beta`Ikani
webe`Smunani; med`henite kuni bebaHrni webeyebsni; med`henite kuni be'adbarni
webe'awgrni; med`henite kuni besemayatniwebemdrni; med`henite kuni bemSna`atni
webeqelayat; med`henite kuni bemotni webeHywetni; med `henite kuni bebe'atki
webe`Se'atki; med`henite kuni ledeqiqnehi welenegede Hzbki; med`henite
kuni lebeHawrtni wele'ahgurni; med`henite kuni lenege`st welemekWannt;
med`henite kuni le'atklt welefreyat; med`henite kuni leseb'Ini wele'Inssa;
med`henite kuni le'a`Iwafni wele'arawit; med`henite kuni leHemelmalni weleSgeyat;
med`henite kuni Selyi wemeHeri meHeki Hzbeki. kunne Tqme wenkewneki HeSure;
nge`si lene wenkewneki Hzbe; kunne merHe wentelu d`hrEki; 'itt'anteli we'ittheyeyi
we'ittqWeT`i bebz`he 'abesane 'Isme nHne Hzb ze'albo Hge ze'itemhre sebHoteki;
we'Imy'IzEse mrHene wemeherene we'alebwene we'aTbbene keme ntmeher sebHoteki
wekeme ysebaH smki bela`IlEne bekWulu gizE webekWulu mewa`Il bekWulu me`elt
webekWulu lElit bekWulu se`et webekWulu nu`he 'azman; hebne `heyle ntqeney
leki; ten`s'i Syon welbesi `heyleki wemu'iyomu leSela'Itki we hebne Sn`e
lenege`stki we'aste`hefryomu le'Ile ySel'u kiyaki we'astefe`sHiyomu le'Ile
yafeqruki

we'Imz `oda weybE neya Syon neya med`henit neya mestefe`sHit
neya brht keme `SeHey neya srgut besbHet neya srgut keme mer`at 'ako be'albase
kbr `helafi 'ala srgut bekbr webesbHet 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr; 'Inte ynESru
meftw we'ako 'Inte ye`hedgu 'Inte yabedru meftw we'ako 'Inte ymEnnu 'Inte
yafeqru meftw we'ako 'Inte ySel'u 'Inteyqerbu meftw we'ako 'Inte yrHqu;
nqerbeki we'itrHeqne ntmeregWezeki we'itad`h`Sne ns'Ileki we'itSememne
nSer`h `hebEki wesm`i ge`arene bekWulu zese'alne `hebEki we'itfqdi tegH`so
'ImnEne 'Iske ymeS'I 'Igzi'Iki weyneg`s la`IlEki; 'Isme ma`hderu 'anti
le'amlake semay. zente tenagere dawit ngu`s welde selomon ngu`se 'Isra'El
'Isme werede la`IlEhu menfese tnbit be'Inte f`sHahu we'iya'amr zeynebb
bekeme PETros weyoHens ber'Ise debre tabor; we'ankerwo kWulomu weybElu
zntu welde nebiy wste nebiyatnu hWuluq


## <a055>
# chapter  55 GOK.50.5
# unit C chapter_num
`50`5
# unit T chapter_title
be'Inte zetefe`sHu seb'a 'ityoPya.
# unit P text
we'a`hezu `Inzirate wenef`hu qerne wekebero web`Iza webeqale maHlEtomu
wef`sHahomu tehewket wedem`Set felege gbS we`hebru mslEhomu ww`a wemaHlEt;
wewedqu Ta`otatihomu zegebru be'Idewihomu 'amsale seb'I wekelb wedmet we`adi
ma`hfede newa`hat we'Ile mslEhomu 'amsale 'ansrt zewerq webrur wedqu weteqeTqeTu;
'Isme keme `SeHey taberh we'Imgrmaha ydeneg`Su; we'albeswa 'albasiha weSoru
moSaha qdmEha we'anberwa dibe seregela neSifomu mElate taHtEha we`Sefiromu
mElate bemel`IltEha weyHElyu maHlEte beqdmEha webed`hrEha. weten`s'u seregelatni
keme qedimu wegE`su beSbaH 'Inze yHElyu lati wetela`elu kWulomu meTene
'Imet; 'Inze yastefunwwomu seb'a bHEre gbS `helefu beqdmEhomu keme Slalot
wesegedu lomu seb'a bHEre gbS 'Isme r'Iywa 'Inze trewS keme `SeHey bewste
semay; wekWulomu yrewSu beseregela 'InzeyrewSu beqdmEha webed`hrEha. webeSHu
baHre 'al'aHmer 'Inte y'Iti baHre 'irtra 'Inte te`seTqet be'Ide musE wekEdu
deqiqe 'Isra'El wste me`amqtiha `eqebe weqWulqWule 'Isme 'itewhbet 'amEha
lemusE tabote Hgu le'Igzi'AbHEr webe'Intez Teg`e may 'areftbeymn we'areft
be`Sgm we'a`hlefomu le'Isra'El msle 'Inssahomu wedeqiqomu we'anstiyahomu;
we'Imd`hre `edewu baHre tenagero 'Igzi'AbHEr wewehebo tabote kidan msle
meSHefe Hg. wesobe te`edu Syon qdst msle 'Ili'aha 'amEha 'Inte `hebEha
'Inze yHElyu maHlEte bemesenqo webe`Inzirat baHrni teqebeletomu 'Inze tanfer`IS
mewagdiha keme sobe ytbeteku 'adbar newa`hat wekeme dm`Se 'anbesa zeyTHr
kemahu begenH tdem`S wekeme negWedgWade kremte demasqo we'ityoPya sobe
yzebTon mebreq ledemenat kemahu tangWedegWud we`hebre negWedgWad msle `Inzirat
wesegedet lati baHrni; we'Inze ythewek mewagdiha keme 'adbar tele`ele seregelatihomu
mel`Ilte mewagd meTene `3 'Imet webezEma maHlEtomu menkr telahya lebaHr;
grum fedfade wemedmm telahya lebaHr `eziz Tqe we`I`Sub telahya lebaHr we'Ile
wstEtahi 'arawit 'Ile yt`ewequ we'Ile 'iyaster'Iyu ywe`S'u weysegdu lati
we'a`Iwafni 'Ile wstEta yTefHu beknefihomu weySEllwa; wekone f`sHa lebaHre
'irtra weleseb'a 'ityoPya wewe`S'u baHre wetefe`sHu fedfade 'Imne 'Isra'El
sobe ywe`S'u 'ImgbS webeSHu 'anSare debre sina we`hederu wste qadEs webehyeni
'Inze ysEbHu mela'Ikt weya`hebru sbHetomu menfesawiyan msle deqiqe merEtawiyan
bemaHlEt webemezmur bekebero webetf`sHt. we'Imhiye Se`enu seregelatihomu
weten`s'u weHoru we`helefwa lebHEremdyam webeSHu hegere bElontos 'Inte
hegere 'ityoPya; wetefe`sHu behyeni we'a`Irefu 'Isme dewele bHEromu beSHu
bekbr webef`sHa ze'Inbele `Sama befnot beseregela nefus msle `heyle semay
wemika'El liqe mela'Ikt; wetefe`sHu kWulomu 'adyame 'ityoPya 'Isme taberh
Syon `hebe beSHet keme `SeHey bewste Slmet


## <a056>
# chapter  56 GOK.50.6
# unit C chapter_num
`50`6
# unit T chapter_title
be'Inte gb'ate sadoq kahn whibo mo`Sa.
# unit P text
wesobe geb'a sadoq kahn `hebe selomon ngu`s werekebo 'Inze ytEkz 'aw`s'o
ngu`s lesadoq kahn weybElo 'ame tmeS'I ng`st 'aster'ayeni kemez belElit
keme ze'Iqewm wste qemera le'iyerusalEm werede `SeHey 'Imsemay wste bHEre
yhuda we'abrha fedfade wegWendiya `erebet we'abrhet lebHEre 'ityoPya we'igeb'at
dagme wste bHEre yhuda; weka`Ibe werede `SeHey 'Imsemay wste bHEre yhuda
we'abrha fedfade 'Imqedimu weteheyeywo 'Isra'El wefeqedu ydfnu brhano we`sereqe
'Inte metHte mdr 'Inte 'Im`hebe 'iteHezebwo we'abrha lebHEre romE welebHEre
'ityoPya we'Imd`hrEhu lekWulomu 'Ile 'amnu botu. we'aw`s'a sadoq kahn
weybE 'Igzi'Iye lemnt ze'inegerkeni qedimu zekemez 'ar'aya zer'ike; 'ar`edkeni
lebrekye; 'alElene deqiqne le'Ime e`s'Iwa le'Igz'Itne Syon qdst semayawit
tabote Hgu le'Igzi'AbHEr. we'aw`s'a ngu`s weybElo teres`e Tbebne wetedefne
`hlinane; be'aman 'amsaliha le`SeHey Syon qdst ze'aster'ayeni 'amEha 'Inze
heloku nwumye msle ng`ste 'ityoPya; webaHtu ngreni 'Isku tmalm sobe tne`s'I
lbsa tewnya zeqama 'Imla`IlEha leSyon 'iTeyeqenu hlawEha. 'aw`s'a sedoq
weybE 'albo 'Igzi'o 'Isme `3 lbs be`hebEha ne`sa'Iku 'Inte la`IlEha we'albeskwa
'Inte wehebkeni we'amSa'Iku `hebEke. weybElo HorkE 'afTn neSrota le'Igz'Itne
wer'Iya Tyuqe. wene`s'a mera`hute sedoq kahn weHore wefetHe `hewa`hwe
bEte meqdes we'afTene neSro we`he`si`se we'albo zerekebe ze'Inbele `I`Sewe
lewH Tgu`an be'arefte mnbariha leSyon ze'astemasele 'azaryas


## <a057>
# chapter  57 GOK.50.7
# unit C chapter_num
`50`7
# unit T chapter_title
be'Inte wdqete sadoq kahn.
# unit P text
wer'Iyo zente wedqe begeSu wste mdr wetek`Iwet nefsu bela`IlEhu 'Isme
denge`Se wekone keme bedn; wesobe gWendeye we'a le'ake lotu 'iyo'as welde
yodaHE werekebo wduqe keme bedn we'an`s'o r'Iso wegeseso lbo we'anfo 'Ime
yrekb mwuqe 'Istnfas bela`IlEhu wenefHo we'an`s'o wenegefo we'a`Sg`o wste
TerePiza weten`s'a weneSere wste mnbariha leSyon we'irekeba; wewedqe wewedeye
Hemede wste r'Isu weten`s'a weHore wekelHe be'anaqSiha lebEte 'Igzi'AbHEr;
wetesem`e dm`S 'Iske bEte ngu`s. weten`s'a ngu`s we'azeze y`udu `ewadi
weynfHu qerne `Seba'it keme yHoru weysddwo leseb'a bHEre 'ityoPya wele'Ime
rekebomu keme ye'a`hezo leweldu weyagb'o msle Syon weyqtlomu lekWulomu
be'afe `heSin; 'Isme be'afuhu nebebe weybE Hyaw 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El
keme seb'a mot 'Imuntu we'ikonu leHywet 'Isme be'aman ydelwomu mot be'Inte
zeserequ bEte meqdesu le'Igzi'AbHEr wefeqedu yarkWusu ma`hdere smu wste
mdr ze'albo Hge


## <a058>
# chapter  58 GOK.50.8
# unit C chapter_num
`50`8
# unit T chapter_title
`hebe ten`s'a selomon yqtlomu.
# unit P text
kemez tenagere ngu`s selomon weten`s'a beme`et weHore keme y`h`s`somu;
wesobe ten`s'u ngu`s wemekWanntihu we`heyalanihu tegab'u 'a'Iruge 'Isra'El
wste bEte 'Igzi'AbHEr msle 'abErat wedenagl webekeyu be'Inte Syon 'Isme
tene`s'at 'ImnEhomu tabote Hgu le'Igzi'AbHEr. welesedoqni 'Isme geb'a
lbu 'Imd`hre gWunduy se`et. we'Imz 'azeze ngu`s keme yHoru ymne we`Sgme
keme 'Imebo keme ytgeHe`su 'Imfrhete srq; welelihuse ngu`s ten`s'a be'a`sere
fnotomu leseb'a 'ityoPya wefenewe mebardin; seb'a 'afras; keme ya'Imru
`hebe helewu weygb'u weyngrwo. weHoru webeSHu hegere msr `hebe te`eyenu
hye seb'a 'ityoPya msle ngu`somu we`hebehi teselemwa leSyon; wetefe`sHu
weHetetu kiyahomu Hera ngu`s weybElwomu seb'a bHEre gbS; 'ImrHuq mewa`Il
bezye `helefu seb'a 'ityoPya 'Inze yrewSu beseregela keme mela'Ikt weyqellu
'Imne 'ansrt bewste semay; weybElwomu ma'IzE `Ilet `helefu 'ImnEk mu; weybElwomu
yom tesu`I mewa`Il beze `helefu 'ImnEne. webo 'ImnEhomu 'Ile geb'u wenegerwo
lengu`s selomon keme `helefu tesu`e mewa`Il 'Imze `helefu 'Imsr; we'abyaSinese
Horu keme y`h`s`su 'Iske baHre 'irtra wenHnese geba'Ine keme nngrke zente;
'Isku `heli lelike ngu`s be`Ilete senuy 'Imkeme we`S'u 'Im`hebEke beSHu
be`selus `hebe felege tekezi hegere msr; weleneni sobe fenewkene 'Im'iyerusalEm
beSaHne be`Ilete senbet wegeba'Ine `hebEke yombe`Ilete rab`I; `helikE beTbeb
meTene ybeSHu 'Imuntu seb'I. wetem`e ngu`s weybE 'a`hezwomu `hemstihomu
'Iske nrekb Sdqe qalomu

we'afTenu Hewire ngu`s weserawitu webeSHu gaza
wetes'Ilomu weybElomu ma'IzE `helefe weldye 'ImnEkmu. 'aw`s'u weybElu
`helefe y'Iti `selus `Ilet; wesobe Se`enu seregelatihomu 'albo zeyeHewr
mel`Ilte mdr 'ala beseregela squlan mel`Ilte nefus weyqellu 'Imne 'ansrt
zewste semay wekWulu nwayomu yeHewr mslEhomu mel`Ilte nefus beseregela;
welenese meselene ze'ante reseyke lomu beTbebke keme yHoru beseregela mel`Ilte
nefas. weybElomu bonu zehelewet Syon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr mslEhomu;
weybElwo 'albo zer'ine


## <a059>
# chapter  59 GOK.50.9
# unit C chapter_num
`50`9
# unit T chapter_title
`hebe Heteto legbSawi gebre fer`on.
# unit P text
we`helefe 'Imhye werekebe `1 mekWenne 'ImekWannte gbS zengu`s fer`on
zele'ako `hebEhu msle 'am`ha wemlu'I nway mslEhu webeSHe wesegede lengu`s.
we'afTeno Hetite selomon ngu`s ze'Inbele yeheb 'am`hahu wemel'Ikto weybElo
bonu zer'ike seb'a 'ityoPya 'Inze yg`Izu 'Imhye. we'aw`s'a weybElo mel'ake
fer`on lengu`s Hyaw 'ante ngu`s le`alem; le'akeni 'Igzi'Iye ngu`s fer`on
'Im'Iskndrya `hebEke wenewa 'Ayed`eke zekeme meSa'Iku; wesobe meSa'Iku
'Im'Iskndrya bo'Iku qahra wste hegeru lengu`s webebSHetye beSHu hye 'Ilu
seb'a 'ityoPya zetbl; beSHu 'Inte `helefet `selus wste tekezi felege msr
'Inze ynefHu be`Inzirat weyrewSu beseregelat keme `heyle semayawiyan; we'Ile
r'Iywomu ybElwomu 'Iluse 'Inze merEtawiyan konu semayawiyan menukE yTebb
'Imselomon ngu`se yhuda wew'Ituni 'iHore beseregela nefus kemez; we'Ile
helewu wste 'ahgur wema`hfed sm`e konu keme sobe bo'u 'Ilu wste bHEre gbS
wedqu wetesebru 'amalktine we'amalkte ngu`s wema`hfede Ta`otatni kemahu
teqeTqeTu; weHetetu genewte 'amalkt maryane gbS be'Inte zewedqu 'amalktine
weybElune tabote 'amlake 'Isra'El 'Inte weredet 'Imsemay helewet mslEhomu
wetnebr wste hegeromu 'Iske le`alem; webe'IntezkE sobe tbew'I bHEre gbS
teqeTqeTu 'amalktine; we'antese 'ongu`s 'albo zeymesla leTbebke 'ImtaHte
semay welemnt wehebke tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'amlakke ze'anSHu leke 'abewike;
'Isme nsem`I keme y'Iti tad`hnekmu 'Im'Ide `Serkmu wemenfese tnbitni bati
ytnagerekmu we'amlake semayni'a ye`hedr wstEta bemenfesu qdus wetsemeyu
seb'a bEtu le'Igzi'AbHEr; welemnt zewehebkmu kbrkmu leba`Id. 'aw`s'a beTbeb
selomon weybE be'aytE ykl ne`si'ota le'Igz'Itne 'Isme helewet `hebEne


## <a060>
# chapter  60 GOK.60
# unit C chapter_num
`60
# unit T chapter_title
`hebe laHewa selomon leSyon.
# unit P text
webo'a wste `heymetu webekeye bkaye merire 'Inze ybl 'Igzi'o bemewa`Ilyenu
tne`s'A letabote kidanke 'ImnEne; baHtu 'Imqedemke ne`si'a nefsye 'ImnEha
zebemewa`Ilye tne`s'A; 'Isme 'antese 'itHEsu qalke we'it`Em`S kidaneke
zetekayedke msle 'abewine; msle no`h gebrke ze`eqeba leSdq wemsle 'abrham
ze'ite`edewe t'Izazke wemsle ysHeq qWul`Eke ze'anSHe `sgahu 'ImrsHete `heTi'at
wemsle 'Isra'El qduske ze'astebaza`hke bemenfes qdus wesemeyko 'a`sere
zi'ake; 'Isra'El; wemsle musE we'aron kahnatike 'Ile bemewa`Ilihomu 'awredka
letabote Hg 'Imsemay dibe mdr ledeqiqe ya`Iqob rstke msle Hgke wet'Izazke
be'ar'aya `sr`ete mela'Ikt; 'Isme 'aqdemke sarrota leSyon lema`hdere sbHetike
wste debre meqdeske webedagmse wehebkolemusE keme yaseni gebirota bedibe
mdr weyanbra wste debtera zesm`I keme 'anteni tmSa'I hye 'Imdebre meqdeske
wetas m`omu qalke keme yHoru bet'Izazke. 'a'Imerku y'IzE keme teheyeyke
rsteke 'Imne 'Isra'El Hzbeke; we'Iske y'IzE helewet mslEne we'iya`seneyne
tegbara webe'Intez tem`e`Ikene wemETke geSeke 'ImnEne; 'Igzi'o 'itneSr
mgbarene 'Ikuye 'ala neSr `hirutomu le'abewine qedemt. 'abuye dawit gebrke
feqede yHnS bEte lesmke semi`o qale nebiyke zeybE 'aynu bEt lema`hderye
we'aynu mekan lem`Irafye 'akonu 'Idewiye zegebra zekWulo ybE 'Igzi'AbHEr
zekWulo ymelk; wezente sobe `heleye tbElo 'iytkeheleke zezente HeneSke
'ala zewe`S'a 'ImHeqWEke yehenS lite. wey'IzEni 'Igzi'o 'iteHesewe qalke
weHeneSku bEteke 'Inze 'ante reda'Iye; wesobe feSemku HeniSo bEtke 'aba'Ikwa
letabote kidan wstEta we`so`Iku me`swa`Ite le`slasE smke qdus weHeweSke
wstEta; wemel'a bEt sbHetike 'Inze kWulu `alem mlu'I melekotke wetefe`saHne
Hzbke beneSro sbHetike wstEta. we'Im'amEhase yom `salsit `ameta weme`seTka
lebrhanne 'ImnEne keme tabrh le'Ile wste Slmet ne`setka lekbrne keme takbromu
le`hsuran 'a Tfa'Ike grmane keme tagrmo leze 'ikone grume ne`setka leHywetne
keme tHnSoleze rHqe Hywetu 'ImnEke. 'alElite 'alElite 'Ibeki be'Inte r'Isye
ten`s'I dawit 'abuye webki mslEye be'Inte 'Igz'Itne 'Isme teheyeyene 'Igzi'AbHEr
wene`s'A le'Igz'Itne 'Imdeqiqke; 'alElite 'alElite 'Isme teheyeyeni `SeHeye
Sdq; 'alElite be'Inte zeteheyeyne t'Izaze 'amlakne kone `hsurane bedibe
mdr kahnatni 'iya`seneyne wenege`stni 'iyarta`Ine ftHe le'IgWale mawta;
'alElene 'alElene 'Isme `helefet rt`I 'ImnEne wetege`seSne; 'alElene f`sHane
temeyTet `hebe Sela'Itne wemogesne teres`et 'Imla`IlEne; 'alElene 'alElene
temeTewe zebanne lekWunate `Serne; 'alElene 'alElene konu Hblya deqiqne
we`SEwa le'Ile y'IzE neHebelyomu wen`SEwwomu; 'alElene 'alElene bekeya
'abEratine welaHewadenagline; 'alElene 'alElene 'awyewu r`su'Anine wekelHu
H`Sanatine; 'alElene 'alElene 'anb`a 'anstiyane wemasenet hegerne; 'alE
lene 'alE lene 'Imyom 'Iske tefSamEte mewa`Iline msle deqiqne; 'alElene
'alElene 'Isme tene`ste kbra lewelete Syon kbrt we`ebye kbra lewelete 'ityoPya
`hsrt. tem`I`e 'Igzi'AbHEr wemenu y`sahel; 'asterakWese 'Igzi'AbHEr wemenu
yaneSH; mekere 'Igzi'AbHEr wemenu ytqawema lemkru; feqede 'Igzi'AbHEr wemenu
ye'abya le`hlinahu; ybE 'Igzi'AbHEr wekWulu ykewn; 'a`hsere 'Igzi'AbHEr
we'albo zeyakebr; ne`s'a 'Igzi'AbHEr we'albo zeyageb'I; Sel'a 'Igzi'AbHEr
we'albo zeyafeqr. 'alElene 'Inze kbur smneyomse temenene smne; 'alElene
'Inze seb'a bEt nHne kone seb'a 'af'a 'Inze seb'a wsT nHne tesededne be`heTi'atne.
'Isme 'Igzi'AbHEr yafeqr nSHe kahnatni 'abeywa lenSH we'afqerwa lerkWus;
wenebiyatni ge`seSune we'itege`seSne we'asm`une we'isema`Ine; 'alElene
be`heTi'atne temenene be`hesarne teqe`sefne. meng`stni 'iybeqWu`I ze'Inbele
nSH weftH ni 'iybeqWu`I ze'Inbele rt`I web`Ilni 'iybeqWu`I ze'Inbele frhete
'Igzi'AbHEr; kahnatni 'afqeru negere zew`I 'Imnegere meSaHft we'afqeru
qale mesenqo 'Imqale mezmur we'afqeru gbre `alem 'ImSelot we'afqeru q`ste
`alem 'Imqale melekot we'afqeru seHeqe wezmute 'Imbkaye Hywet we'afqeru
mebl`e `helafite 'ImSewim le'Igzi'AbHEr we'afqeru mestE weskare 'Im`sewi`I
le'Igzi'AbHEr we'afqeru hekEte 'Ims'Ilet we'afqeru nwaye 'Imne mSwet we'afqeru
nwame 'ImsbHet we'afqeru nezahlale 'Imnqah. 'alElene 'alElene nege`stni
tehekeyne 'Imne t'Izaze 'Igzi'AbHEr we'afqerne negere mestezaw`an 'Imqale
kahnatwegeSe 'anstiyane nfeqd neSro 'Im`he`si`se geSe 'Igzi'AbHEr bensHa
we'afqerne neSro H`Sanatine 'Imsemi`e qale 'Igzi'AbHEr we'afqerne tenazzo
be'Ibne serdyon 'Im'art`o ftH le'IgWale mawta we'afqerne neSro kbrne 'Imsemi`e
qale 'Igzi'AbHEr we'afqerne negere bek 'Imqale ma'Imran we'afqerne negere
'Ibudan 'Imne semi`e negere nebiyat. 'alElene befeqadne 'arkWesna leHywetne;
'alElene 'Isme zeyafeqr 'Igzi'AbHEr nsHa wemHrete 'igeberne; 'alElene wehebene
kbre webe'Ibedne gedefne 'aTbebene fedfade webefeqadne 'abedne 'Imne 'Inssa
wehebene b`Ile we'andeyne r'Isne 'ImSwat. neSerne 'afrasine weresa`Ine
mgba'ine; 'afqerne `helafite we'iya'Imerna lenebarit; reseyne mewa`Iline
teqeSbo leHywetne we'abderne tedla sisitne zeykewn 'adefe 'Imebl`e Hywet
zeynebr le`alem weqeTente 'albas ze'iybeqWu`I lenefs we'a'Itetnelbse grma
zele`alem; wemekWanntineni we'aHzab ygebru zeySel'I 'Igzi'AbHEr we'iyafqeru
zeyafeqr 'Igzi'AbHEr fqre biSomu wetHtna weyewhete wemHire neday wet`Ig`ste
we'afqro bEte 'Igzi'AbHEr wesegid leweld; wezeySel'Ise 'Igzi'AbHEr teTeyro
we'aTa`Iwo weHetite marit wemeqasm wesegel weSnSnya we'aqerino webtk wemawta
wesrq we`eme`Sa wezmut weteqan'o weHebil westay weskar wemaHla beHeset
lebiSomu wesm`e Heset la`Ile biSomu zente kWulo ygebru zeySel'I 'Igzi'AbHEr.
webe'Inte zntukE zene`s'A 'Igzi'AbHEr letabote kidanu 'ImnEne weweheba
leHzb 'Ile ygebru feqado weHgo we`sr`eto; mETe geSo 'ImnEne we'abrhe geSo
la`IlEhomu teheyeye kiyane we'afqere kiyahomu meHere kiyahomu we'aTf'a
kiyane be'Inte zene`s'A letabote kidanu 'ImnEne. 'Isme meHele maHla ber'Isu
keme 'iykel'I kremte weHegaye zer'a wema'Irere frE wetegbare `SeHeye wewer`he
'Inze helewet Syon dibe mdr wekeme 'iytme`e`I lesemay wemdr 'ibe'ay`h we'ibe'Isat
wekeme 'iyaTef'I seb'a we'Inssa we'arawite 'ala da'Imu keme ymHer tegbare
'Idewihu wekeme yabz`h mHretola`Ile lHkWutu; we'ame yne`s'A 'Igzi'AbHEr
letabote kidanu 'amEha yaTef'omu lesemayat wemdr welekWulu tegbaru; weyomni
'Isme teheyeyene 'Igzi'AbHEr wene`s'A 'ImnEne letabote Hgu

wezente
'Inze ybl 'iya`erf bkaye we'anb`e 'Im'a`Iyntihu. we'aw`s'a menfese tnbit
'Inze yblo lemnt kemez teHezn 'Isme befeqade 'Igzi'AbHEr kone zntu wey'Itini
'ako leba`Id zetewhbet 'ala leweldke qedamE bekWurke zeynebr dibe menbere
dawit 'abuke; 'Isme meHele 'Igzi'AbHEr ledawit beSdq we'iynEsH keme 'ImfrE
ker`su yanebr dibe menberu 'Iske le`alem bewste tabote kidanu Syon qdst;
we'IrEsyo l`ule 'Imnege`ste mdr wemenberohi keme mewa`Ile semay wekeme
`sr`ete wer`h 'Iske le`alem; webesemayatni zeynebr dibe menbere melekot
be`sga ykWEnn Hyawane wemutane 'Iske le`alem weygenyu lotu mela'Ikt weseb'I
weysEbHo kWulu lsan weysegdu lotu kWulu brk beqelayat webe'aflag; webezntu
tenazez wegba'I bEtkewe'itaHzn lbke fSume. webezntu tenazeze weybE ykun
feqadu le'Igzi'AbHEr we'ako feqade seb'I. weka`Ibe 'aster'ayo mel'ake
'Igzi'AbHEr gehade weybElo we'antese HeneSke bEte 'Igzi'AbHEr wetkewneke
mkHe y'Iti wemsmake le'Ime `eqebke t'Izazo we'iyamleke ba`Ide 'amalkte
ttfeqer be`hebe 'Igzi'AbHEr keme dawit 'abuke


## <a061>
# chapter  61 GOK.60.1
# unit C chapter_num
`60`1
# unit T chapter_title
be'Inte gb'ate selomon 'iyerusalEm.
# unit P text
we'Imz 'atewe hegere 'iyerusalEm webekeye behyeni msle 'a'Iruge 'iyerusalEm
bkaye `ebiye bewste bEte 'Igzi'AbHEr; we'Imd`hrez te'A`hezu ngu`s msle
sedoq kahn beksawdihomu webekeyu merire bewste mnbariha leSyon we'armemu
'Imd`hre gWunduy se`et. weten`s'u melahqt wetenagerwo lengu`s 'Inze yblu
'itHzn 'Igzi'Ine be'Intez neger 'Isme nHne 'a'Imerne ze'Inbele `hebe feqede
'Igzi'AbHEr 'itnebr Syon 'Imqedami 'Iske de`hari we'albo zeykewn ze'Inbele
befeqade 'Igzi'AbHEr; wezebe'Inte Syonhi qedimu bemewa`Ile 'Eli kahn ze'Inbele
ys'alu 'abewine ngu`se `SEwewwa 'ilofli bewste t`Iynt sobe teheyeyomu 'Igzi'AbHEr
le'Isra'El bewste `Seb'I wewedqu kahnatiha 'afni wefinaHes be'afe `heSin
wene`s'Iwa 'ilofli letabote Hgu le'Igzi'AbHEr we'a'Itewwa wste hegeromu
wewedeywa wste bEte 'amlakomu dagon; wetesebre wetehegWule dagon wekone
keme Sebel wemdromu konet bedwe be'ana Sut webel`e kWulo frE mdromu wenefstomuni
kone Sel`e weHbeTe; we'astegab'u maryanihomu wemeseglanihomu were'ayte
kewakbtihomu wetes'Ilwomu weybElwomu 'Ifo nd`hn 'ImzSel`I wemndabE zerekebene
lene welehegerne; `heleyu 'Imuntu meseglan tegHi`somu 'Inte baHtitomu we'amS'u
segelatihomu we`heleyu weHesebu wemekeru zekeme 'Ifo yd`hnu 'ImndabE hegeromu
wenefstomu; werekebu zente keme be'Inte Syon zerekebomu zntu meq`seft lomu
welehegeromu. weHoru `hebe nege`stomu wemekWanntihomu weybElwomu zntu
kWulu zerekebekmu be'Inte Syon semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr; wey'IzEni
'a'Imru zekeme tageb'Iwa wste hegera webHEra webEta; we'ako `Iraqa zenfEnwa
'ala hebwa moSa keme tsrey zati `heTi'atekmu wetsesl mndabEkmu sobe geb'at
Syon wste hegera wesobese 'ifenewkmwa wste hegera 'ikone `senaye 'anbrota
`hebEkmu 'ala ttqe`sefu kWulkmu 'Iske te`hel qu. weybElwomu nege`stomu
wemekWanntihomu lemaryanihomu mntekE zetblu zenhuba moSa wekeme 'Ifo nfEnwa
Teyiqekmu ngrune zekeme nrEsi. wemekeru ka`Ibe maryane 'ilofli weybElwomu
lenege`stomu welemekWanntihomu gberu lati ber'Ise 'abyatikmu werqe moSa `8
'amsale 'anaSut bekeme 'aTf'u hegerkmu we'amsale nefste b'Isi `8 bekeme
Hememkmu nefstekmu beSel`I weHbeT 'Inte `hebe qWulfetkmu. wegebru bekeme
'azezwomu 'ilofli `100`20 moSa zewerq wewehebwa leSyon; weka`Ibe ybElwomu
zekeme 'Ifo nfEnwa wemenu tblu yseda wste hegera. weybElwomu ka`Ibe meseglane
'ilofli yamS'u kl'E naqat 'Ile tebekWura be'aHeti gizE weyrHenu seregelate
dibEhomu weykl'u 'IgWelatihomu wey`ISwu wste bEt wey`Smdwon y`hdgwon yHora
`hebe feqeda; wele'Ime 'art`a le'iyerusalEm yogi na'amr keme te`sahela
'Igzi'AbHEr lemdrne wele'Imese 'awkeka we'angE geya wefeqeda gebi'a d`hrEhon
na'amr keme tem`I`ene 'Igzi'AbHEr we'iya'Itete meq`sefto 'Iske yaTef'ane
kiyanehi wehegerne. wegebru bekeme 'azezwomu maryane 'ilofli lemekWanntihomu
we'astefunewwa wegeneyu lati; we'Imz 'art`a 'Imantu 'agmal lefnote bHEre
yhuda webeSHe'a wste `ewde 'Ikl weteqebelwa bEte zemedke; we'Ilese 'iteqebelwa
seb'a bEte dan 'Ile 'igeneyu lati 'Inze yrE'Iywa 'a`hleqomu 'Igzi'AbHEr
beme`et; wele'Imuntuse `I`Sewe seregela `se`Serwon wele'Imantuni 'agmal
reseywon me`swa`Ite wegeb'at Syon wste mekana. we'amEha 'Inze helewet
wste bEt tel'Ika samu'El nebiy weteke`ste lotu ra'Iy wetnbit wekone zeya`semro
le'Igzi'AbHEr bekWulu gbru wekWenenomu le'Isra'El `40 we `8 `amete. we'Imd`hrEhu
se'alu Hzbne yang`s lomu 'Igzi'AbHEr keme 'aHzab 'Ile 'awdomu; weqeb'o
samu'El nebiy lesa'ol ngu`s wew'Ituni neg`se `40 `a mete; welelihuse 'ImHzbe
bnyami 'Inte tn'Is betr 'ImHzbe 'Isra'El; weqeb'o ka`Ibe samu'El nebiy
le'abuke dawit. wesobe te'A`hezu qetle 'ilofli msle sa'ol ngu`s temew'a
sa'ol wemote msle natan weldu. we'Ile terfu deqiqu feqedu keme yn`s'Iwa
leSyon sobe 'a'Imeru mote 'abuhomu we'I`huhomu; we'Imz sobe feqedu `hebi'ota
we'ag`Izota 'Iske qWelate gElabuHE keme 'iyn`s'omu 'abuke dawit we'abeyetomu
tene`s'o 'Iske ymeS'I 'abuke weyne`s'A 'Imhegeromu 'ibeme`swa`It we'ibe`ITan
we'aSenHHo 'Isme 'iytkehel ne`si'ota leSyon ze'Inbele feqada wefeqade 'Igzi'AbHEr;
weka`Ibe 'abuke sobe 'art`e weneg`se la`Ile 'Isra'El ne`s'A 'Imhegere semarya
we'ab'A zye 'iyerusalEm 'Inze ya`SHs be'Igerihu beqdmEha weyTefH be'Idewihu
be'Inte f`sHaha 'Isme ten`s'at lotu keme tmSa'I hegere dawit 'abuke. wezntuse
zetbl be'Inte zeHoret Syon hegeromu lebHEre 'ityoPya le'Ime feqede 'Igzi'AbHEr
wefe qedet leliha 'iykl keli'ota we'i `1 'Isme befeqada teHewr webefeqada
tgeb'I le'Ime `semre 'Igzi'AbHEr; wele'Imese 'igeb'at ykun `smretu le'Igzi'AbHEr
welenese le'Ime feqede 'Igzi'AbHEr helewet `hebEne 'iyerusalEm zeHeneSke
lene bEte 'Igzi'AbHEr. wey'IzEni 'itaHzn lbeke wetenazez beze nnegreke
weTbebse 'Im`hebEke y'Iti `sereSet zewehebeke 'Igzi'AbHEr 'amlake 'Isra'El;
'Isme nekir leTbeb keme ma`htot le`SeHey ze'iybeqWu`I wekeme bHi'I we`IgWustar
leme`ar 'iybeqWu`I kemahu negeromu le'abdan bela`Ile Tebib 'iybeqWu`I keme
Tis le`eyn wekeme qo`I lesnen kemahu 'iybeqWu`I bela`Ile Tebib negere 'abdan


## <a062>
# chapter  62 GOK.60.2
# unit C chapter_num
`60`2
# unit T chapter_title
be'Inte ze'aw`s'omu selomon.
# unit P text
we'aw`s'omu selomon ngu`s weybElomu sm`uni ze'Inegrekmu kiyaye sobe
wesedeni 'Inze 'ISewr kiyaha mnt 'Imtes'Ino le'Igzi'AbHEr wekiyakmuni sobe
ywesdekmu Sewirek mu kiyaha mnt 'Imtes'Ino le'Igzi'AbHEr wesobehi yawersomu
hegerne wey`sErwene kiyane mnt 'Imtes'Ino le'Igzi'AbHEr; 'Isme kWulu lotu
we'albo zeye'abya lefeqadu we'albo zeyt`edew 'Imt'Izazu besemay bela`Ilu
webemdr betaHtu ngu`s w'Itu ze'iyse`er meng`stu le`aleme `alem 'amEn.
webaHtu nHor ntganey bewste bEte 'Igzi'AbHEr

weHoru liqawnte 'Isra'El
msle ngu`somu wste bEte 'Igzi'AbHEr webo'u wste qdste qdusan wese'alu weteganeyu
webe`S`u le'Igzi'AbHEr; weselomonhi bekeye bewste mnbariha leSyon semayawit
tabote Hgu le'Igzi'AbHEr webekeyu kWulomu mslEhu we'Imd`hre Hq 'armemu

'aw`s'a selomon weybElomu `hdgukE keme 'iytmekHu qWelafan Hzb la`IlEne
we'iybelune tene`ste kbromu we`hedegomu 'Igzi'AbHEr; 'itk`stu 'Imz dagme
leba`Idan Hzb; we'Iluhi 'alwaH 'Ile smukan welSuqan zye n`simon wenlbTon
bewerq wenasergwon be'amsale 'Igz'Itne Syon wemeSHefe Hghi nanbr wstEta;
wehelewet `hebEne 'iyerusalEm 'ag `azit 'Inte besemayat mel`IltEne zer'Iye
ya`Iqob 'abune we'ImtaHtEha zati y'Iti 'anqeSe semay 'Inte bemdr 'iyerusalEm.
le'Ime geberne feqado le'Igzi'AbHEr we`smreto yhElu 'Igzi'AbHErni mslEne
weyanegfene 'Im'Ide `Serne we'Im'Ide kWulomu 'Ile ySel'une; weykun feqado
le'Igzi'AbHEr we'ako feqade zi'ane weykun `smrete 'Igzi'AbHEr we'ako `smrete
zi'ane; webey'Itise 'aHzenene webaHtu 'Imy'IzEse yaqWerr me`eto 'ImnEne
we'iye`hedgene leSela'Itne we'iyarHq `sahlo 'ImnEne; tezekiro kidane zemsle
'abewine 'abrham weysHeq weya`Iqob 'iyHEsu qalo we'iy`Em`S kidano keme
'iyamasn zer'omu le'abewine


## <a063>
# chapter  63 GOK.60.3
# unit C chapter_num
`60`3
# unit T chapter_title
`hebe `heberu `ebeyte 'Isra'El.
# unit P text
we'Imz 'aw`s'Iwo melahqte 'Isra'El weybElwo tkun `smretke we`smrete
'Igzi'AbHEr 'amlakke wenHnese 'albo zent`edew 'Imqalke we'inayed`omu leba`Id
'aHzab keme tene`s'at Syon 'ImnEne. we'aqemu zente kidane bewste bEte
'Igzi'AbHEr melahqte 'Isra'El msle ngu`somu selomon 'Iske y'IzE

weselomonse
nebere 'Imd`hre tene`s'at Syon 'ImnEhu `e`sertu we'aHedu `ametewe'Imz 'a'Itete
lbo 'Imfqre 'Igzi'AbHEr weres`e Tbebo 'Imbz`he fqre 'anst; we'afqera fedfade
lewelete fer`on ngu`se gbS 'Inte sma maq`sara we'a'Itewa wste bEtu zegebre
'amsale `SeHey wewer`h wekewakbt wste Tefera zeyaberh lElite keme me`elt;
we`srewihu brt wetedbabu brur wedefdafu `erer wemendqe 'Ibnu 'afraS be'aswad
'aHmar be'abyad 'akder weSefSefuni 'ablaqe sofor we'Ibne serdEyon; weyeHewr
weynebr hye be'Inte fqre bEtu web'Isitu meq`sara welete fer`on ngu`se gbS.
wey'Itise bati Ta`otate zeweheba 'abuha keme tsgd lomu; webe'Intez 'Inze
yrE'Iya 'Inze t`sew`I wetsegd lomu 'ige`seSa we'i`hedega selomon webe'Intez
tem`I`o 'Igzi'AbHEr we'ars`o Tbebihu. wey'Itise 'afedfedet `sewi`e wesegide
wetewnEte bekeme 'Ibedomu legbSawiyan weysegdu leTa`ot wetemhru kWulu seb'a
bEta tewnEte Ta`otat webe'aste'Admo Hewze tewnEtomu ysegdu mslEha lewelete
fer`on we`hebru deqiqe 'Isra'El mslEha we'anst we'a'Imatiha `hebru mslEha
besegid webetewanyo leTa`ota; welelihuni yaste'Adm semi`e tewnEta we'Ibeda.
wesobe r'Iyet keme yafeqr lati weysem`I weyaremm weyeHett tewnEte 'amalktihomu
legbSawiyan fedfade tasteTa`Im lotu wetnegro beT`um qal webedkum negere
'anst webe'akmosso zemsle 'ar'Iyo mgbare 'Ikuy betemeyTo geS webe'a`senyo
webe'atHto r'Is webezekemez tafers lbo 'Im`senay `hlinahu wetqeSbo wste
'Ikeye mgbara wetfeqd tawrdo wste 'Ibede tewnEte Ta`ot benzhlal; wekeme
baHr `Imuq zeysHb wste lgWet leze 'iykl Sebite 'Iske ye`ezzo may weyehegWul
nefso kemahu tfeqd 'asTmoto y'Iti b'Isit leselomon ngu`s


## <a064>
# chapter  64 GOK.60.4
# unit C chapter_num
`60`4
# unit T chapter_title
`hebe 'asHeteto leselomon welete fer`on.
# unit P text
we'Imz teghdet beqdmEhu wetbElo y`hEys segid le'amalkt keme 'abuye wekWulomu
nege`ste gbS 'Ile 'ImqdmEhu le'abuye. we'aw`s'A weybEla lomuse yblu 'amalktihomu
zegebru be'Idewihomu benehabi webeSerabi beleHakWu webese`ali beweqari
webegelafi 'Ile 'ikonu 'amalkte gbre 'Ide seb'I werq webrur brt we`erer
`heSin welHkWut we'Ibn; wetblwomu 'amalktine le'Ile 'ikonu 'amalktikmu;
wenHnese 'insegd leba`Id ze'Inbele le'amlake qduse 'Isra'El wele'Igz'Itne
Syon qdst semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr zewehebene keme nsgd lati
nHne wezer'Ine 'Imd`hrEne. 'aw`s'ato wetbElo le'Igz'Itkese ne`s'a weldke
zeweledko ze'Imnekir Hzb ze'i'azezekmu keme tawsbu 'ityoPyawite 'Inte 'ikonet
Hbrke weqrbte hegerke Seliman Hzbe ba`Id. 'aw`s'A weybEla le'Ime kemez
tbEli 'antini 'ikonki 'Imze 'azezene 'Igzi'AbHEr keme ntwaseb wezemedkmu
msle zemede zi'aha deqiqe kam kWulkmu; we`seriwo zer'a kam `7 nege`ste
'awresene 'Igzi'AbHEr zehegere `hebe nnebr wstEta le`alem nHne wezer'Ine
'Imd`hrEne; webe'Inte Syonhi feqade 'Igzi'AbHEr kone wewehebomu keme yamlku
kiyaha; we'anse 'iy`sew`Ihi we'iysegdhi leTa`otki we'iygebr feqadeki

wezente 'Inze tblo 'Inze tasteTa`Im lotu serke weneghe lElite weme`alte
wew'Ituni 'Inze ye'abya 'aHete `Ilete te`seneyet wetem`Izet lotu wetekebret
lotu wete`ebeyet lotu; weybEla mnte 'Igebr 'Isme 'aH`semki geSki la`IlEye
weneSrotkini 'ako keme zetkat welaHykini 'ikone 'adam wese'alni ze'Ihubeki
zetfeqdi weze'Igebr leki keme ta`senyi geSki `hebEye keme zetkat; we'armemet
we'iyaw`s'ato; wedegeme lati qale keme ygber lati zefeqedet wetbElo meHel
lite be'amlake 'Isra'El keme 'iteHesweni wemeHele lati keme yeheba zese'aleto
wekeme ygber lati kWulo zetbElo. we'aseret fetle ley bemenfeqe `ho`hta
lebEte 'amalktiha we'amS'at `seleste 'anbeTa weneberet wste bEte 'amalktiha
wetbElo ba'I `hebEye ze'Inbele tbtk fetle ley denineke weqtlomu le'Ilu
'anbeTa beqdmEye wekla`I ksawdihomu; wegebre kemahu. wetbElo 'ane 'Igebr
'Imy'IzEse feqadke 'Isme `so`Ikehi wesegedkehi le'amalktye. wew'Ituse
be'Inte maHlahu gebre kemez keme 'iybla`I maHlahu ze'amHeleto 'Inze ya'amr
keme gEgay w'Itu bewi'I wste bEte 'amalktiha

we'Igzi'AbHErni 'azezomu
ledeqiqe 'Isra'El 'Inze ybl 'itawsbu 'Im'anste ba`Id keme 'itsHetu boton
be'amalktihon be'Ikeye mgbarihon webeTa`Ime qalon; 'Isme yadekma lbe werazut
yewahan beTa`Ime qalon dkumat webe`sne laHyon yzerwa Tbebe b'Isi 'abd.
menu yTebb 'Imselomon wesHte beb'Isit; wemenu ySedq 'Imne dawit wesHte
beb'Isit; wemenu ySen`I 'Imne samson wesHte beb'Isit; wemenu y`sEni belaHy
'Imne 'amnon wesHte be'I`htu t`Imar welete dawit 'abuhu; we'adamni qedamE
lHkWutu le'Igzi'AbHEr wesHte beHEwan b'Isitu webey'Iti sHtet tefeTre mot
la`Ile kWulu fTret; wey'Iti sHtete teba`It 'Im'anst tefeTret 'ImHEwan 'Isme
'awalde HEwan kWulon


## <a065>
# chapter  65 GOK.60.5
# unit C chapter_num
`60`5
# unit T chapter_title
be'Inte `heTi'ate selomon.
# unit P text
weleselomonse kono gEgaye be'Inte segid leTa`ot fedfade 'Isme 'Inze
Tebib kone 'abde weteSHfe `heTi'atu wste meSHefe nebiyatihomu. we'aw`s'u
'Ile hiye liqane PaPasat weybElu ymHronu 'Igzi'AbHEr leselomon be'Intez
gEgay zeteSHfe `heTi'atu

'Iwe meHero 'Igzi'AbHEr we`holeqWe smo msle
'abrham ysHeq weya`Iqob wedawit 'abuhu wste meSHefe Hywet besemayat 'Isme
serayi 'Igzi'AbHEr le'Ile 'abesu; hebukE 'abeynu le'abuhunu ye`ebi `heTi'atu
wemime leweldi selomon; we'aqtelo le'aryon bewste `Seb'I bemkre gWuHlut
keme yn`s'A leb'Isitu bErsabEH 'Imu leselomon wenesHe wemeHero 'Igzi'AbHEr;
we'Inze ymewtni 'amkero leweldi selomon 'Inze ybl qtlo le'iyo'ab bekeme
qetelo le'amEr weqtlo lesami be'Inte zeregemeni; wegebre feqade 'abuhu
weqetelomu 'Imd`hre mote dawit 'abuhu; weselomonse 'albo zeqetele ze'Inbele
'I`huhu sobe feqede yawsb b'Isite 'abuhu dawit semEnawit 'Inte sma 'abis
webe'Intese zeteSHfe gEgayu leselomon 'ane 'Ike`st lekmu beze ke`sete lite
'Igzi'AbHEr


## <a066>
# chapter  66 GOK.60.6
# unit C chapter_num
`60`6
# unit T chapter_title
be'Inte tnbite krstos.
# unit P text
'Isme selomon bhil beswur neger befkarE tnbit krstos bhil. webekeme
selomon HeneSe bEte 'Igzi'AbHEr kemahu krstosni 'an`s'a wereseye `sgahu
bEte krstiyan; webekeme ybElomu le'ayhud n`stwo lezntu bEt webe`selus `Ilet
'aHenSo 'Isme ybElomu be'Inte bEte `sgahu. webekeme selomon 'abz`he 'anste
'ImHzbe nekir be'Inte `snon welaHyon webe'amslo 'afqro ftwetat kemahu krstosni
'astegab'a 'ImHzbe nekir 'Ile 'albomu Hg 'Ile 'amnu botu ze'albo qWelafe
we'albo 'aremawE we'albo gebre we'ayhudawE we'albo nebarE we'ag`azE kWulomu
'astegab'a wste meng`ste semayat be`sgahu wedemu webemeHalye meHalyhi lelihu
selomon Heleye 'Inze ybl `eratu leselomon `60 `heyalan `ewda kWulomu mhurane
qetl 'I`huzane 'asyft b'Isi b'Isi dibe menq`Itu seyfe yanebr; `60 bhil
be`holqWe 'ar'Iste 'abew Sadqan wenebiyat weHewaryat wesema`It wemeheymnan
weqdisan wemenekosat 'Ile ye'abywo le`hlina 'Ikuy `Seb'a seyTan; weseyfhi
yteregWem qale meSaHft keme melaSE beli`h zertu`I ymetr qale 'Igzi'AbHEr
kemahu ymetru 'Imlbomu dnga`SE leyaly zeHlme Heset; we`erate selomonse
mskabu yteregWem bebEte krstiyanu lekrstos. weka`Ibe Heleye 'Inze ybl
meSore gebre ler'Isu ngu`s selomon; wezntuhi tetergWeme keme krstos lebse
`sgane; selomon bhil benegere `Ibrawiyan krstos bhil. we'abdanse 'ayhud
yameslwo leqale dawit zetebhle be'Inte selomon weldi 'Igzi'AbHEr ybEleni
weldye 'ante we'ane yom weledkuke. 'Igzi'o kWunenEke hebo lengu`s weSdqke
lewelde ngu`s keme ykWennomu leHzbke beSdq welenedayanikeni beftH weyeHeyu
weyhubwo 'Imwerqe `ereb wezelfe ySElyu be'Inti'ahu wekWulo 'amire yd`hrwo
weykewn msmake lekWulu mdr wste 'ar'Iste 'adbar weynew`h 'Im'arz frEhu
weybeqWul wste heger keme `sa`Ire mdr weykewn buruk smu le`alem 'Imqdme
`SeHey helo smu; weledkuke 'Imker`s 'Imqdme kokebe SbaH meHele 'Igzi'AbHEr
we'iynEsH 'ante kahnu le`alem bekeme `simetu lemelke SEdEq. wezente wezeymeslo
tnbit zebe'Inte krstos zetenebeye dawit yblu 'abdan `Iwurane lb 'ayhud
ybE dawit wste r'Ise meSHefu be'Inte selomon weldi zetenagere; zente yblu
'ayhud weyameslwo lekrstos beselomon bemekWusE sm beTbeb webewelde dawit
be`sga. wezente 'Imd`hre 'a'Imeru 'Ile 'Imd`hre dawit weselomon 'Elyas
we'Elsa`I SeHefu `heTi'ato leselomon wste meSHefe nege`st keme yaste`hefrwomu
le'ayhud `Iwurane lb Sera leSdq. weselomonse ngu`s welde dawit ngu`s wenebiy
welelihuni ngu`s wenebiy w'Itu webeTbeb tenebeye zebe'Inte krstos bzu`he
'amsale webe'Inte bEte krstiyan weSeHefe `4 meSHefe tnbitu wte`holeqWe
msle 'abrham ysHeq weya`Iqob wedawit 'abuhu bemeng`ste semayat


## <a067>
# chapter  67 GOK.60.7
# unit C chapter_num
`60 we `7
# unit T chapter_title
be'Inte bkaye selomon.
# unit P text
wezekemehi 'a`Irefe 'Inegrekmu; kone mewa`Ilihu `60 we'a`hezo Hmam webekeme
mewa`Ile 'abuhuse dawit 'ikone 'ala `20 HeSe 'ImnEhu be'Inte zete'azeze
le'anst wesegede leTa`otat. wemeS'a mel'ake mot wezebeTo 'Igro webekeye
weybE 'Igzi'o 'amlake 'Isra'El 'Isme Hge merEtawi temewa'Iku 'Isme 'albo
nSuHe 'ImrsHet beqdmEke 'Igzi'o we'albo zeySedq weyTebb beqdmEke 'Igzi'o
'Isme 'ante trE'i wetfetn lbe we'albo zeysEwer 'ImnEke `hbu'Ate trE'i bek`sutat
welbe teHett meHereni 'Igzi'o; lbe seb'I te`he`s`s wekWulyate tfetn meHereni
'Igzi'o; zelHusas wezere`am tsem`I meHereni 'Igzi'o; we'Imese meHerkomu
leSadqan 'Ile 'ite`edewu 'Imt'Izazke mnt menkr mHretke meHereni 'Igzi'o;
'ala sobe tmHr kiyaye `haT'a w'ItukE menkr we'adam mHretke meHereni 'Igzi'o;
sobe 'ane 'abesku tezeker 'abrham weysHeq weya`Iqob 'abewiye 'Ile 'ite`edewu
'Imt'Izazke meHereni 'Igzi'o; 'Isme meHari weserayi 'ante 'Igzi'o be'Inte
dawit gebrke meHereni 'Igzi'o; 'a`hazE `alem wenege`st wemekWannt meHereni
'Igzi'o; meTbebE 'abdan wema'IbedE Tebiban meHereni 'Igzi'o; meyaTE `haT'An
we`esayE Sadqan meHereni 'Igzi'o. wezente 'Inze ybl ywHz 'anb`u wste geSu
weye`he`s`s besebenu

wewerede `hebEhu mel'ake 'Igzi'AbHEr weybElo sma`I
ze'Inegreke zele'akeni 'Igzi'AbHEr; 'Inze Tebib'a 'abde reseyke r'Iske
we'Inze ba`Il 'andeyke r'Iske we'Inze ngu`s 'a`hserke r'Iske bete`edwo
t'Izaze 'Igzi'AbHEr; wer'Isa le'Ikey be'Inte ze'abza`hke 'anste te`ediweke
Hgo weftHo we`sr`eto le'Igzi'AbHEr zeSeHefe musE wewehebekmu le'Isra'El
keme 'itawsbu 'Imba`Ide fTret ze'Inbele 'Imzemedkmu webEte 'abukmu keme
ykunu nSuHane weqdisane zer'Ikmu keme y`hdr 'Igzi'AbHEr mslEkmu; we'antese
'asteHeqerke Hge 'Igzi'AbHEr 'Inze ymesleke zetTebeb 'Im'Igzi'AbHEr wetrekb
bzu`he deqiqe teba`Ite. we'Ibedi le'Igzi'AbHEr yTebb 'ImTbebihu le'IgWale
'ImeHyaw we'iwehebeke ze'Inbele `3 deqiq `1 zene`s'a kbrke leba`Id wereseye
ma`hdero le'Igzi'AbHEr wste bHEre 'ityoPya; we `1 `Swuse 'Igr zeykewn dibe
menberke lenegede 'Isra'El welde zemede zemedke terbane 'ImbEte yhuda;
we `1 welde romawit 'amet zebede`hari mewa`Il y`sErwo leyorb`am welekWulu
zemedke 'Isra'El wetkewn lotu zati mdr 'Isme lelihu ye'amn beze ymeS'I
med`hn; wenegede yorb`amse we'Ile terfu 'Isra'El yseqlwo leze ymeS'I med`hn
weyTef'I zkrkmu 'Imne mdr 'Isme y`hElyu mkre 'Inte 'iyklu 'aqmo wew'Ituni
ytme`a`omu weyaTef'I zkromu. welekese ykunke t'Imrte yosEf welde ya`Iqob
'Isme `sETwo 'a`hewihu bHEre gbS 'Imsorya hegere laba weberdetu bHEre gbS
kone re`hab wste sorya wewste kWulu `alem weberdetu Sew`omu le'azmadihu
we'ad`henomu 'Imre`hab wewehebomu ma`hdere bemdre gbS 'Inte sma gE`sEn
'Isme lelihu ngu`s 'ImtaHte fer`on ngu`se gbS. wekemahu zeymeS'I med`hn
'Imzemedke yseri leke bemS'atu weyawe`S'ake 'Imsi'ol; we'Iske ymeS'I med`hn
t`saqey behye msle 'abewike weyawe`S'ake; 'Isme 'Imzer'Ike ymeS'I med`hn
zeyad`hnekmu leke wele'Ile 'ImqdmEke wele'Ile 'Imd`hrEke 'Im'adam 'Iske
mS'atu bezemede zemedkmu weyawe`S'akmu 'Imsi'ol; bekeme 'aw`S'omu yosEf
le'azmadihu 'Imre`hab 'Isme qedamit si'ol bemdre re`hab wekemahu yawe`S'akmu
med`hn 'Imsi'ol le'azmadihu; webekeme qeneywomu d`hre gbSawiyan kemahu
qeneyukmu 'agannt besHtete Ta`ot; webekeme 'aw`S'omu musE le'azmadihu 'Imgbrnat
kemahu yawe`S'akmu med`hn 'Imgbrnate si'ol; webekeme gebre musE `e`serte
te'Amrate wemeq`seftate beqdme fer`on ngu`s kemahu zeymeS'I med`hn 'Imzemedke
ygebr `10 te'Amrate leHywet beqdme Hzbke; wegebiro t'Imrtate musE bekeme
zebeTe baHre we'a`hlefomu 'Inte yebs kemahu zeymeS'I med`hn ynest 'arefatiha
lesi'ol weyawe `S'akmu; webekeme 'asTemo musE lefer`on msle gbSawiyan wste
baHre 'Ertra kemahu yaseTmomu leseyTan wele'aganntihu med`hn wste si'ol
'Isme baHr tteregWem besi'ol wefer`on yteregWem beseyTan weserawitu gbSawiyan
yteregWemu be'agannt; webekeme sEseyomu mena begedam ze'Inbele Sama kemahu
ysEsyekmu med`hn mebl`e genet zele`alem 'Imd`hre 'aw`S'akmu 'Imsi'ol; webekeme
'anberomu begedam `40 `amete 'Inze 'ibelye 'albasihomu we'ineq`e sekWenahomu
kemahu med`hn yanebrekmu ze'Inbele Sama 'Imd`hre tn`sa'E; webekeme 'ab'omu
'iyesus mdre rst kemahu yabew'akmu med`hn wste genete tf`sHt; webekeme
qetelomu 'iyesus le `7 nege`ste kene'an kemahu yqetlomu med`hn leseb`etu
'ar'Iste 'ablis; wekeme `serewomu 'iyasu leHzbe kene'on kemahu y`sErwomu
med`hn le`haT'An weye`hetmomu wste ma`hteme si'ol; webekeme 'ante HeneSke
bEte 'Igzi'AbHEr kemahu ytHeneS 'abyate 'Igzi'AbHEr wste 'ar'Iste 'adbar


## <a068>
# chapter  68 GOK.60.8
# unit C chapter_num
`60`8
# unit T chapter_title
be'Inte med`henitne maryam.
# unit P text
weka`Ibe ykunke t'Imrte keme ymeS'I med`hn 'Imzer'Ike wekeme yad`hnke
msle 'abewike wezer'Ike 'Imd`hrEke bemS'atu. tefeTret mede`henitkmu wste
ker`se 'adam keme `InqWe baHry 'Imqdme HEwan; wesobe feTera leHEwan 'Im`e`Sme
gebohu le'adam weybElomu bz`hu 'Imker`se 'adam 'iwe`S'at `hebe qeyen we'abEl
'ala `hebe `sals we`S'at 'Imker`se 'adam wegeb'at wste ker`su lesEt; we'ImnEhu
'Inze teHewr y'Iti baHry `hebe 'Ile konu bekWure beSHet 'Iske 'abrham;
we'Imne 'abrham 'iwe`S'at wste bekWuru ysma`El 'ala SenHet webo'at `hebe
ysHeq nSuH; we'ImysHeqni 'iHoret `hebe bekWur `Ibuy `Esaw 'ala bo'at `hebe
ya`Iqob tHut; we'Imya`Iqob 'ibo'at `hebe robEl bekWuru sHut 'ala bo'at
`hebe yhuda yewah; we'Imyhudani 'iwe`S'at 'Iske ytweledi `4 me'absan 'ala
bo'at `hebe farEs meste`egs; we'ImnEhu y'Iti baHry Horet `hebe bekWur 'Iskene
beSHet wste ker`se 'IsEy 'abe 'abuke; we'Imz SenHet 'Iske ytweledi `6 hrbudan
we'Imz bo'at `hebe sab`ay dawit 'abuke yewah wetHut 'Isme 'Igzi'AbHEr ySel'I
`Ibuyane wez`hurane weyafeqr yewahane wetHutane; we'Imz SenHet wste HeqWE
'abuke 'Iske ytweledi `5 sHutan we'abdan webo'at wste HeqWE zi'ake be'Inte
Tbebke welbunake. we'Imz SenHet baHry we'iHoret `hebe bekWurke 'Isme `senayan
'Imuntu seb'a hegeru 'Ime 'ikHdwo we'Ime 'iseqelwo keme 'Isra'El Hzbke
sobe yrE'Iyu zeygebr te'Amre zeytweled 'ImbaHry 'Imuntuse ye'amnu botu
besemi`e zEnahu; we`hebe zeyn'Isni weldke 'adrami 'iHoret 'Isme 'Imun tu
senayan 'Ime 'iseqelwo we'Ime 'ikHdi sobe r'Iyu zeygebr te'Amre wemenkre
zeytweled 'ImbaHry webede`hari ye'amnu botu be'ard'Itu. 'ala baHtu we`S'at
baHry 'Imker`ske 'Inte tkewn med`henitekmu webo'at wste ker`se 'iyorb`am
weldke be'Inte 'Ikeyomu le'Isra'El Hzbke 'Isme bekHdetomu webe 'Ikeyomu
yseqlwo; wesobese 'iteseqle 'Ime 'ikone med`henitkmu 'Isme yseqel ze'Inbele
`heTi'at weytne`sa'I ze'Inbele musna webe'Intez ywerd `hebEkemu wste si'ol
weyne`st 'arefatiha keme yad`hnkmu weyaw`S'Ikmu weymHerkmu lekWulkmu; 'Ile
teSewret baHry wste ker`skmu td`hnu msle 'anstiyakmu we'albo zeythegWel
'ImnEkmu 'Im'abuke 'adam 'Iske zeymeS'I zemedke 'EyaqEm we'ImHEwan 'Imke
b'Isitu le'adam 'Iske no`h web'Isitu termiza 'Iske tara web'Isitu 'aminya
we'Iske 'abrham web'Isitu sara we'Iske ysHeq web'Isitu rbqa we'Iske ya`Iqob
web'Isitu lya we'Iske yhuda wemer`atu t`Imar we'Iske 'abuke web'Isitu bErsabEH
we'Iske lelike weterbana b'Isitke we'Iske 'iyorb`am weldke we'amisa b'Isitu
we'Iske 'iyo'aqEm zeymeS'I zemedke web'Isitu Hena; kWulkmu 'Ile Sorkmwa
lebaHry 'albo zeythegWel 'ImnEkmu 'Imteba`Itkmu we'Iske 'anstiyakmu 'itthegWelu
'Ile Sorkmwa lebaHry. 'Isme tSewer baHry beteba`It 'Ile tkewnu Sadqane
we'ansthi 'Ile Sora mSware baHry 'iythegWela 'Isme nSuHate ykewna bey'Iti
baHry 'Isme qdst wenSHt y'Iti webati ttqEdesu wetneSHu; 'Isme be'Inti'aha
webe'Inte Syon feTero lekWulu `alem. Syonse neberet `hebe bekWurke wetkewn
med`henitomu leHzbe 'ityoPya 'Iske le`alem webaHryni teSewret wste ker`se
'ayor be`am weldke wetkewn med`henit lekWulu `alem; 'Isme 'ame beSHe `IdmEhu
ttweled 'Imzer'Ike y'Iti baHry 'Isme nSHt fedfade msb`ite 'Imne `SeHey;
weymeS'I med`hn 'Imenbere melekotu weye`hedr la`IlEha weylebs `sgaha; we'amEhani
lelike tzEnwa ybEleni 'Igzi'Iye we'Igzi'Ike 'ane gebr'El mel'ak `eqabikmu
le'Ile tSewr wa lebaHry 'Imker`se 'adam we'Iske ker`se Hena keme 'Ikla'Ikmu
'Imgbrnat werkWus `hebe te`hedr baHry; wemika'Elni te'azeze `hebe Syon
keme ymegba bekWulu `hebe Horet; we'uryalni ymEgb `I`Se sabEq 'Inte tkewn
mesqelo lemed`hn. we'ame seqelwo beqn'atomu Hzbke helewomu ydbywo lemesqelu
'Imbz`he te'Amrat zeykewn botu weye`hefru r'iyomu menkratihu; webede`hari
yne`s'o le`I`Se mesqel zer'a 'adramis weldke `3 med`henite zetefenewe dibe
mdr. mika'El mel'ak `hebe Syon msle dawit weldke bekWurke zene`s'a menbere
dawit 'abuke; we'ane `hebe baHry nSHt leze yneg`s 'Iske le`alem `hebe 'iyorb`am
weldke ma'Ikelawi; we'ur'El mel'ak `hebe 'adrami weldke zeyn'Is. zente
negerkuke we'itaHzn lbeke be'Inte med`henitke webe'Inte med`henite deqiqke

wezente sobe sem`e te`heyele bewste mskabu wesegede lemel'ake 'Igzi'AbHEr
weybE 'A'akWuto le'Igzi'AbHEr le'Igzi'Iye wele'I gzi'Ike 'obrhanawi menfesawi
ze'asma`Ikeni qale zeyastefe`sHeni ze'iymEqWusa lenefsye be'Inte 'abesaye
'Imrste 'abewye zetewekfe nsHaye 'Imd`hre mndabEye zeneSere 'anb`Iye wesem`e
ge`arye zer'Iye mndabEye we'i`hedegeni tkuzye 'Imot 'ala 'astefe`sHeni
ze'Inbele t`Sa'I nefsye 'Im`sgaye; 'Imy'IzEse 'iyaHezneni mewit we'Afeqro
keme Hywet 'Imy'IzEse 'Iserbo leSwa`e mot merir keme me`ar 'Imy'IzEse 'Afeqra
lemeqabr keme ma`hder zebe 'afraS. we'Imeni weredku wetewerewku wste si'ol
be'Inte 'abesaye 'iyaHezneni 'Isme sema`Iku qale zeyastefe`sHeni; we'Imeni
weredku wste metHte taHtit me`amqte si'ol zebe'Inte 'abesaye mila`IlEye;
we'Imeni Teseyeni wste 'IdEhu wezereweni 'Iske 'aSnafe mdr wewste nefasat
be'Inte 'abesaye 'iyaHezneni 'Isme sema`Iku qale zeyastefe`sHeni ze'imeqWesa
lenefsye 'Imrste 'abewiye; wetkewn nefsye msle nefse dawit 'abuye wemsle
nefse 'abrham weysHeq weya`Iqob 'abewiye weymeS'I med`hn weyawe`S'ane 'Imsi'ol
msle kWulomu 'abewiye we'azmadye qedemt wede`hert weledeqiqyeni bedibe
mdr `3 mela'Ikt `heyalan 'Ile ye`eqbwomu; rekebku meng`ste semayat werekebku
meng`ste mdr. menu keme 'Igzi'AbHEr meHari zeymHr weymHk tegbaro zeyseri
'abesa leme'absan we'iyaTef'I zkre nesaHyan; 'Isme kWulentahu sryet wekWulentahu
mHret welotu ydelu sbHet 'amEn


## <a069>
# chapter  69 GOK.60.9
# unit C chapter_num
`60`9
# unit T chapter_title
be'Inte s'Ilete selomon.
# unit P text
wetemeyTe we'anqa`Idewe `hebe mel'ak wesefHe kl'Ehon 'Idewihu weybE
'Igzi'o qerbenu mS'atu lemed`hn zetbE wemime rHuqnu 'aw`s'a mel'ak weybElo
be `40 we `3 twld 'Imzemedke we'Imzer'Ike ymeS'I weyad`hnekmu; we'Isra'Else
ySel'u med`henitomu weyqen'u la`IlEhu bezegebre te'Amre wemenkre beqdmEhomu
weyseqlwo weyqetlwo weytne`sa'I weyad`hnekmu; 'Isme meHari w'Itu lenesaHyan
we`hEr le`hruyanihu; wenahu negerkukmu Tyuqe keme 'iye`hedgekmu wste si'ol
lezemedi 'Isra'El 'Ile teSewret baHry `hebEkmu wezente bhilo mel'ake 'Igzi'AbHEr
ybElo selam leke. we'aw`s'a selomon weybElo bqWu`eni 'Igzi'Iye 'aHete
'Is'aleke we'ittheyeyeni ge`arye. weybElo bel tese'aleni we'ane 'Ayed`eke
zesema`Iku wezer'iku. weybElo selomon baHtu 'aHezn be'Inte 'Isra'El Hzbu
'Ile `hereye 'ImkWulu betre rstu qedamE bekWuru; tbEleni yTef'u 'Imd`hre
meS'a med`hn. weka`Ibe 'aw`s'o mel'ake 'Igzi'AbHEr weybElo 'Iwe negerkuke
keme yseqlwo lemed`hn wesobe ke`ewu demo bedibe `I`Se mesqel ykewnu zrwane
wste kWulu `alem. weybE selomon 'Ibekyomu leHzbye; 'alElomu leHzbye 'Ile
zelfe yam`I`u feTarihomu 'Imqedami we'Iske de`hari 'ane we'Ile 'ImqdmEye
we'iydelu keme ymHerune be'Inte 'Ikeye mgbarine 'Isme twld ze'albne 'amine;
'alElomu 'Ile yk`Iwu deme nSuHe we'Ile yTeqlu Sadqe weytkafelu berberatihu
we'iye'amnu beqalu we'iyeHewru bet'Izazu; SnuH deynomu wenbur gEgayomu
`ebiy meq`seftomu weSnuH `heTi'atomu we'iyseri lomu weyazEkru `heTi'ate
'abewihomu 'Isme mgbaromu `heTi'at weythegWelu bezemekeru lelihomu; webaHtuse
'alEla lenefsye 'Isme keberku 'a`hesr bemotye weteTebebku bedibe mdr we'Ikewn
Hemede. mnt `hysnahu lengu`s le'Ime 'igebre `senaye bedibe mdr msle nedayan;
'aHeti dqetomu wste meqabr we'aHeti fnotomu wste me`amqt; mnt beqWu`Etne
leseb'I 'Isme beke tefeTerne we'Imd`hre nstit nkewn kemeze 'itefeTerne;
'Isme Tis 'Istnfasne le'Ime 'armemet Hqe te`helf nefsne weqale qelemSSlbnezeytHewes
wste `hlinane 'Imkeme `helefet nkewn Hemede weyasqorrune fquranine wema`hferne;
we'a'Imro `hlinane zemel`Ilte r'Isne 'Imkeme tek`Iwet nefsne nkewn `I`SE
weSi'ate; wemuqete `sgane 'Imkeme `helefet keme we'imntni nkewn wekeme
saHwe demena ne`helf. mntekE 'abz`ho nebibni 'iybeqWu`I we`sne laHyni
ythegWel weSn`e nege`stni yTef'I we`heyle mekWanntni ythegWel we'iytrekeb;
wekWulne keme Slalot ne`helf we'Imd`hre `helefne bemot ytresa`I smne we'iytrekeb
'a`serne; 'Imd`hre `3 twlde deqiqne 'albo zeyzEkr smne. wesobEha 'anSere
geSo `hebe yorb`am weldu weybElo weldye te`egesa le'Ikit wegbera le`senayt
keme trkeb bzu`he mewa`Ile bedibe mdr; we'itsgd le'amalkt ba`Id we'itamlkomu
'ala baHtu 'Igzi'AbHEr frah we'akbro keme tma'I `Sereke weSela'Iteke webesemayatni
keme tres ma`hdere 'abewike wetres Hywete zele`alem. weybE SeHefu lite
wste meSHefe Tumar we'anbra wste qemaTr. weybElo lesadoq kahn qb'o we'ang
`so leweldye; bekeme 'ange`seni 'abuye dawit 'Igzi'Iye 'Inze Hyaw 'anehi
'Aneg`so leweldye 'iyorb`am weykun zer'u med`henitye lite wele'abewye 'Iske
le`alem bekeme negereni mel'ake 'Igzi'AbHEr


## <a070>
# chapter  70 GOK.70
# unit C chapter_num
`70
# unit T chapter_title
be'Inte zeneg`se rob`am.
# unit P text
we'Imz ne`s'o sadoq kahn we'ange`so weqeb'o wegebre lotu zebeHgu we'anbere
`I`Se dibe debtera werekebo besme 'abuhu selomon we'aS`enwo dibe beqle
ngu`s weybElwo baH Hyaw 'abe nega`si; wedem`Set heger wetenefHe qern.
weze'Inbele ygba'I `hebe 'abuhu 'a`Irefe selomon; wewesekwo `hebe meqabre
'abuhu dawit welaHewwo leselomon `ebiye laHe 'Isme 'albo zeterekbe zekemahu
beTbeb bew'Itu mewa`Il

we'Imd`hre `helefe sebu`e mewa`Ile 'angefwo
laHe 'abuhu leyorb`am; wetegab'u Hzbe 'Isra'El `hebe yorb`am weybElwo 'aqll
lene gbre 'Isme 'abuke 'akbede lene beHeTibe `I`S webewqrete 'Ibn webe'aqmo
seregela le'arwSo `I`S qEdros. wemekere msle memakrt wemelahqt zebEte
ngu`s weybElwo 'aw`s'omu `senaye 'Isme 'ante y'IzE keme H`San ze'iyaSn`e
HeqWEhu leHewir; wey'IzEse tenageromu `senaye webelomu 'Igebr lekmu kWulo
zetfeqdu; we'Imkeme Sen`et 'IdEke la`IlEhomu tgebr Hzbeke zefeqedke. we'aw`S'omu
lemelahqtihu we'ab'omu le`Idew `Inbuzan 'Ile teHe`Snu mslEhu wemekere mslEhomu
wenegeromu zele'aku lotu bEte 'Isra'El wezekemehi 'amkerwo melahqte bEte
ngu`s. weybElwo 'Imuntu `Inbuzan 'aregawi ygebr mkre 'a'Irug welhiq ygebr
mkre lhiqan wer`su'Ihi ygebr mkre r`su'An wewerEzase zekemake ygebr mkre
werazut zekemahu we'Iluni r`su'An dekmu HeqWEhomu keme H`San ze'iykl Hewire;
webezntuse neger zetbl menu ye'abi t'Izaze 'Igzi'Ine ngu`s; webo 'ImnEhomu
zeyserr beqdme yorb`am webo'ImnEhomu zeymel`h seyfo webo'ImnEhomu zeyqelb
remHo webo zey'I`hz qesto wemgWunPahu. wesobe feSemu tewnEtomu 'amkerwo
weybElwo 'Igzi'Ine 'Inze nHne mslEke we'ante mslEne; we'abukeni beTbeb
wehebeke kiyane deqiqe mhurane `Seb'I 'Isra'El keme nlheq mslEke wekeme
tSna`I meng`stke 'Imd`hrEhu; we'antese 'Igzi'Ine 'itar'Iyomu geSe Hmeq
le'Imuntu Hzb keme 'iyamsluke dkume weze'itkl gebire `Seb'I la`IlEhomu
wela`Ile `Serke we'Imese r'Iyu lene geSe dkam beqal webemgbar nkewn Hqurane
'ImnEhomu we'iyhubune 'am`ha wegada we'igebre we'iSebaHte wetmasn meng`stke;
'ala belomu beSnu`I qal webegenH tenageromu 'Inze tbl 'abuyese tbElwo be`I`S
webe'Ibn we'anse 'Iqenyekmu begagat webe`eqarbt 'Isme 'Imgzfe 'abuye ySen`I
qWuTeTe zi'aye we'Imkru le'abuye lezeweledeni ye`ebi mkre zi'aye 'albo
ze'Anetg lekmu gbre wegebgabe ze'Inbele ze'Afedefd lekmu bekWulu; wele'Imeni
'isema`Ikmu qalye we'igeberkmu t'Izazye 'Igebr 'Inssakmu Hblya wedeqiqkmu
ykewnu `SEwawelekmuni meTba`htye tbel`ekmu we'Ine`s'I 'ahgurikmu we'a`ISadikmu
we'atkltikmu we`ezeqatikmu wegerawhikmu we'a`ISadate wefrkmu; welekburanikmu
be'Ide senasle `heSin wele'ab`Iltikmuni sisaye 'agbrtye we'anstyakmuni
sergWe lebEte kburanye; wezente qalye 'iya`Ser`a we'iyaHeSSa we'iymEqWusa
we'iyabeTla we'Igebra fTune we'Iketba le`alem; 'Isme kWula zey'Iti mdr
tewhbet meng`st le'abe 'abuye dawit wele'abuye selomon 'Imd`hrEhu weliteni
'Imd`hre 'abuye wehebeni kemahomu we'Iqenyekmu 'aneni kemahomu wey'IzEni
mkru wete'azezu lite

wenegeromu kemez leliqawnte 'Isra'El. weten`s'u
kWulomu `hbure beml'omu weybElu 'Itu bEteke 'Isra'El; 'albnenu zenaneg`s
ze'Inbele bebEte yhuda webebEte bnyami; 'abeynahomu lebEtomu weleHzbe kl'Ehomu
wenaneg`s zefeqedne ler'Isne weleze`semret nefsne. weSoru nwaye Heqlomu
wegWeyu beml'omu webeSHu hegere semarya zebEte 'Efrata; webehye mekeru
we'angelegu wete`a`Sewu bEte 'Isra'El keme yang`su ze`hereyu 'ImnEhomu
leze rekebu `I`Sa bewstebEte 'abuhu; webeSHe `I`Sa `hebe bEte 'EfrEm welde
nabaT we`hereyu bewste bEte 'abuhu we'ange`swo le'iyorb`am; wekemez tekeflet
meng`st 'Im`hebe yorb`am welde selomon we'iterfo ze'Inbele bEte bnyami
webEte yhuda 'abuhu

weqale 'Igzi'AbHEr 'iteHese we zeybElo ledawit
gebru 'ImfrE ker`ske 'Anebr dibe menberke; weka`Ibe ybE `sru`I keme wer`h
le`alem; weka`Ibe ybE meHele 'Igzi'AbHEr ledawit beSdq we'iynEsH. zeneg`se
dibe menbere dawit 'abuhu w'Itu 'iyesus krstos zemedu be`sga 'Imdngl zenebere
dibe menbere melekotu; webemdrni wehebo zeyneg`s dibe menberu ngu`se 'ityoPya
bekWuru leselomon; weleyorbe`amse 'iwehebo 'Igzi'AbHEr ze'Inbele `2 betr;
wengu`seromhi weldu leselomon zeyn'Is. wezente zegebre 'Igzi'AbHEr keme
'iybelune 'abdan Hzbe 'ayhud be'Inte selomon webe'Inte yorb`am weldu 'Isme
ma'Imre lb 'Igzi'AbHEr keme 'iyamslu zente gebre. weleyorb`amni semeywo
ngu`se yhuda welengu`se semarya semeywo ngu`se 'Isra'El. we'Imtwlde 'iyorb`am
konet twld 'Iske 'iyaqEm `40 we `1 we'amEha teweldu lemelki kl'E deqiq lEwi
wesEm weladE honasE; wehonasE welede qelamyos weqelamyos welede 'iyeqE
m we'iyaqEmni weleda lemaryam welete dawit; weka`Ibe 'ili welede melki
wemElki weledo lemati wematE weledomu le'Eli weleya`Iqob weleHena b'Isite
'iyaqEm; we'awsebe 'Eli b'Isite wemote 'Inze 'albo wlude we'awseba ya`Iqob
leb'Isite 'Eli yoHeda wewelede lati yosEf SerabE zefe`hera lemaryam. weyosEfse
welde ya`Iqob be`sgawewelde'Eli beHge 'orit bekeme 'azezo 'Igzi'AbHEr lemusE
keme ytwasebu msle zemedomu bebe 'abyate 'abewihomu we'iytwasebu 'Imba`Id
zemed


## <a071>
# chapter  71 GOK.70.1
# unit C chapter_num
`70`1
# unit T chapter_title
be'Inte maryam welete dawit.
# unit P text
webe'IntezkE te`ewqe keme maryam welete dawit y'Iti weyosEfni welde
dawit w'Itu; webe'Intez tef`hret maryam leyosEf zemeda bekeme tebhle bewengEl
'oyosEf welde dawit 'itfrah ne`si'ota lemryam f`hrtke 'Isme zeytweled 'ImnEha
'Imenfes qdus qale 'Igzi'AbHEr w'Itu; wetewelde 'ImnEha 'Igzi'AbHEr qal
brhan ze'Imbrhan 'amlak ze'Im'amlak weld 'Im'ab zemeS'a we'ad`hene fTreto;
'Im'Ide si'ol we'ImseyTanwe'Imot balHene lekWulne 'Ile 'amene botu seHebene
`hebe 'abuhu we'a`Iregene wste semayat menberu keme nkun mewarstihu; 'Isme
w'Itu mefqerE seb'I w'Itu welotu ydelu sbHet 'Iske le`alem 'amEn


## <a072>
# chapter  72 GOK.70.2
# unit C chapter_num
`70`2
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se romhi.
# unit P text
webe'Inte ngu`se romhi nwETn nngrkmu zesema`Ine wezerekebne SHufe zer'ine.
meng`ste romse leyafEt welde noH konet kflu wemeng`stu; we'Inze ynebru
gebru 'ahgure `ebeyte `a`sru wekl'E we'Ile ye`ebya 'ahgWure meng`stomu
daryos HeneSe 'anTokya wedirsya webartonya weromya weynebru hye 'Ile neg`su.
weqWusTnTnya 'Imd`hre krstos HeneSe qWesTenTinos ngu`s besmu sobe 'aster'ayo
t'Imrte mesqel bewste `Seb'I be'amsale kewakbt SHufan wste semay wed`hnehi
'Im'Ide `Seru; we'Im'amEha reseyu ma`hderomu hye nege`ste rom. wew'Itu
daryos kone zer'u bzu`he we'Imdaryos 'Iske mewa`Ile selomon konu `10 we `8
twld. 'Imzer'a zi'ahu tewelde b'Isi zesmu zenberEs wegebre beTbeb meSHefe
'asTeloba wereseye kewakbte wemedalwe `SeHey; wer'Iye zede`hari keme 'itnebr
meng`st `hebEhomu ledeqiqe yafEt 'ala tfels `hebe zer'a dawit negede sEm.
wesobe r'Iye kemez le'ake `hebe dawit ngu`s weybE n`sa'I'a weletye leweldke;
wene`s'A dawit ngu`s wewehebo leselomon weldi; wewelede 'ImnEha wesemeyo
'adrami. wemote w'Itu qedami weneg`se balTesor ze'Im'azmadihu we`heT'a
teba`Ite wlude zeyneg`s d`hrEhu dibe menberu; weyqen'I keme 'iyng`su d`hrEhu
deqiqe 'abuhu. wele'ake `hebe selomon ngu`s SHifo 'Inze ybl selam'a le`Ibeye
meng`stke weleTbebke kbrt; wey'IzEni'a hebeni'a weldke'a ze'Aneg`s'a la`Ile
hegere romya'a; 'Isme 'anse s'Inku'a welide teba`It ze'Inbele `3 'awald
we'Ihubo 'Im'awaldye zefeqede we'Ihubo menberye weykewn ngu`se w'Itu wezer'u
'Imd`hrEhu wste hegere romya 'Iske le`alem wesobe 'anbeba ley'Iti krtas
ngu`s selomon `heleye 'Inze ybl le'Ime kela'Ikwo weldye yl'Ik `hebe ngu`se
`sereq weyhubo weldo wetbeTl 'Inte mekerku; wey'IzEse 'Ihubo. wemekere
msle memakrtihu zebEte 'Isra'El weybElomu 'Isme wehebne weldene wedeqiqene
lebHEre 'ityoPya wekone behye meng`st le'Isra'El; wey'IzEni keme ykun lene
`sals meng`st; lehegere romE we'anehi 'IfEnwo le'ardamis weldye zeyn'Is;
we'antmuni 'itaste'akyuni be'Inte zeqedimu zene`sa'Ikwomu ledeqiqkmu 'Isme
ykewn b`S`e le'Igzi'AbHEr be'Inte ze'a'Imeru smo seb'a 'ityoPya wekonwo
Hzbo; wekemahu seb'a romni le'Ime wehebnomu deqiqne ykewnu Hzbe 'Igzi'AbHEr
weleneni ytweheb lene sm betebhlo webetesemyo Hzbe 'Igzi'AbHEr; ne`s'u
meng`ste 'ityoPya wemeng`ste romya Hzbe 'Isra'El; wehebu keme qedami deqiqkmu
men'Isane; wema'Ikelawyanse yqumu wste hegerne weten`s'u wemekeru wegeb'u
weybElwo nngro le'Igzi'Ine ngu`s zente negere weygber feqado. weybElomu
'asm`uni zetblu. weybElwo ne`sa'Ike melahqte bEtne wey'IzEni n`sa'I 'Im'Ile
ytEHetu deqiqomu men'Isane; we`semre bezntu mkr wegebre lomu bekeme feqedi
we`sEmo le'adrami weldi wene`s'a 'Im'Ile ytEHetu mekWannte bEte 'Isra'El
werekebo `I`S besme 'abuhu selomon wewehebwo kahne 'Imnegede lEwawiyan
zesmu 'akimiHEl we'aS`enwo dibe beqle ngu`s weybElwo baH Hyaw 'abe nega`si;
weybElu kWulu Hzb rtu`I ydelwo. weqeb'Iwo qb'a meng`st `Ifrete we'azezwo
y`Iqeb kWulo Hge meng`st we'amHelwo keme 'iyamlk ba`Ide 'amalkte ze'Inbele
'amlake 'Isra'El; webarekwo bekeme barekwo ledawit 'I`huhu wet'Izazeni
bekeme 'azezwo kemahu 'azezwo le'adrami we'astefanewwo 'Iske Heyqe baHr

weSeHefe wele'ake 'Inze ybl ngu`s selomon selam'a lebelTesor ngu`se
romE; n`sa'I'a weldye 'adrami wehebo weleteke we'ang`so wste hegere romya;
'Isme 'afqerke ngu`se 'Imzer'a dawit 'abuye we'anehi geberku feqadeke wele'aku
leke `10 we `4 mekWanntihu beyemanu webe`Segamu 'Ile ye`eqbu Hge mslEhu weyt'Ezezu
leke bekeme feqedke

webeSHu hye msle l'ukane ngu`se romE msle bzu`h
kbr wekWulu nway zeytfeqed lebHEre romE. webeSHu hegere romE `hebe belTasor
ngu`s wenegerwo kWulo zele'akomu we'awefeywo leweldi

wetefe`sHe fedfade
belTasor wewehebo weleto 'Inte tlhq 'Inte sma 'adlonya wegebre `ebiye kebkabe
bekeme `Ibeye meng`stu we`sEmo wste kWulu hegere romya; webareko la`IlEhu
wetefe`sHe botu 'Isme `senay laHyu wemenkr Tbebihu weSnu`I fedfade be`heylu

we'Imz 'aHete `Ilete feqede yamekro bewste ftH sobe meS'a `hebEhu ba`Ile
`eSede weyn wekelHe lotu 'Inze ybl 'Igzi'Iye te`edeweni qalke we'a`hleqe
`eSede weynye 'arsani welde yodad be'abag`ihu; wenewa wste bEtye 'a`hezku
'abag`ihu; mnte tfetH la`IlEye. wemeS'a ba`Ile 'abag`Ini `hebe ngu`s wekelHe
'Inze ybl 'agb'I lite 'abag`Iye; 'Isme yne`s'on be'Inte zebo'a wste `eSede
weynu. weybElomu ngu`s Horu tewaqesu be`hebe ngu`skmu 'adrami wezeybElekmu
gberu. weHoru wetewaqesu beqdmEhu; Heteto leqedamawi 'Inze ybl 'Ifo bel`e
'abag`I `eSede weyn; qWeSlenu wemime 'a`ISuqe wemime qo`e wemime `srwe
'ImgWundi. 'aw`s'a weybElo ba`Ile `eSede weyn bel`e 'a`ISuqihu msle 'a`ISuqe
qo`u we'iyatrefe ze'Inbele 'aHrugihu msle gWundi. weka`Ibe Heteto leba`Ile
'abag`I weybElo 'amannu kemez. we'aw`s'o weybElo ba`Ile 'abag`I 'Igzi'Iye
bel`e 'a`ISuqe msle qWuSelihu. we'aw`s'a 'adrami weybE wezntuse ybl bel`a
qo`e; 'amannu kemez. 'aw`s'a weybE ba`Ile 'abag`I 'albo 'Igzi'Iye ze'Inbele
ykun qo`e `serSe SgE bel`e


## <a073>
# chapter  73 GOK.70.3
# unit C chapter_num
`70`3
# unit T chapter_title
be'Inte qedamE ftHu le'adrami ngu`se rom.
# unit P text
weybElomu sm`uni ze'IfetH lekmu; le'Ime `serewa 'aHruge gWundi `srewon
wekWulon leke wele'Ime bel`a qWeSle 'a`ISuq weSgE qo`I n`sa'I qr`S `Semron
wedeqiqon 'Ile 'itebekWura; we'Ilese tebekWura weweleda `hdg lotu leba`Ile
'abag`I. we'ankerwo kWulomu 'Ile sem`u 'aw`s'ote ftHu. weybE belTasor
be'aman zntu ftH ftHe Hzbe 'amlake 'Isra'El we'Imy'IzEse lezehi ytwaqe`s
ftaH welezehi y`Seb'I `Sba'I welezehi ytkWEnen kWenn welezehi yeHeyu 'aHyu
welekWulu bekeme ftHu ftaH wen`s'A lezati heger leke welezer'Ike 'Imd`hrEke.
we`semru kWulomu seb'a hegere romE we'ange`swo la`IlEhomu wetefe`sHu botu
`ebiye f`sHa; 'Isme befeqadomu webefeqade 'Igzi'AbHEr kone kemez. we'a`hezo
fe`Sent lebelTasor we'Im'amEha yl'Iko `hebe `Seb'I wewste kWulu zefeqede
wew'Ituse ynebr hegere. we'Imd`hrez mote belTasor we'art`e meng`ste; wekonet
hegere romE le'adrami letwlde twldi 'Isme befeqade 'Igzi'AbHEr tewhbe kWulu
meng`ste `alem lezer'a sEm wegbrnat lezer'a kam wegWu`Itya lezer'a yafEt


## <a074>
# chapter  74 GOK.70.4
# unit C chapter_num
`70`4
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se mdyam.
# unit P text
ngu`se mdyamhi zer'a `sEm w'Itu; 'Isme zer'a ysHeq `Esaw w'Itu zewe`S'a
'Imker`se 'Imu 'Inze y'I`hzo ya`Iqob besekWenahu wehEde bkWurnatu le`Esaw
be'Inte tebsile brsn webesme S`Iletu tesemye sme meng`stu 'Isme 'Edom trgWumnahu
brsn bhil; webe'IntezkE tesemyu zer'a `Esaw 'Edomawyane 'Isme besTmete
ker`su `hedege wetes`Ire 'ImbkWurnate zer'a sEm 'Isme le'Ime 'ite'asret
nefs bet`Ig`st yawerdo lekWulu ze`sga ftwete ker`s wste me`sgert; 'Isme
`sgase `s`s`It wenefsse 'Isrt bet`Ig`st; webe'Intez ybE Pawlos ze'itfetu
nefs tfetu `sga weze'itfetu `sga tfetu nefs wekl'Ehon yt'Abeya bebeynatihon.
le'Ime 'aTb`e b'Isi we`hebret nefsu msle ftwete `sgahu ykewn keme diyablos;
wele'Imese 'asere `sgahu we`hebre msle ftwete nefsu ykewn keme krstos;
'Isme kWulu b'Isi zeyeHewr befnot rt`It r'Isu krstos ybElu Hewaryat. we'Igzi'Inehi
ybElomu le'arda'ihu bemenfes Horu weftwete `sgakmu 'itgberu; wezente semi`omu
`hedegu kWulo ftwete `sga weybElwo le'Igzi'Ine nahukE `hedegne kWulo wetelewnake
mnt `esbne. weybElomu med`henine 'Isme temeselkmu be`sga keme mela'Ikt
wetgebru `heyle kemaye; wenahu 'abaHkuk mu tan`s'u mwutane wewehebkukmu
slTane tfewsu dwyane wetkidi kWulo `heyle Sela'i; webedagm mS'atye tkWEnnwomu
wetaste`hefrwomu le `10 we `2 negede 'Isra'El be'Inte ze'i'amnu kiyaye we'asteHeqeru
sbHetye; wele'Ilese ye'amnu bye ta`ebywomu wetastefE`sHwomu mslEkmu bemeng`stye


## <a075>
# chapter  75 GOK.70.5
# unit C chapter_num
`70`5
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se babilon.
# unit P text
wengu`se babilonhi zer'a sEm w'Itu; wennegrekmu Tyuqe keme zer'a sEm
ngu`se babilon. wehelo bew'Itu mewa`Il bemeng`ste mnasE ngu`se 'Isra'El
wehelo `1 b'Isi zesmu kermin ferahE 'Igzi'AbHEr weygebr bzu`he mSwate lenedayane
'Isra'El; wesobehi y`sew`I lebEte 'Igzi'AbHEr ygebr benSuH we`a`sratehi
yhub 'amek`ibo webekWulu fnotu `senay we'albo we'imnteni 'Ikuye beqdmEhu;
weseyTanse Sela'E `senayat yqen'I la`IlEhu beze r'Iye `senaye fnoto. wew'Ituse
b'Isi ba`Il Tqe 'agmale we'afrase wemera`Iye 'Inssa we'alhmte werqe webrure
we'albase kbure; weysEsi beqle ngu`s be'armatEm hegere 'Isra'El. 'Isme
deweluse bHEre yhuda kfle 'abewihu; webe'Inte fqre nway Hore wste 'armatEm
keme ynber we'anberwo 'Isra'El be'Inte b`Ilu 'Isme bo bzu`he nwaye weyferh
mekWannte


## <a076>
# chapter  76 GOK.70.6
# unit C chapter_num
`70`6
# unit T chapter_title
be'Inte sema`Ite Heset.
# unit P text
wehelo `1 `Sewag 'Imzer'a bnyam zesmu bnyas zeysHb beqle ngu`se 'Isra'El
weysEsyo kermin msle beqle ngu`s mnasE. we'Imgoru lekermin helewu 'Ile
yqen'u la`IlEhu be'Inte `sa`Ir we`ezeqt webe'Inte bz`he 'Inssa we'agbrt;
'Isme y'Iti mdr rste 'abewihomu y'Iti webe'Inte zntu yfeqdi yarHqwo 'Imhegeromu.
weywaHywo be'Ikit lebnyas seHabE beqle ngu`s weHemeywo weybElwo y`Serf
zntu kermin `Serefe la`Ile ngu`se 'Isra'El mesiHu le'Igzi'AbHEr 'Inze ybl
zntu ngu`s 'ikone welde 'ag`azit 'ala welde 'amet 'aregawit 'Inte te`sayeTwa
bekl'E mesferte qoros legbre ma`hreS wegnfal; we'ante tewaqe`so be`hebe
ngu`s wezlfo 'Isme nkewneke sm`e beqdme ngu`s we'ina`hefreke. we'aqemu
kidane wemeHelu lotu keme ykunu sm`e la`IlEhu lekermin beHeset ze'itenagere
belsanu wewste `hlinahuni Tqe 'i`erge w'Itu neger

weHore bnyas `hebe
'Igzi'u ngu`s wenegero zente kWulo. weybElo bonu zesem`e mslEke. we'aw`s'a
weybE 'Iwe helewu 'Ile sem`u `2 `ebeyte 'Isra'El ze'Im'armatEm. weybE
ngu`s HorkE 'amS'omu be`hbu'I keme nTeyqomu le'Ime ye`hebru msle qalke
wenmtro r'Iso weHore we'amS'omu lezeryos wekarmElos negede mnesE 'Isme
mslEhomu tekayede keme 'iya`hfrwo beqdme ngu`s be'Inte sm`e Hesetomu.
webebaHtitomu mekeru befnot 'Inze yblu sobe negernahu lengu`s le'Ime teTeyeqene
bebe baHtitne keme ya'Imr Sdqe qalne weyblene be'aytE sema`Ikmu zente qale
nbelo bebaHtitne 'Inze nseti weyne mslEhu; wesobe ybElene mnt `Iletu nbelo
'ame `sereqe wer`h 'Inte `helefet `hemus; wesobe ybElene 'aye gizE nbelo
be `9 se`et 'Inze ynebr ma'IkelEne wenseti weyne `hbure; wesobe tes'Ilene
'Inze ybl bemnt seteykmwo we'aytE neberkmu nbelo beqenadil zewerq wemnbarinehi
wste SrH `hbure wste m`Snga `I. webezati 'Ikit mkr `hebru bewste fnot.
wesobe beSHu `hebe ngu`s 'abSHomu bnyas weHetetomu ngu`s wenegerwo kWulo
mkre Hesetomu wetes'Ilomu bekeme mekeru befnot gizEhu we`Ileto wese`eto
wemestEhomu wemenabrtihomu wenegerwo. bekeme 'azeze 'Igzi'AbHEr yTeyqu
ftHe nege`st wemekWannt wekWulomu 'Ile ynebru bel`ul menber bekeme 'azezo
'Igzi'AbHEr lemusE. wezente sobe teTeyeqe ngu`s Sew`o leliqe Herahu zeyqewm
qdmEhu weybElo Hor neghe beSbaH we`Igta lebEte karmin we'iyam`sTke `1 'Im'Ili'ahu
'iteba`It we'i'anst; qtl be'afe `heSin; welelihuni mtr r'Iso we'amS'I kWulo
nwayo weberbero we'Inssahu wewerqo webruro. wetefe`sHu wegeb'u 'Imuntu
Hesawyan wste hegeromu weHoru wste bEte karmin wetenagerwo benegere selam
weywEdswo weysHqu beqdmEhu 'Inze wste lbomu 'Ikit; 'amEhakE tefeSeme la`IlEhomu
tnbite dawit zeybE 'Ile ytnageru selame msle biSomu we'Ikuy wste lbomu
hebomu bekeme 'Ikeye mgbaromu webekeme 'Ikeye `hlinahomu. we'Imuntuse
sekru bewste bEte kermin wenomu `hbure mslEhu. wesobe nomu nahu tefenewe
mel'ake 'Igzi'AbHEr `hebe karmin we'anqho weybElo `hdg kWulo nwayeke we'ad`hn
r'Iseke 'Isme te'azeze 'Im`hebe mnasE ngu`s keme ymtru r'Iseke; wen`sa'I
'Imnwayke meTene tkl zefeqedke wegWuyy wste bHEre ba`Id 'Isme qetalE nebiyat
we`he`sa`sE deme nSuHan w'Itu mnasE. we'Imz ten`s'a sobEha we`he`se`se
werqe 'askerEn wene`s'A we'anqha leb'Isitu msle kl'E deqiqu weka`Ibe 'anqhe
'agbrtihu 'Ile `hereye we'aSoromu nwaye kbr; wewe`S'a belElit wefenewomu
leb'Isitu weledeqiqu msle kl'E 'agbrtihu yba'u 'iyerusalEm; wew'Ituse Hore
msle kl'E 'agbrtihu rHuqe bHEre meTene mHware `3 'awra`h webeSHe bHEre
babilon webo'a `hebe bela`on ngu`se babilon we'ab'a 'am`ha lotu wenegero
zekeme meS'a `hebEhu; we'afqero leba'on lekarmin wewehebo ma`hdere be'agware
bEte negadihu; wenegadihuse Hore rHuqe bHEre meTene `3 `amet wele'Iluse
'Ile Hesewu sm`e qetelwomu bewste mskab bebEt

we'afqereto lekermin
b'Isite negadi wetesHtet botu we`Senset'Isme 'Ikuy mgbarihon le'anst.
'Isme `hedega b'Isiha 'Inze `Snst y'Iti weweledet wewehebet leHe`Sanit
we'alheqet; webekal'I `amet tesHtet we`Senset 'Im`hebe kermin 'Isme `senay
laHyu lekermin fedfade bewste 'Isra'El. wey'Itise feqedet leze`Senseto
welida tgdfo wste baHr wetSnHo lenegadi b'Isiha keme ze'itesHtet we'igebret
mnteni; bekeme ybE selomon Tebib `3 ye`eSbeni be`hlinaye werab`omuse s'Inku
Teyqoto 'a`sere nsr bewste semay wefnote 'arwE mdr bedibe kWekWuH wefnote
Hemer bedibe baHr; werab`omuse s'Inku Teyqo zeybE be'Inte b'Isit 'Ikit
'Inte t`Em`S mta wete`he`Siba tnebr keme ze'igebret wetmHl 'Inze tHEsu

we'amEha b'Isite bela`on ngu`se babilon `Senset weweledet 'amsale nsr
ze'albo knfe kWulentahu `of fSum; weSew`eta le'ameta 'Inte `heryet wefeneweto
wste mqlade mesob we'azezeta ze'Inbele ya'Imr `1 tgero wste baHr. wey'Itini
b'Isite negadi beSHe welidota weweledet H`Sane teba`Ite memHre ze`senay
laHyu; weze'Inbele taTbwo Sew`eta le'ameta 'Inte `hereyet wefeneweto wste
qemaTre saTn we'azezeta ze'Inbele ya'Imr `1 twgro wste baHr; 'Isme ferhet
b'IsEha. webe'aHeti lElit weleda msle b'Isite ngu`s webe'afe SbaH fenewa
'a'Imatihon keme ywgrahomu wste baHr ledeqiqon. webefeqade 'Igzi'AbHEr
terakeba 'Ila 'a'Imat ze'Inbele ywgrahomu wste baHr wetenagera bebeynatihon
weHeteteta 'amete ngu`s le'amete negadi wetbEla mnt zewste `saSunki; we'ar'ayeta
H`Sane `senaye; wetbEla lemnt 'amSa'Ikiyo zye; wetbEla 'Isme b'Isite 'Igzi'Iye
sHtet be`hebe `1 'Isra'Elawi we`Senset weweledet welde we'azezeteni keme
'Iwgro wste baHr; wetbEla 'amete ngu`s lemnt 'iyalheqet zemeTenez `senay
H`Sane; wetbEla 'Inze `Snst y'Iti `hedega b'Isiha weweledet we'alheqet
wezntu be'aytE teHe`Sn zeba`Id nekir zer'I. wey'Itini Heteteta wetbEla
mnt w'Itu zewste mesob; wetbEla zente 'Igz'Itye weledet ze'albo 'ar'aya
seb'I la`IlEhu 'ala ymesl nsre ze'albo knfe we'azezeteni keme 'Iwgro wste
baHr; wey'IzEni hebnyo lezntu weldki keme 'Isedo `hebe 'Igz'Itye we'antini
n`s'i wgryo lezntu `of wste baHr; wegebra kemahu. wewesedet 'amete ngu`s
w'Ite H`Sane `hebe 'Igz'Ita wetefe`sHet ng`st; we'ard'Iwo lengu`s keme
weledet y'Iti ng`st welde; wewehebwo leHe`Sanyan welhqe bebEte ngu`s; wesemeyeto
smo nabukdnaSer begede `of bhil

webe'Intez te`ewqe keme zer'a sEm w'Itu
ngu`se bebilon. wemeS'a wene`seta le'iyerusalEm befeqade 'Igzi'AbHEr we`SEwewomu
ledeqiqe 'Isra'El we'ag`ezomu wste hegere babilon msle deqiqe deqiqu lemnasE.
wekone ba`Ile Tqe 'Iske yaqewm Hewlte werq beHeqle babilon ze `60 'Imet
nu`hu we `6 'Imet gdmu. wekone `Ibuye lb weybE 'A`serq `SeHeye bela`Ile
semay; wesegede leTa`ot. we`serewo 'Igzi'AbHEr keme ya'Imr kiyahu wemekfeltohi
msle 'arawite gedam reseye; wesobe 'a'Imere sme 'Igzi'AbHEr 'Imd`hre `amet `7
mHro we'agb'o wste nsHa; wekonet meng`ste babilon lotu zelezer'u 'Iske
le`alem


## <a077>
# chapter  77 GOK.70.7
# unit C chapter_num
`70`7
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se fars.
# unit P text
wengu`se farsni zer'a sEm w'Itu wezebe'Inti'ahu nayed`ekmu. welede
yhuda kl'E deqiqe we'a'Itewe lotu t`Imarha leze ylhq weldi; wemote wefenewo
leze yn'Is weldi `hebEha keme yaqm le'I`huhu zer'a `hebe b'Isitu 'I`huhu.
wew'Ituni gebre zeySel'I 'Igzi'AbHEr we'ifeqede keme yaqm zer'a le'I`huhu
bekeme 'azezo 'abuhu yhuda wew'Ituse sobe ysekb msle t`Imar yawe`S'I zer'o
wste mdr keme 'iyt`eqWer wste ker`se zi'aha we'iysemey zer'a 'I`huhu; 'ala
yfeqd keme yaqm zer'a 'Imb'Isitu besme zi'ahu; wer'Iyo 'Igzi'AbHEr 'Ikeye
mgbarihu mETe geSo 'ImnEhu weqetelo. we'agb'A yhuda Hemuha let`Imar we'a'Itewa
wste bEte 'abuha weybElomu le'azmadiha `Iqebwa lezati 'Isra'Elawit we'itarkWuswa
`hebe ba`Id 'Isme bye n'use H`Sane le'Ime 'alheqo 'Igzi'AbHEr 'Ihubo kiyaha.
we'Inze tnebr m`Isbt wste bEte 'abuha nahu meS'a yhuda Hemuha wste mera`Iye
'a`ISa date 'abag`ihu keme yqrS `Semre msle bzu`h fg`a wetedla; wet`Imarse
sobe sem`et keme meS'a Hemuha gedefet 'Imla`IlEha 'albase m`Isbna wetereseyet
be'albase kbr wetegelbebet be'amsale zemat weHoret 'Inte d`hrEhu weneberet.
wele'ake `hebEha 'Inze ybl 'Ifeqd 'Iba'I `hebEki; wetbElo mnte thubeni
`esbye; weybEla 'IfEnu leki neghe beSbaH maHs'a Teli; wetbElo hebeni 'a`hze
'Iske thubeni Telite; weweheba betre weHlqete weqob`e 'Inte metHte 'aklilu.
webo'a `hebEha wene`s'at weHoret wste bEta wefenewe lati beSbaH TelE; wetes'Ilu
'agbrtihu weybElu 'aytE w'Itu bEte zemat weybElwomu 'albo wste hegerne
zemat; wegeb'u wste hegeromu wenegerwo keme 'albo wste hegeromu zemat;
weybE yhuda `hdgu'a feqade 'Igzi'AbHEr leykun. we'Imz `Senset t`Imar wenegerwo
leHemuha keme `Senset; weHore wene`s'a melahqte 'Isra'El `hebe 'abuha let`Imar
weybElo 'aqrb lite weletke `Snste keme nwgra be'a'Iba n bekeme 'azeze musE
'Isme 'a`hseret bEte 'Isra'El. wenegerwa let`Imar 'abuha we'azmadiha keme
kemez ybE Hemuha; we'aw`S'at Hlqete webetre weqob`e wewehebet le'abuha
wele'azmadiha wetbElomu ba`Ile zntu'a ze'asHeteni weywgruni mslEhu be'a'Iban.
wesobe r'Iye yhuda nwayo 'a'Imere weybE Sedqet t`Imar 'ImnEye; we`hedega
we'atewe bEto. weweledet t`Imar menta kl'Ete Hzbe farEs wezara; weteHenSet
fars besme farEs weneg`se la`IlEha w'Itu wezer'u 'Imd`hrEhu wetesemyu feresawiyan.
nahukE te`ewqe ngu`se fars keme zer'a sEm w'Itu


## <a078>
# chapter  78 GOK.70.8
# unit C chapter_num
`70`8
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se mo'ab.
# unit P text
wengu`se mo'abhi zer'a sEm w'Itu wenayed`ekmu zekemehi kone. wesobe
'afleso 'Igzi'AbHEr le'abrham 'Imhegere 'abuhu wste mdre karan weleloTni
'a`Idewo 'Igzi'AbHEr wste mdre sedom wegemora; wesobe feqede 'Igzi'AbHEr
keme yaTf'omu leseb'a sedom wegemora fenewe 'Igzi'AbHEr mela'Iktihu mika'El
wegebr'El keme yaw`S'Iwo leloT weyaw`Iywa lehegere sedom wegemora; we'amasenu
kiyaha we'aw`S'Iwo leloT msle deqiqu web'Isituse sobe temeyTet d`hrEha
keme tr'ay hegere 'abuha we'Ima; 'Isme werede me`ete 'Igzi'AbHEr la`Ile
hegere sedom zname 'Isat 'Imsemay zeyanedd 'adbare we'awgre 'a'Ibane wemerEte
weywerd mebarqt we`Se`a`at wenegWedgWad msle dm`Se me`ete 'Igzi'AbHEr wedemena
'Isatni zeyaTeyso lemerqE; wezntu kWulu sobe tesem`e dm`S ybElwo mela'Ikt
leloT 'ittmeyeTu d`hre 'Imkeme we`Sa'Ikmu 'Imhegerkmu 'ittmeyeTu d`hrEkmu
keme mote 'itmutu; wesobe sem`et y'Iti b'Isite loT 'aqmaba temeyTet d`hrEha
wekonet Hewlte `SEw wehelewet 'Iske yom we'Iske zati `Ilet weleloTse 'I`huhu
le'abrham 'anbero 'Igzi'AbHEr wste 'adbare 'ararat

wetekele weyne Hedise;
we'asteyahu weyne le'abuhon 'awaldihu 'Isme mekera mkre 'Ikite weybEla
zntu nwaye 'abune be'aytE yTef'I; 'ImnekE tehegWulet befnot weleneni 'albo
zeyawesbene bezye. we'askerahu le'abuhon wesekebet 'Inte tlhq weletu mslEhu
`hbe Selme lbu beweyn; weloTse Sadq 'iya'Imere besekibota leweletu we'iya'Imere
beten`s'ota leweletu 'Isme skar yaSelm lbo. weno`hhi beskar kone `Iruqe
'Imb'Isitu wedeqiqu 'Iske yregm wludo leze seHeqo; weleloTse 'ite`holeqo
`heTi'ate 'Isme be'iya'Imro gebre. we`Senset weweledet 'Inte tlhq wesemeyeto
smo mo'ab 'Im`hebe 'abuye bebrkye bhil; wew'ItukE 'abuhomu lemo'abawyan
wele'agarawiyan. nahukE te`ewqe ngu`se mo'abhi keme zer'a sEm w'Itu


## <a079>
# chapter  79 GOK.70.9
# unit C chapter_num
`70`9
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se `amalEq.
# unit P text
wesobe weledet 'Inte tlhq tbEla le'Inte tn'Is hebikE nastyo weyne le'abune
we'antini keme tba'i `hebEhu 'Ime trekbi wlude weka`Ibe gebra weyne wedegema
qale 'Ibed 'Inze ybla stey weyne 'o'abune keme ytnazez lbke; wew'Ituse
yewah setye wesekre. weka`Ibe sobe setye weSelme lbu bo'at 'Inte tn'Is
wesekebet mslEhu wew'Ituse ka`Ibe 'iya'Imere besekibota webeten`s'ota.
weka`Ibe y'Itini `Senset weweledet welde wesemeyeto smo `amon; wew'Itu
ngu`somu le`amalEqawyan wenahukE te`ewqe keme ngu`se `amalEq keme zer'a
`sEm w'Itu


## <a080>
# chapter  80 GOK.80
# unit C chapter_num
`80
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se 'ilofli.
# unit P text
wenahu 'ilofli zer'a samson yneg`su la`IlEhomu. wesemsonse 'Im `10 we `2
deqiqe ya`Iqob zer'a dan w'Itu welde 'amet 'Imya`Iqob; w'Ituse samson nayed`ekmu
zekeme kone. 'aster'aya mel'ake 'Igzi'AbHEr le'Imu lesemson weybEla te`eqebi
'ImkWulu rkus we'itqrebi ze'Inbele `hebe mtki 'Isme zeytweled 'ImnEki nazrawi
qdisu le'Igzi'AbHEr weykewn med`henitomu le'Isra'El 'Im'Ide 'ilofli we'Imz
weledeto weka`Ibe 'aster'aya weybEla 'ita`Irgi melaSE dibe r'Isu we'iybla`I
`sga we'iweyne we'iyawsb 'Imba`Id feTret ze'Inbele 'Imzemedi webEte 'abuhu.
wezekeme wehebo 'Igzi'AbHEr `heyle sema`Ikmu bewste meSHefe mesafnt. wete`edewe
t'Izaze 'Igzi'AbHEr webo'a we'awsebe wste 'awalde 'ilofli qWelafan webe'Intez
tem`I`o 'Igzi'AbHEr wemeTewo wste 'Idewihomu leseb'a 'ilofli qWelafan we'a`orwo
'a`Iyntihu wereseywo mestezaw`e bew ste bEte ngu`somu; we'afrese mel`Iltomu
weqetelomu `70`10000 webeHywetuse qetelomu `70`10000 we `2`10000 be`heSin
webe'Ibn webebetr webemenkese 'adg; 'Isme bz`homu keme 'anbeTa 'Iske 'a`hdegomu
le'Isra'El 'Imgbrnate 'ilofli. we'Imz `Senset delila 'Imsamson we'Inze
`Snst y'Iti mote samson msle seb'a 'ilofli; weweledet welde delila wesemeyeto
mnaHEm zer'a `heyal bhil

wedelilase 'I`hta y'Iti lemeksaba b'Isite
ngu`se 'ilofli. wesobe qetelo semson lengu`se 'ilofli bewste bEt msle
Hzbu welelihuni mote mslEhu wegeb'at delila `hebe 'I`hta ng`ste 'ilofli
meksaba; 'Isme kl'Ehon laHyat 'Imantu we'albon wlude webaHtu `Snusat hye
sdstu 'awra`h meksaba 'Imze `Senset 'Im`hebe qWelason ngu`se 'ilofli wedelila `4
'awra`h 'Imuntu 'Imze `Senset 'Imsamson wemotu 'amtatihon. weytfaqera
fedfade wefqronhi 'ako keme 'a`hat 'ala keme 'Im leH`Sana wekeme H`San
le'Im kemahu f qron; wenebera kl'Ehon `hbure wemeng`stse wste 'IdEha lemeksaba
'Im'Ile terfu 'Imqetle semson bewste bEte ngu`s. 'Isme 'albo zeterfe 'Imdeqiqe
`heyle meng`ste 'ilofli webe'Intez neg`set la`Ile 'Ile terfu meksaba; weyblwa
neghe weserke 'albne ngu`se ze'InbelEki kal'a weze'Inbele zewe`S'a 'Imker`ski;
le'Ime 'a`seneye lene 'Igzi'Ine dagon ykewn welde zewste ker`ski zeyane`s'o
le'amlakne dagon wezeyneg`s la`IlEne; we'Imehi konet welete naneg`sa la`IlEne
keme ykun smki wesme qWelason 'Igzi'Ine la`IlEne zkrkmu. we'Imz weledet
teba`Ite wetefe`sHu kWulomu seb'a 'ilofli wegeneyu lati weHeleyu 'Inze
yblu dagon webEl 'akberwa we'afqerwa lemeksaba weterekbe zer'a qWelason
'ImnEha lemeksaba; wedelilani weledet welde weHe`Senahomu bebzu`h kbr ledeqiqon.
wesobe kone lomu `5 `amete ybel`u weytwaneyu beqdmEhon; wegebra lomu `esqe
zedibagat wesewatle wste HeqWEyatihomu we'a`I nuge wste ksawdihomu. wereseywo
ngu`se lewelde meksaba wste menbere 'abuhu la`Ile 'ilofli


## <a081>
# chapter  81 GOK.80.1
# unit C chapter_num
`80`1
# unit T chapter_title
zekeme qetelo welde samson lewelde ngu`se 'ilofli.
# unit P text
wew'Ituse weld 'akemHEl welde samson weybEla le'Imu delila lemnt 'ane
'iyneg`s we'iynebr la`Ile zntu menber. wetbElo 'Imu `hdg weldye 'ikonet
zati menber ze'abuke we'ikone zye hegeru le'abuke; we'antese le'Ime 'alheqeke
'amlake 'abewike teHewr `hebe menbere 'abuke weybEla welda 'albo 'iye`hedg
kiyaki 'Imye wemeksaba 'Imye we'Ineg`s bezye

we'aHete `Ilete sekru
kl'Ehomu 'Imd`hre `helefe msaH wete`eSwe `hewa`hw. wehelewa ynebra kl'Ehon
keme ybl`a `sga we'Imuntuni deqiq ytwaneyu qdmEhon weybel`u mslEhon we'aHeti
'amet t'I`hz meSb`he bema'IkelEhon. wene`s'a 'akEmEHEl welde delila `sga
ml'a kl'Ehon 'Idewihu 'Imne meSb`h wetef'Ime; weze'atrefe 'Im'afuhu Telefo
welde meksaba TbrElEs ngu`se 'ilofli. we'aw`S'a seyfo 'akEmEHEl we'awqeyo
r'Iso wewedqet wste meSb`h ze'Inbele ye`heT 'Inte hEde; we`sgahuni wedqe
wste SefSefe bEt we'anqeTqeTe 'IdEhu we'Igerihu wetefeSeme sobEha. we'Imantuse
'Imatihomu 'a`hezon frhet wednga`SE we'inegera we'ilemenuhi 'Isme ferha
wew`hTa zewste 'afuhon wetenaSera 'Isme 'iya'Imera zeygebra; wey'Itise
'amet ten`s'at 'ImnEhon wene`s'at r'Iso 'Imne meSb`h we'asteTag`et dibe
ksadi wekedeneto lbsa. weten`s'at delila wemel`het seyfe mwt welde 'I`hta
weHoret keme tqtlo le'AkEmEHEl; wew'Ituse teSewene `hebe msware `emd wetedelewe
leqetle 'Imu. weten`s'at 'I`hta we'a`hezeta 'Inze tbl lemnt tehegWelne
'Imkal'Anihomu; wezntuse zegWundi 'Ikuy 'iykl feriye `senaye n`i 'I`htye
kiyakini 'iyahgWulki wene`s'at 'Im'IdEha seyfe we'an`s'at 'Imtr'Asiha lbse
`senaye zemElat zeylebsu nege`st wewehebeto weyewheto beT`um qal 'Inze
tbl n`sa'I weldye lbse wetnebr 'ante dibe menbere meng`ste 'ilofli wew'Ituse
kone `Sewage keme db 'Isme feqede yqtlon lekl 'Ehon 'Iske ye`hedga bEte
wewe`S'A; we'Imz sobe ye`hedga ne`s'a welebse mElate wewe`S'a 'af'a; we'Imantuni
bo'A wegeneza bedno weqeberahu beSmmit. wesobe kone gizE drar `he`se`swo
we'irekebwo wetes'Ilwo meHezat wemegebt; wetbElomu 'Imu 'Isme Heme w'Itu
ngu`skmu wezntu ynebr hyentEhu. wene`s'Iwo we'anberwo we`ser`u ma'Ide
wetefe`sHu; we'Im'amEha neg`se welde samson la`IlEhomu we'albo zete`edewe
'Imt'Izazu; 'Imze `5 kremt zetewelde zente gebre; wekonet meng`ste 'ilofli
lotu welezer'u 'Imd`hrEhu. nahukE te`ewqe keme meng`ste 'iloflini keme
zekone lezer'a sEm w'Itu


## <a082>
# chapter  82 GOK.80.2
# unit C chapter_num
`80`2
# unit T chapter_title
be'Inte rdete 'abrham gbS.
# unit P text
weka`Ibe nayed`ekmu keme sobe wehebo 'Igzi'AbHEr le'abrham kbre web`Ile
`heT'a wlude. bewste mskabihomu ytnageru sara we'abrham weybEla konki
mekane wey'Itini tbElo 'ako 'ane mekan 'ala 'ante; webe'Intez neberu ytmakeru
ytge'azu bebeynatihomu. webo'a re`hab wste mdre kena'on wesem`e 'abrham
keme bo 'Ikl bebHEre gbS hegere fer`on; wesobe 'a`hleqe kWulo nwayo bemHire
neday bemewa`Ile re`hab 'Inze 'iynafq legE`sem weSen`e re`hab bHEre kena'on
we`heT'a zeysEsey weybE 'A'akWuto le'Igzi'AbHEr zewehebeni 'a`hlequ msle
'agbrtye; webaHtu 'anti 'I`htye sera n`i nHor wste bHEre gbS keme nad`hn
r'Isne 'Imote re`hab. wetbElo ykun `smretke 'Igzi'Iye we'Imeni motke 'Imewt
mslEke we'Imeni Heyewke 'aHeyu mslEke we'albye ze'It`edew 'Imqalke 'Iske
le`alem

we'Imz ten`s'u we'a`hezu yHoru; wesobe qerbu ybEla 'abrham
lesera 'aHete 'IsE'ale ki wegberi ze'IbEleki; wetbE sera bel 'Igzi'Iye
weybEla 'ane sema`Iku ze'Inbele Hg nbretomu beTa`ot webezmut; wesobe r'Iyuki
la`IlEye ymekru 'Ikuye yqtluni be'Inte `sne laHyki 'Isme 'albo zeytmaseleki
be`hebEhomu; wey'IzEni keme taHywi nefsye beli 'anti le'Ime tes'Iluki be'Inti'aye
beli 'I`htu 'ane keme tad`hnya lenefsye 'Imot be'Ide nekiran. wetbE sara
ykun feqadke beli zetbEleni 'Ibl wegberi zetbEleni 'Igebr. webekeyu wesegedi
le'Igzi'AbHEr webo'u wste `ebay hegere ngu`se msr; wesobe r'Iywomu gbS
le'abrham welesara 'ankeru be'Inte `sne ra'Iyomu 'Isme ymeslu keme zeteweldi
'Im'aHeti 'Im; weybElwo le'abrham mntke y'Iti zati; weybElomu 'I`htye;
weka`Ibe tes'Ilwa lesara weybElwa mntki w'Ituz; wetbElomu 'I`huye w'Itu.
webe'Intez 'ard'Iwo lefer`on keme meS'u `2 'a`hew `senayane laHy 'aHeti
b'Isit we `1 werEza we'albo zeymeslomu bewste kWulu mdr wetefe`sHe fer`on
wele'ake lotu le'abrham 'Inze ybl hebeni'a 'I`hteke keme 'IH`Sya. we`heleye
'abrham 'Inze ybl le'Ime kela'Iku yqetleni weyne`s'A; weybElo gber'a le'Ime
'a`smerkeni wewehebo TefalHe brur `10000 wene`s'A lesara keme yresya b'Isito
we'a'Itewa wste bEtu we'anbera wste `eratu webo'a `hebEha fer`on ngu`se
gbS. we'aster'ayo mel'ake 'Igzi'AbHEr belElit 'Inze ySewr seyfe 'Isat
weqerbe `hebEhu we'abrhe bEte 'Imnebelbalu wefeqede yqtlo; wegWeye fer`on
'Im'arefte bEt 'Iske 'arefte bEt we'Ima'Iznte bEt 'Iske ma'Iznte bEt we`hebe
Hore ytelwo we`heT'a `hebe ytgemer we`hebe yt`heba'I. we'Imz sefHe 'Idewihu
weybElo lemel'ak `hdg lite zate 'abesaye 'Igzi'o. weybElo lemnt tgef`I
b'Isito leb'Isi. weybElo 'Igzi'o 'itqtl deme nSuHe; 'Isme ybEleni 'I`htye
webe'Intez 'ane He`Seykwa benSuH; wemnte 'Igber keme 'Id`hen 'Im'IdEke
weybElo 'agb'I lotu le'abrha m b'Isito wehebo `esbe wefenwo beselam y'Itu
bHEro. wesobEha Sew`o le'abrham wewehebo sara b'Isito msle 'amet 'Inte
sma 'agar wewehebo werqe webrure we'albase kbure le'abrham wefenewo beselam

wegeb'u wste hegeromu. wetbElo sara le'abrham 'a'Imerku 'ane keme
mekan 'ane webaHtu ba'I `hebe zati 'ametye 'Inte wehebeni fer`on 'Ime yhubeke
'Igzi'AbHEr zer'a bewstEta; we'anse qebeSku r'Isye wetenegfe weyebse SgE
ker`sye. wewehebeto 'agar webo'a `hebEha we`Senset lotu weweledet wesemeyeto
smo 'Isma`El; sem`eni 'Igzi'AbHEr bhil

we'Imd`hrEhu wehebo zer'a 'Igzi'AbHEr
'Imne sara b'Isitu wewelede ysHeq we'Imd`hrEhu qen'at sara be'Inte ysma`El
welde 'ameta 'Isme lhqe 'Imqdme welda; tbE yogi yqetlo leweldye weywers
bEte 'abuhu. we`so`e me`swa`Ite 'abrham le'Igzi'AbHEr weybE 'Igzi'o mnte
'Igber be'Inte ysma`El weldye qedamE bekWurye; 'ane 'Ifeqd yHyeweni qd
mEke wesara 'I`htye tqen'I be'Inte zewehebkeni zer'a ber`s'Ani 'Isme kono
leysma`El `10 we `4 `amet ze'Inbele ytweled ysHaq. weybElo 'Igzi'AbHEr le'abrham
'aman zetbE sara; sdda le'amet msle welda ysma`El; weleysma`Else `hdgo
yHyew qdmEye we'ane 'IrEsyo Hzbe `ebiye weyweld `10 we `2 Hzbe weyneg`s la`IlEhomu;
wekidanyese 'Aqewm msle ysHaq gebrye welde sara we'Ibark bezer'u kWulomu
'aHzabe mdr we'Igebro `ebeyte nege`ste la`Ile kWulu 'aHzabe mdr webesemayatni
'IrEsyo ngu`se


## <a083>
# chapter  83 GOK.80.3
# unit C chapter_num
`80`3
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se 'Isma'Elawyan.
# unit P text
webe'Intez konu nege`ste deqiqe ysma`El la`Ile trb wela`Ile qbT wela`Ile
noba wesobe wekWurgWu werifi wemaka wemorna wefinqana we'Arsibana weliba
wemes`I; 'Isme zer'a sEm w'Itu. wezer'a ysHaqni neg`se la`Ile yhuda wela`Ile
'amorEwon wela`Ile kETEwon we'iyabusEwon wefErzEwon we'EwEwon wekElqEdEwon
weromya we'anSokya wesorya we'armanya weflsT'Em we'ityoPya we'Edom we'ilofli
we'iyo'Ab we`amalEq we'afragya webabilon weyonansT we`IbraysT. 'Isme kWula
meng`st bekeme meHele 'Igzi'AbHEr wehebomu lezer'a sEm; l`ul menber wemkWunan
lezer'a sEm bekeme bareko 'abuhu no`h beqale 'Igzi'AbHEr le`sEm weldi 'Inze
ybl kWun 'Igzi'a le'a`hewike weng`s la`IlEhomu; wezente zeybE be'Inte med`hn
zelekWulne ngu`s 'iyesus krstos ngu`se semayat wemdr zew'Itu ya`ebi nege`ste
wele'Ile feqede ka`Ibe ys`Ir slTanomu; 'Isme lotu khil weslTan la`Ile kWulu
fTret le`aleme `alem 'amEn


## <a084>
# chapter  84 GOK.80.4
# unit C chapter_num
`80`4
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se 'ityoPya zekeme geb'a hegeru.
# unit P text
wengu`se 'ityoPyase bo'a wste hegeru be`ebiy f`sHa wetedla msle kWulu
qale maHlEtomu we`Inziratihomu weseregelatihomu keme `heyle semayawiyan
'Inze yrewSu beSHu dewelomu 'Im'iyerusalEm be`Ilet hegere weqErom. wele'aku
lati be'aHmar keme yngrwa lemakda ng`ste 'ityoPya we'ard'Iwa zekeme rekebu
kWulo `senayate wezekeme neg`se welda wezekeme 'amS'Iwa leSyon semayawit
tezEnewet zente kWulo kbre we'a`odet `ewadE wste kWulu meng`st ze'ImtaHtEha
keme ttqebelo lewelda wefedfadese zebe'Inte Syon semayawit tabote 'amlake
'Isra'El; wenef`hu qerne beqdmEha wtefe`sHu kWulomu seb'a 'ityoPya 'Imn'us
'Iske `ebiy we'Imteba`It 'Iske 'anst; weten`s'u `Seb'A mslEha keme ytqebelwo
lengu`somu. webeSHet hegere msfna 'Inte y'Iti r'Ise meng`ste 'ityoPya
zebede`hari mewa`Il kone r'Ise krstyane 'ityoPya; wewstEta 'astedalewet
`Ifrete ze'albo `holqWe 'Imne hnd we'Imne baltE 'Iske galtEt we'Imne 'alsafu
'Iske 'azezet we'astegab'at. wemeS'a welda 'Inte fnote 'azyaba weqiro
wewe`S'a 'Inte meses we`erge bur wemeS'a hegere msfna r'Ise 'ityoPya zeleliha
'aHneSeta besma wetebhlet debre makda


## <a085>
# chapter  85 GOK.80.5
# unit C chapter_num
`80`5
# unit T chapter_title
`hebe tefe`sHet makda ng`st.
# unit P text
webeSHe dawit ngu`s be`ebiy grma wste hegere 'Imu; we'Imz r'Iyeta bemel`Ilt
leSyon qdst 'Inze taberh keme 'Inte `SeHey wesobe r'Iyeta 'a'IkWeteto wesebHeto
le'amlake 'Isra'El wesegedet wegWed'at 'Ingd`aha we'al`elet r'Isa weneSeret
wste semayat we'a'IkWeteto lefeTariha weTefHet be'Idewiha weyebebet be'afuha
we'aSHeset be'Igeriha we'asergewet kWulo `sgaha bef`sHa weteHe`syet bemenfes
kWulu wsaTyatiha. wemnte 'Ibl zekone 'amEha f`sHa lebHEre 'ityoPya 'Imseb'I
'Iske 'Inssa 'Imn'us 'Iske `ebiy we'Im'anst 'Iske teba`It. wetekelet debatra
we`heymetate metHte debre mekda wste sfuH mdr `hebe `senay may weTebHet
megaz'a lahm we'asware meTene `3`10000 we `20`100 we'anberwa leSyon wste
HSne debre makda; we'agberet lati `eqebte `3`100 'I`huzane 'asyft leSyon
'Ile ye`eqbu debatriha leSyon msle 'Ili'aha wemekWanntiha `heyalane 'Isra'El;
we'Ili'aha `3`100 'I`hu zane 'asyft weleweldahi ngu`s dawit kemahomu `7`100.
weytfE`sHu fedfade bebzu`h kbr wetedla be`senay 'albas; 'Isme 'art`et meng`ste
'Imne baHre 'alEba 'Iske baHre 'AsEka wekWulu yt'Ezez beqala webati kbre
web`Ile fedfade ze'albo zekone 'ImqdmEha we'iykewnhi 'Imd`hrEha. 'Isme
bew'Itu mewa`Il be'iyerusalEm selomon ngu`s webe'ityoPya mekda ng`st lekl'Ehomu
tewhbe Tbeb wekbr web`Il wemoges we'a'Imro we`sne qal welbuna; wewerq webrur
`hesre keme brt wedibagat zewerq kone keme `egyat zefetl we'Inssa we'afras
ze'albo `holqWe


## <a086>
# chapter  86 GOK.80.6
# unit C chapter_num
`80`6
# unit T chapter_title
`hebe 'ange`seto makda lewelda.
# unit P text
we'ame `salst `Ilet 'awefeyeto lewelda 'afrase `hruyane 'Ile ye`eqbu
te`ayne `Ser weyamezebru ka`Ibe 'ahgure `Ser `7`100 we `10000 we `70`100
wegaNte 'afras 'Ile ywelda `70 we `7`100 webeqle 'anst `10`100 webeqle teba`It
`hruyane `7`100 we'albase kbr werqe webrure sfure begomor wemeTene mesferte
qoros bebe sads wesab`I we'awefeyeto kWulo zebeHgu wemenbere meng`stani;
kWulo 'awefeyeto lewelda


## <a087>
# chapter  87 GOK.80.7
# unit C chapter_num
`80`7
# unit T chapter_title
`hebe meHelu mekWannte 'ityoPya.
# unit P text
wetbElomu lemekWanntiha belukE meHelu beSyon semayawit keme 'itang`su
'anste wste menbere meng`ste 'ityoPya ze'Inbele zer'u ledawit welde selomon
ngu`s teba`Ite 'Iske le`alem; we'itang`su 'anste 'Iske le`aleme `alem.
wemeHelu kWulomu `ebeyte bEte ngu`s wemekWannt wememakrt wemegebt; we'amHelwomu
'Elmyas we'azaryas liqe kahnat weliqe diyaqonat weHedesu meng`ste wegebru
Hge deqiqe `heyle 'Isra'El msle ngu`somu dawit bewste debtera sm`I weteHedeset
meng`st weberhe 'albabe seb'I ber'Iye Syon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr wegedefu
Ta`otomu Hzbe 'ityoPya we'amleku feTarihomu leze gebromu 'Igzi'AbHEr; `hedegu
mgbaratihomu seb'a 'ityoPya we'afqeru Sdqe wert`e zeyafeqr 'Igzi'AbHEr;
`hedegu zmutomu zetkat we'afqeru nSHe bewste t`Iynt zer'Iyote Syon semayawit;
`hedegu marite wesegele we'afqeru nsHa we'anb`e le'Igzi'AbHEr; `hedegu
teTeyro we'aTa`Iwo wegeb'u lesemi`I wele`sewi`I le'Igzi'AbHEr; `hedegu
tewnEte 'amalkt ze'agannt we'afqeru teqenyo wesebHo le'Igzi'AbHEr

`hesra
'awalde 'iyerusalEm wekebra 'awalde 'ityoPya; tekezet welete yhuda wetefe`sHet
welete 'ityoPya; tefe`sHe 'adbare 'ityoPya wetekeza 'adbare libanos. beTa`ot
weglfewat te`heryu Hzbe 'ityoPya wetemenenu Hzbe 'Isra'El; temenena 'awalde
Syon wekebra 'awalde 'ityoPya; `hesru 'a'Iruge 'Isra'El wekebru 'a'Iruge
'ityoPya 'Isme 'Igzi'AbHEr tewekfomu legdifan Hzb wemenenomu le'Isra'El
be'Inte zeten`s'at Syon 'ImnEhomu wemeS'at wste bHEre 'ityoPya; 'Isme `hebe
`semre 'Igzi'AbHEr te`hedr Syon ma`hdera we`hebese 'i`semre 'ite`hedr;
'Isme lelihu kEnyaha gebariha weHenaSiha 'Igzi'AbHEr `hEr bewste SrHe meqdesu
lema`hdere sbHetihu msle weldi wemenfesu qdis 'Iske le`aleme `alem 'amEn

wewehebet ng`ste 'ityoPya mekeda meng`ste lewelda dawit welde selomon
ngu`se 'Isra'El; wetbElo n`sa'I wehebkuke we'ange`sku ze'Igzi'AbHEr 'ange`se
we`hereyku ze'Igzi'AbHEr `hereye qewamiha ledebterahu we`semerku ze'Igzi'AbHEr
`semre la'Ike tabote kidanu weHgu we'a`Ibeyku ze'Igzi'AbHEr 'a`Ibeye megabE
le'abEratihu we'akberku ze'Igzi'AbHEr 'akbere wehabE sisay le'IgWale mawta

weten`s'a ngu`s weqenete zeyt`eSef wesegede le'Imu weybEla ng`stse
'anti 'Igz'Itye we'ane 'Itle'ak be`hebe kWulu ze'azezkni 'Imehi lemot we'Imehi
leHywet `hebe fenewkni 'ItfEnew we`hebe le'akni 'Itle'ak wekWulo ze'azezkni
'Igebr; 'Isme 'anti r'Is we'ane 'Igr we'anti 'Igz'It we'ane gebr leki wekWulu
ytgeber beqalki we'albo zeyt`edew 'Imt'Izazki we'Igebr kWulo zefeqedki.
webaHtu Selyi la`IlEye keme yad`hneni 'Ime`etu 'amlake 'Isra'El; 'Isme
ytme`e`I ybElune le'Ime 'iyarta`Ine lbene legebire feqadi we'iya`seneyne
bekWulu t'Izazu leSyon ma`hdere sbHetihu le'I gzi'AbHEr; 'Isme mel'ake
`heylu mslEne zemegebene we'abSHene zye we'iytfeleT we'iyt'atet 'ImnEne.
wey'IzEni sm`i 'o'Igz'Itye le'Ime 'a`seneyne wegeberne feqado 'ane we'Ile
'Imd`hrEye ynebr 'Igzi'AbHEr mslEne weye`eqbene 'Imne kWulu 'Ikuy we'Im'Ide
`Serne; we'Imese 'iyarta`Ine lbene `hebEhu ytme`e`ene weymeyT geSo 'ImnEne
weyqe`sfene weytHebeleyune Sela'Itne weymeS'ane frhet were`ad 'Im`hebe
'iteHezebne weytne`s'u la`IlEne weySeb`une 'aSba'a weyaTef'une. wele'Imese
geberne feqade 'Igzi'AbHEr we'a`seneyne gbra leSyon nkewn `hEran we'albo
zeykl 'aH`smo la`IlEne bedebre meqdesu 'Inze helewet ma`hderu mslEne.
wenewa ze'amSa'Ine SHuf mslEne kWulu Hge meng`st wet'Izaze 'Igzi'AbHEr
zenegerene sedoq liqe kahnat 'ame yqeb'ani qb'a meng`st bewste bEte meqdesu
le'Igzi'AbHEr 'Inze wste 'IdEhu qerne qb'a `Ifret zekhnet wezemeng`st;
wegebru lene zebeHgu weteqe ba'Ine 'azaryas lekhnet we'ane lemeng`st we'almyas
'afe 'Igzi'AbHEr `eqabE Hg zew'Itu `eqabiha leSyon we'Izenihu lengu`s bekWulu
fnote Sdq. we'azezuni keme 'albo ze'Igebr ze'Inbele bemkromu we'aqemune
qdme ngu`s weqdme liqawnte 'Isra'El wekWulu Hzb ysem`I 'Inze y'Ezzene sedoq
kahn. wetenef`he 'iyoblyos we'Arganon weqale `Inziratihomu web`Izatihomu
wedm`Se Sra`hatihomu zetegebre 'amEha be'anaqSiha le'iyerusalEm. mnte
'Inegrekmu le'Ile helewkmu zye; 'Isme meselene mdr zetadleqelq 'Iske me`seretatiha
wesemayni zeyangWedegWud bemel`IltEne; welbni tr`Id msle brekiha


## <a088>
# chapter  88 GOK.80.8
# unit C chapter_num
`80`8
# unit T chapter_title
`hebe zEnewa le'Imu zekeme 'ange`swo.
# unit P text
wesobe 'armemu 'Ilu ten`s'a kahn zey'Ezzene zemsle frhete 'Igzi'AbHEr
we'anb`I 'Inze tr`Id ker`sne wetw`hz 'anb`Ine; wste lbne be'amankE we'ikone
Hesete hlw 'Igzi'AbHEr weynebr wste t'Izazu wenegire t'Izazu 'iya'att 'Im'Ile
yafeqrwo weye`eqbu t'Izazo yhElu wetre mslEhomu wey'IzEni'a sm`Iyomu'a
'Ilu melahqt wedeqiqe `heyalane 'Isra'El ze'amS'u kWunenE weftHe zeSeHefu
beqdme ngu`s selomon wewehebune keme 'intgeHe`s 'ileyeman we'ile`Segam
'Imze 'azezune; weka`Ibe ybElune we'alebewune keme ne`sa'Ine mote weHywete
wekeme b'Isi zebotu wste `Segamu 'Isat wewste yemanu may we`hebe yfeqd
ywedi 'IdEhu; 'Isme meq`seft weHywet SHuf wstEtu le'Ile gebrwa le'Ikit
meq`seft wele'Ile gebrwa le`senayt Hywet

we'aw`S'u 'Elmyas we'azaryas
y'Iti meSHefe 'Inte teSHfet beqdme 'Igzi'AbHEr webeqdme ngu`se 'Isra'El
we'anbebwa beqdme mekda webeqdme `ebeyte 'Isra'El. wesobe sem`u zente
qalate segedi le'Igzi'AbHEr kWulomu 'Ile wste `ewd n'usomu we`ebiyomu wegeneyu
wesebHu le'Igzi'AbHEr leze 'asm`omu zente qale wewehebomu zente t'Izaze
keme ygberu ftHe wekWunenEhu le'Igzi'AbHEr; we`adi reseyomu seb'a bEtu
'Isme helewet Syon ma'IkelEhomu wema`hdere sbHetihu le'Igzi'AbHEr 'Inte
tad`hnomu 'ImkWulu 'Ikuy wetbark frE mdromu wetabez`h 'Inssahomu wetbark
'anq`Ite mayatihomu wetbark tegbaromu wefrE 'atkltihomu wetalhq wludomu
wete`eqb r`su'Anihomu wetkewnomu fSme wekWala `hebe kWulu ze`hederu weymew'u
`Seromu bekWulu `hebe Horu. wetefe`sHu kWulomu seb'a 'ityoPya

weng`stni
tbElo lewelda weldye wehebeke 'Igzi'AbHEr rt`e weHor bati we'ittgeHe`s
'ileyeman we'ile`Segam; we'afqr 'Igzi'AbHEr 'amlakke 'Isme meHari w'Itu
leyewahan 'Isme 'Imt'Izazu yt`eweq fnotu we'Im'amrHte negeru yt'amer `hirutu.
wetemeyTet `hebEhomu le'Elmyas we'azarya welekWulomu `heyalane 'Isra'El;
'antmu `Iqebwo wemeherwo fnote lemeng`ste 'Igzi'AbHEr we'akbrota leSyon
'Igz'Itne welekWulu ze'itafeqr 'Igz'Itne 'ingber ngrune be'asteTenaqqo
le`alem letwlde twld keme 'ittme`e`ene le'Ime 'iya`seneyne gbra we'Igzi'AbHErni
keme y`hdr mslEne; we'anteni 'oweldye sma`I qale 'abewike weHor bemkromu
'iya'Ibdke stay we'i'anst we'i'astemkHo 'albas we'algWumo 'afras 'ineSro
nwaye Heql zeqdm wezed`hr 'ala ykun twkltke be'Igzi'AbHEr webeSyon tabote
Hgu le'Igzi'AbHEr feTarike keme tma`I `Serke weybza`h zer'Ike bedibe mdr
weygreru Sela'Itke we`Serke zeqrub wezerHuq

we'Imuntuni deqiqe `heyl
'aw`s'u be'aHedi qal weybElu nHnese 'Igz'Itne mslEkmu kWulo gizE wenzEkero
le'Igzi'I ngu`s nahu zeSHuf wegebirse 'Inze 'amlake 'Isra'El ykewno reda'E
wenegere 'Imu ysem`I wenngro fnota lemgbare `senay; 'Isme 'albo zeytrekeb
bez mewa`Il beTbeb ze'Inbele 'Igzi'Ine ngu`s zekemaki; seHebkne zye keme
'agbrtki msle 'Igz'Itne Syon semayawit tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'amlakne
bekeme ysHbwo legemel zeS`un nwaye kbr benstit qeTin fetle 'iwiT 'Inte
'ittbetek dibe 'anfu zmamat; wey'IzEni 'ittheyeyune we'itresyune keme negd
ba`Id 'ala resyune keme 'agbrtikmu 'Ile ye`he`Sbu 'Igerikmu 'Isme nHnese
'Imeni motne we'Imeni Heyewne mslEkmu we'albne tesfa wste bHEre muladne
ze'Inbele `hebEkmu we'Igz'Itne Syon qdst semayawit ma`hdere sbHetihu le'Igzi'AbHEr


## <a089>
# chapter  89 GOK.80.9
# unit C chapter_num
`80`9
# unit T chapter_title
`hebe negeretomu ng`st ledeqiqe 'Isra'El.
# unit P text
we'aw`s'at ng`st wetbElomu 'ako keme 'agbrt zetblu 'ala nrEsyekmu keme
'ab wekeme memhr; 'Isme 'antmu `eqabyane Hgu le'Igzi'AbHEr wemeraHyane
t'Izazu le'amlake 'Isra'El weseb'a bEtu le'Igzi'AbHEr we`eqabyaniha leSyon
tabote Hgu le'Igzi'AbHEr we'albo zent`edew 'Imt'Izazkmu 'Isme 'antmu tkewnune
merHe be`hebe fnote 'Igzi'AbHEr 'ImkWulu 'Ikuy; ntgeHe`s beqalkmu 'Imze'iy`semr
'Igzi'AbHEr wenqreb `hebe kWulu `senay ze`semre 'Igzi'AbHEr bet'Izaze zi'akmu;
webaHtu 'ayd`u lezntu kWulu Hzb wemeherwomu qalate 'a'Imro 'Isme 'albo
'ame sem`u ze'Inbele yom zekemez; webaHtu Tbebse we'a'Imro taberh keme
brhane`SeHey le'Ile bomu 'a'Imro. we'anse 'Iske y'IzEhi 'ireweykwo lemaye
'a'Imro 'Isme yT`Im 'Imne me`ar weyarewi 'Imne weyn weyaSegb weyagWe`s`I
Tbebe weyas`ozz lbuna weyalHs keme zesekre weyaleSelS keme zegWeye weyahe
fu keme zeSore kbude befnote `eqeb bebHEre Herur welahbe `SeHey; sobe teke`ste
'albabihomu leTebiban letnbit welemhro 'iyferhwo lengu`s be'Inte `Ibeye
kbru le'Ime tegH`se 'Imfnote 'Igzi'AbHEr. newakEz zetenegre qale Hg zebe'aman
'a'Imro le'Ile yfeqdwo weysetywo weyrewywo; 'anse 'ISEli 'Igzi'o 'amlake
'Isra'El qdise qdisan hebeni keme 'Itlwa leTbeb we'iytgedef hebeni keme
'ITeqem bati we'iyn`hel hebeni keme 'I`sarer bati we'iyanqelql hebeni keme
'It`emed bati we'iySnen hebeni keme 'Isewer bati we'iytqela`I hebeni keme
'ItHeneS bati we'iynHed hebeni keme 'Itwerzew bati we'iydkm hebeni keme
'Iqum bati we'iydeq hebeni keme 'ItmergWez bati we'iytentn hebeni keme
'I`se'an bati we'iyd`he`S hebeni keme 'It'a`hez bati we'iyseTem hebeni
keme 'ISna`I bati we'iy`serem hebeni keme 'Inber bati besn'Aha 'ISgeb bema'Ida
we'iymESra 'Istya we'iyrewya 'ISgeba we'iytef'A; sekerku bati we'itentenku
tentenku be'Inti 'aha we'iwedequ wedequ be'Inti'aha we'itehegWelku bati.
teseTemku be'Inti'aha wste `ebiy baHr we'a`hezku baHrye bewste lgWete me`amqtiha
bezebati 'Ib`Il; weredku keme `ebiy melHqe `heSin beze ybeyta 'aHmar wste
`Imeqe baHr wene`sa'Iku ma`htote 'Inte taberh lite we`eregu be'aHbale ragnatiha
lelbuna; nomku wste me`amqtiha lebaHr weze'Inbele 'It`ezez bemay Helemku
bati 'Inze kokeb wste H`Snye we'ankerku bati be'I`hizota we'aSna`Ikwa msle
Sedale `SeHey 'a`hezkwa we'iye`hedga 'Iske le`alem; bo'Iku wste 'anaqSe
mezagbtiha leTbeb weHEbku lite maye 'a'Imro; bo'Iku wste wa`Iye nebelbale
`SeHey we'abrheteni beSedala weteweltewku bati wed`hnku beteweklota; 'ako
lite baHtitye 'ala lekWulomu 'Ile Horu be'a`sera leTbeb 'ako lite lebaHtitye
'ala lekWulomu seb'a hegerye meng`ste 'ityoPya we'ako lomu lebaHtitomu
'ala le'Ile yeHewru befnotomu 'aHzab 'Ile `ewdo mu. 'Isme 'Igzi'AbHEr
wehebene zer'a beSyon wema`hdere be'iyerusalEm we`adi kone kfle msle 'Ile
`hereye zer'a ya`Iqob 'Isme reseya lema`hderu t`hdr mslEne; 'Imuntuse 'Imy'IzE
te`eqSu wenHnese 'Imy'IzE reta`Ine 'Imuntuse 'Imy'IzE `hesru wetemenenu
wenHnese 'Imy'IzE keberne wetefeqerne 'Iske le`aleme `alem weletwlde twld
zeymeS'I. we'antmuni mekWannt sm`uni weTeyqwa lemek`ste 'afuye weqalye;
'afqrwa lert`I weSl'Iwa leHeset rt`Ise Sdq weHesetse r'Ise `eme`Sa we'itt`ame`Su
bebeynatikmu; 'Isme 'Igzi'AbHEr ye`hedr mslEkmu wema`hdere sbHetihu ma'IkelEkmu
'Isme seb'a bEtu konkmu we`hdgu 'Imy'IzE zetkat lmadkmu teTeyro we'aTa`Iwo
segele we`sraye weqesme weHerese; wele'Imebo zeterekbe 'Imyom bewste zetkat
lmad ytberber bEtu weytkWenen msle b'Isitu wewludi wenwayu

wetbElo
le'azaryas bel ngr zekeme tafeqr 'Igz'Itne msle ngu`s semayawi


## <a090>
# chapter  90 GOK.90
# unit C chapter_num
`90
# unit T chapter_title
`hebe wedesa 'azaryas leng`st welehegera.
# unit P text
weten`s'a 'azaryas weybEla leng`st 'o'Igz'Itne be'aman 'albo zeytmaseleki
beTbeb webe'a'Imro wetewhbe leki 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr ze'Inbele 'Igzi'Iye
ngu`s ze'abSHene wste zati mdr msle 'Igz'Itne Syon qdst semayawit tabote
Hgu le'Igzi'AbHEr. nHnese we'abewine qedemt nbE 'albo ze`hereye 'Igzi'AbHEr
ze'Inbele bEte ya`Iqob kiyane `hereye wekiyane 'abz`he wekiyane `semre
we'ange`sene wereseyene seb'a bEtu wememakrtihu lesbHetihu weletabote kidanu
wehegerni nbl 'albo ze`hereye ze'Inbele hegerne; wey'IzEse r'ine 'Inte
t`hEys hegere 'ityoPya 'ImbHEre yhuda; we'Imkeme beSaHne wste bHErkmu `seneyene
kWulu zer'ine maykmuni `senay wethubu ze'Inbele `sET wenefas ze'Inbele
merewaHt weSeqaw`I keme SngWune merHb we'Inssa keme `hoSa baHr we'Imze
r'ine 'albo Hsume we'albo `Sewage 'Imze nsem`I we'Imze nkeyd we'Imze n
gess we'Imze nT`Im be'afune; webaHtu 'Im'Inte tnESr 'aHeti helewet konkmu
Selimane begeS wezente ze'IbE beze r'iku webaHtu le'Ime 'abrhe 'Igzi'AbHEr
'albabikmu 'albo zeynekiyekmu. webaHtu tegeHe`su 'Imawta wedem webtk wezmut
we'ImkWulu zeySel'I 'Igzi'AbHEr keme ntfe`saH bkmu sobe nrE'iyekmu 'Inze
tferhu 'Igzi'AbHEr we'Inze tr`Idi 'Imqalu; bekeme 'azezomu 'Igzi'abHEr
le'abewine weybElo lemusE 'azzomu bekWulu wengromu keme y`Iqebu Hgye we`sr`etye;
we'ittgeHe`su 'ileyeman we'ile`Segam 'Imze n'Ezzekmu yom wey'IzEni keme
tamlkwo le'Igzi'AbHEr qdise 'Isra'El wetgberu `smreto 'Isme menenomu leHzbne
bekeme tenebeyu nebiyatine we`hereye kiyakmu; 'akonu lekWulkmu 'Igzi'AbHEr
feTarikmu mnte yse'ano le'Igzi'AbHEr le'Ime 'afqere kiyane weSel'a kiyahomu
'Isme kWulu lotu wekWulu tegbaru we'albo zeyse'ano le'Igzi'AbHEr 'amlake
'Isra'El. wesm`u 'Ingrkmu t'Izazo; `1 'iyt`heyel kal'o we'ithidi nwaye
biSkmu we'ittHameyu we'itt`ame`Su we'ittlakWeyu; wele'Imebo ze'atewe 'Inssa
msle nwaykmu 'Imnwaye biSkmu 'itt`ewerwo 'ala 'agb'u lotu wele'Imese 'iya'Imerkmu
ba`Ile nwayu 'aSn`u lotu we'Imkeme rekebe 'agb'u lotu nwayo; we'Imebo zewedqe
nwaye biSkmu wste gb 'aw wste `ezeqt 'aw wste qelay 'aw wste Sedf 'itt`edewu
we'itt`helefu 'Iske tnegrwo wetastela`Ilwo; we'Imenibo zekereye `ezeqte
wezeHeneSe ma`hfede 'iy`hdg ze'Inbele mekden wetedbab; wele'Imenibo zeSore
Sore kbude 'aw le'Imeni bozeSe`ane zewedqo 'it`hlfu ze'Inbele tastela`Ilwo
wetaqllu lotu 'Isme 'I`hukmu w'Itu; we'itabslu 'IgWelte beHelibe 'Imu;
we'itgmSu ftHe mskin we'IgWale mawta; we'itadlwu legeS we'itn`s'u Hlyane
legemiSe ftH welesm`e Heset; wesobe trekbu `ofe bewste mdrkmu msle 'af`hrtiha
taHywu kiyaha we'itn`s'u deqiqa keme ynu`h mewa`Ilikmu bedibe mdr weytbareku
zer'I kmu lenewa`h mewa`Il; wesobe te`eSdi ma'Irere 'Iklkmu 'itTenaqequ
`eSide wezewedqehi 'it'Iryu wezeresa`Ikmu klsste `hdgu temeyiTekmu 'itn`s'u
'ala `hdgu legyure hegerkmu keme ybark 'Igzi'AbHEr frE mdrkmu; we'itgberu
rkuse we'itftHu be'adlwo we'itgberu `eme`Sa bekWulu zettnageru keme ttbareku
wekeme ybza`h frE mdrkmu wekeme td`henu 'Imergeme Hg ze'azeze 'Igzi'AbHEr
keme yrgmwo legebarE 'Ikit weSeHefe 'Inze ybl zeyasHto fnoto le`Iwur rgum
w'Itu; wezeynegro H`sume leSmum rgum w'Itu; weze'arkWese mskabe 'abuhu
rgum w'Itu; wezeyzebT biSo begWuHlut rgum w'Itu; wezeygemS ftHe gyur keme
yqtl deme nSuH rgum w'Itu; zeyaste'aki 'abuhu we'Imo rgum w'Itu; wekWulu
zeygebr glfo wesbko zerkus gbre 'Ide seb'I wey`seymo weye`heb'o wste bEtu
weysegd lotu keme 'amlak 'i'amino keme 'Igzi'AbHEr feTarE semayat wemdr
zegebro le'adam beze zi'ahu 'ar'aya we'amsal we`sEmo la`Ile kWulu zefeTere
wekWulne tegbaru nHne zente ze'iye'amn rgume leykun 'amEn; wezeysekb msle
'Inssa rgume leykun; wezeysekb msle teba`It keme zemsle 'anst rgume leykun;
zeyqetl nefse deme nSuHe be`eme`Sa webegWuHlut rgume leykun we'ImkWuluse
'itamlku ba`Ide 'amalkte 'Isme qena'i 'Igzi'AbHEr le'Ile yt`Ewerwo weygebru
kemez weyaqewm geSo la`IlEhomu 'Iske y`sErwomu 'Imdr Hywetomu weyaTef'I
zkromu 'Iske le`alem; b`Su`an 'Ile ysem`u qale 'Igzi'AbHEr weygebru weye`eqbu
web`Su`an 'Ile ytgeHe`su 'Im'Ile ygebru 'Ikuye keme 'itrkbomu 'Im'Inte
tmeS'I meq`seft le`haT'An; wele'Imese konke zete`eqb qale 'Igzi'AbHEr tegeHe`s
'Imfnote `haT'An keme 'itzebeT be'Inte tezebTu bebetr; bekeme ybE dawit
'abe 'abuhu le'Igzi'Ine dawit 'Isme 'iye`hedg 'Igzi'AbHEr betre `haT'An
dibe mekfelte Sadqan keme 'iyan`s'u 'Idewihomu Sadqan be`eme`Sa; le'Ime
tekh lo leb'Isi ygber `senaye lelihuni y`Iqeb welebiSuni yngr keme ykun
ba`Ile kl'E mekaly weytweseko kl'E mekaly weykewn trb`Ite `esbu be`hebe
'Igzi'AbHEr 'Isme gebre lelihu wemehre lebiSu webe'Intez yfedefd `esbu;
weka`Ibe b`Su`an tkewnu le'Ime wehebkmu nwaykmu ze'Inbele rdE welqaH


## <a091>
# chapter  91 GOK.90.1
# unit C chapter_num
`90`1
# unit T chapter_title
zente zeybel`u nSuH werkus.
# unit P text
wezntu zetbel`u nSuH weze'ikone nSuH; lahm beg`I weTeli HergE heyel
weyTel tora dskne wew`Ila `arga wezrat wekWulu 'Inssa zenfuq sekWenahu
weSferihu bl`u wezeytmesekWa`I bl`u; wezntuse ze'itbel`u 'Imwste zeytmesekWa`I
wezenfuq sekWenahu gemel wedasiPada wekarglyon 'Isme ytmesekWu`u we'ikone
nfuq Sferihomu; wez'Ib weHerawiya 'itbl`u 'Isme nfuq sekWenahomu we'iytmesekWu`u
rkusan 'itbl`u; bewste may zebo knfe weq`sare bl`u we'ImnEhu rkuse 'itbl`u;
we'Imne wste 'a`Iwaf kWulu zenSuH bl`u weze'itbel`u zntu nsr giPa 'ElyaTan
griPa hobay weze'amsalihu qWa`I segeno glawqa leron 'arodyon qaqanon 'ibn
qeTaraqaTEn gWuza hiPaPa gWugWa we'AbagWunbaH wekradyon Parfaryona Sgnet
zntu zerkWus; weze'itbel`u degebya weze'amsalu 'aqaTan weze'amsalu 'afyomakn
weze'amsalu 'anbeTa weze'amsalu; 'Imne zeyserr bebe `2 bebe `4 webebe `6 'Igru
w'Itu rkus `sgahomu 'itbl`u webednomu 'itgssu wezegesese bednomu 'Iske
serk rkus w'Itu. zentekE negernakmu keme t`Iqebu wetgberu frhete 'Igzi'AbHEr
keme ttbareku bezati mdrkmu 'Inte wehebekmu 'Igzi'AbHEr be'Inte Syon semayawit
tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'Isme te`hereykmu be'Inti'aha; we'abewinese temenenu
be'Inte zene`s'omu 'Igzi'AbHEr Syon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr t`Iqebkmu
lekmu welezer'Ikmu 'Iske le`alem; weybark frE mdrkmu weyabz`h 'Inssakmu
wey`Iqeb deqiqkmu bekWulu zettmeHe`Senu we'antini 'Igz'Itye Tbebki `senay
zete`edewe 'ImTbebe seb'I zekemaki 'albo zeytmasela le`hlinaki 'ako mkre
'anst baHtu zetefeTre 'Iske y'IzE 'ala 'Imkre teba`Itni fedfede 'a'Imro
lbki we'albo zeytmaseleki bebz`he 'a'Imrotki ze'Inbele selomon 'Igzi'Iye;
we'Imselomonni te`edewe Tbebki 'Iske tsHbi deqiqe `heyle 'Isra'El wetabote
Hgu le'Igzi'AbHEr be'aHbale 'a'Imrotki wene`setki bEte Ta`otomu wedemseski
'a msalihomu we'anSaHki rkWuse 'ImHzbki 'Isme 'aseselki zeSel'a 'Igzi'AbHEr
'Imla`IlEhomu welesmkini 'Igzi'AbHEr 'astedalewo zesemeyeki makda wetrgWumnahu
'ako kemez bhil; neSerki bewste Hzbki ze'iy`semr 'Igzi'AbHEr wetbEli 'ako
kemez `senay 'ala yret`I nsgd le'Igzi'AbHEr; 'ako kemez `senay segid le`SeHey
'ala segid le'Igzi'AbHEr yret`I tbEli; 'ako kemez `senay Hetite marit 'ala
teweklo be'Igzi'AbHEr y`hEys tbEli; 'ako kemez `senay 'asteqasmo segel
'ala 'asmko beqdise 'Isra'El y`hEys tbEli; 'ako kemez `senay `sewi`I le'a'Iban
wele'a`Iwam 'ala `sewi`I le'Igzi'AbHEr yret`I tbEli; 'ako kemez `senay
teTeyro be'a`Iwaf 'ala te'amno befeTari yret`I tbEli. we'Imz `hereykiya
leTbeb wekoneteki 'Ime; `he`se`skiya wekoneteki mezgebe; teSewenkiya wekoneteki
Tqme; Sehqiya we'afqereteki 'ImkWulu; tewekelkiya weHeqefeteki keme H`Sana;
'afqerkiya wekoneteki beke me feqedki; 'a`hezkiya we'ite`hedgeki 'Iske
`Ilete motki; 'anti Hezenki be'Inti'aha we'astef`sHeteki 'Iske le`alem;
Semewki be'Inti'aha we'aT`eyeteki 'Iske le`alem; re`hebki be'Inti'aha we'aSgebeteki
'Iske le`alem; Sema'Iki leTbeb we'arweyeteki 'Iske le`alem; temendebki
be'Inti'aha leTbeb wekoneteki fewse 'Iske le`alem; Sememki be'Inti'aha
leTbeb we'asm`eteki 'Iske le`alem; `orki be'Inti'aha leTbeb we'abrheteki
fedfade 'Imne `SeHey 'Iske le`alem wezntu kWulu zekone 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr
be'Inte ze'afqerkiya leTbeb; 'Isme Tbeb we'a'Imro welbuna 'Im`hebe 'Igzi'AbHEr
w'Itu; lbuna we'a'Imro weqedamE Tbebse ferihe 'Igzi'AbHEr we'a'Imro wemekire
`senayni mSwat wemHret 'Iske le`alem 'Inte thElu zente kWulo rekebki 'Igz'Itye
`hebe 'amlake 'Isra'El qdise qdisan ma'ImerE 'albab zeyeHett zewste lbe
seb'I ze'Im`hebEhu kWulu kone; wezeni kone befeqade 'Igzi'AbHEr kone keme
tmSa'I Syon wste zati bHEre 'ityoPya wekeme tkuno merHe lengu`sne dawit
mefqerE 'Igzi'AbHEr qewamiha ledebterahu megabiha lema`hdere sbHetihu


## <a092>
# chapter  92 GOK.90.2
# unit C chapter_num
`90`2
# unit T chapter_title
`hebe Hedesu meng`sto ledawit.
# unit P text
weybE 'azaryas 'amS'u 'iyobEl wenHor `hebe Syon webehye neHeds meng`sto
le'Igzi'Ine dawit. wene`s'a qb'a meng`stni ml'a qern weqeb'Iwo `Ifrete
zew'Itu qb'a meng`st; wenef`hu qerne web`Iza wekebero wemesenqo we`Inzira
wekWulo tewnEte wema`hlEte zemsle feres wewelta weqest wekWulu teba`It
we'anst seb'a bHEre 'ityoPya n'usomu we`ebiyomu wen'usan Seliman bebe `60`100 we'awald
denagl 'Ile `hereye 'azaryas le'awalde Syon zebeHg 'Ile ykeyd ngu`s dawit
sobe ye`erg wste qEfaz lemsaH weledrar bewste ta`Ika meng`st; wekemez teHedese
meng`stu ledawit welde selomon ngu`se 'Isra'El behegere msfna bedebre makda
bebEte Syon `hebe tegebre qedami Hg lengu`se 'ityoPya; we'Imz sobe feSeme
zetegebre Hg webekeme r'Iyu be'iyerusalEm gebru bebEte Syon Hge le`hruyane
meng`st wele'Ile wsT wele'Ile 'af'a weleHzb wele'aladas wele'ahgur welebeHawrt
welekWulu Hzebiho mu we'angadihomu kemez `ser`u. wekemez moSa'Ite hgere
meng`stu lengu`se 'ityoPya `sereqawi Tnte hegere gaza bemdre yhuda zew'Itu
'iyerusalEm wemoSa'Itu baHre 'iyariko wett`halef beHeyqe baHru 'Iske liba
wesaba wetwerd moSa'Itu 'Iske bisis we'asnEt wemoSa'Itu bHEre Seliman we`Iruqan
wete`erg debre kEbErEnEyon wste baHre Slmet zw'Itu m`Irabe `SeHey wete`edi
moSa'Itu 'Iske fEnE'El welesifala wemoSa'Itu 'agware genet mesmere 'Ikl
webz`hete 'Inssa wefEnEqEnha wemoSa'Itu 'Iske zawl wett`halef baHre hnd
wemoSa'Itu 'Iske baHre tersis webeq`sfetu bHEre mdyam 'Iske ybeSH bHEre
gaza wemoSa'Itu `hebe qedami teweTene; wekemez `simetu lengu`se 'ityoPya
lotu welezer'u 'Iske le`alem


## <a093>
# chapter  93 GOK.90.3
# unit C chapter_num
`90`3
# unit T chapter_title
be'Inte ze'amasenu haymanote rom.
# unit P text
we'Imd`hre neberu `3 'awra`he 'Isme meS'at Syon wste bHEre 'ityoPya 'ame
`sereqe qedami wer`h benegere `Ibrawiyan webeSr'I tarmon webeg`Iz miyazya
'ame `6 weSeHefwon le'Ilu Hg we'asmat we'anberwon letezkar lede`hari mewa`Il
beze ytgeber Hg ledebtera webeze yt`eweq kbre nege`ste 'ityoPya wekbre
nege`ste romya; 'Isme 'a`hew 'Imuntu webe'amine krstosni; qedamise rtu`e
'amne besbkete Hewaryat 'Iske qWesTenTinos we'IlEni ng`st ze'aw`S'at `I`Se
mesqel; weneberu `100 we `30 `amet we'Imd`hrEhu ten`s'a seyTan ze'Imtkat
`Idwu leseb'I we'asHetomu leseb'a bHEre romE we'aH`semwa lehaymanote krstos
we'amS'u nufaqE la`Ile bEte krstiyan ze'Igzi'AbHEr be'afe nsTros; wensTros
we'aryos weybaso 'Ile wedeye wste lbomu zewedeye qn'ate wste lbu leqeyen
keme yqtl 'I`huhu 'abElha; wekemahu wedeye wste lbomu 'abuhomu diyablos
Sera leSdq weSela'E `senayat; bekeme ybE dawit wenebebu `eme`Sa wste 'aryam
we'anberu wste semay 'afuhomu we'ansosewe wste mdr lsanomu zelelihomu 'iya'Imeru
'Im`hebe meS'u we'iya'Imeru `hebe yeHewru lefeTarihomu belsanomu ywHku
wey`Serfu la`Ile sbHetihu 'Inze 'amlak w'Itu qale 'Igzi'AbHEr; werede 'Imenbere
melekotu welebse `sga 'adam we'Igzi'AbHEr w'Itu qal webey'Iti `sga teseqle
keme ybEzwo le'adam be`Ilwetu we`erge wste semay wenebere dibe menbere
melekotu bey'Iti `sga 'Inte ne`s'a weka`Ibe ymeS'I besbHet ykWEnn Hyawane
wemutane weyfedyo lekWulu bekeme mgbaru le`aleme `alem 'amEn wenHnese ne'amn
kemez wengeni leqdst `slasE; we'Ilese 'iye'amnu kemez wguzan 'Imuntu beqale
'Igzi'AbHEr ngu`se semayat wemdr bez `alem webezeymeS'I `alem; wenHnese
Sena`Ine bert`It haymanot 'Inte 'abew Hewaryat we'awefeyune haymanote 'Inte
bEte krstiyan; wekemahu tnebr 'ityoPya msle haymanota 'Iske mS'ate 'Igzi'Ine
'iyesus krstos zelotu sbHet le`aleme `alem 'amEn


## <a094>
# chapter  94 GOK.90.4
# unit C chapter_num
`90`4
# unit T chapter_title
qedami `Seb'a ngu`se 'ityoPya.
# unit P text
we'Imz ten`s'u le`Seb'I 'Imd`hre `3 'awra`h 'Imne hegere msfna msle
makda 'Imu weSyon 'Igz'Itu welEwawiyan ySewrwa letabote Hg msle nwaye Hebitomu
we'Inze yeHewru bebzu`h grma keme 'amEha bedebre sina 'ame yawerda 'Igzi'AbHEr
'Imsemayat leSyon beqdsna `hebe musE we'aron wekemahu ySewrwa letabote
Hg 'azaryas we'Elmiyas weba`Idan deqiqe `heyle 'Isra'El 'Inze yeHewru beyemana
webe`Segama begeboha befSma webekWalaha 'Inze ysEbHu weyzEmru 'Inze merEtawiyan
keme `heyle semayawiyan; wewehebomu 'Igzi'AbHEr qale `senaye wezEma menkre
'Isme `semre 'Igzi'AbHEr keme ysEbaH bomu webeSHu 'Imhgere msfna te`eyenu
bemaye 'abew webenegh 'aTf'Iwa lebHEre zawu msle Hedya; 'Isme ga'Ize ba
mslEhomu 'Imqedami we'Imz 'aTf'Iwomu weqetelwomu be'afe `heSin wete`halefu
'Imhye wete`eyenu gErsa; weka`Ibe 'aTf'u hgere sebad`It 'Ile geSomu seb'I
wezenebe 'adg wste HeqWEhomu wegeb'at wete`eyenet wste hegere Syon weneberu
bati 'Iske `3 'awra`h we'an`s'u seregelatihomu webeSHu hgere msfna; we'Imhye
be'aHeti `Ilet beSHu hegere saba we'aTf'Iwa lenoba we'Imhye te`eyenu saba
we'aTf'u 'Iske dewele gbS. wekone grma `ebiy lengu`se 'ityoPya 'Iske yameS'u
'am`ha ngu`se mdyam wengu`se gbS webeSHu wste hegere msfna we'Imhye te`eyenu
'ab`at we`Seb'u wste baHre hndekE; we'ab'a ngu`se hndekE 'am`ha wegada
wesegede lelihu lengu`se 'ityoPya we`hebe kWulu zefeqede we`Seb'a 'albo
zeymew'o ze'Inbele zeymew'I lelihu; we'Ile yasteHaySwo bewste t`Iyntu keme
ysm`u zEna weyngru lehegeromu we'iyklu rewiSe beseregela 'Isme leliha Syon
tadekm `heylomu le`Ser. wengu`sse dawit msle serawitu weserawite serawitu
wekWulomu 'Ile yt'Ezezu beqalu yrew Su beseregela ze'Inbele dewE weHmam
ze'Inbele re`hab weSm'I ze'Inbele haf wedkam ybeSHu be'aHeti `Ilet meTene
mHware `3 'awra`h; we'albo we'imnteni zeye`heT'u 'Imze se'alu be`hebe 'Igzi'AbHEr
bewste Syon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr 'Isme lelihu ynebr mslEha wemel'aku
ymEgba wema`hderu leliha; welengu`s zeytle'ak `hebe debterahu le'Ime Hore
bekWulu fnotu webegebire feqadi ytgeber kWulu zefeqede weze`heleye belbu
weze'anSere be'aSba`Itu kWulu ytgeber beqalu wekWulu yferho; wew'Ituse
'albo zeyferh 'Isme 'Ide 'Igzi'AbHEr mslEhu 'Inte te`eqbo lElite weme`elte
'Isme gebre feqado wew'Ituni ygebr lotu weye`eqbo 'ImkWulu 'Ikuy le`aleme
`alem 'amEn

zente rekebku 'ImeSaHft zebEte sofya zeqWusTnTnya

weybElwo
'Ile hye liqane PaPasat 'amankE zntu zeteSHfe 'Imewa`Ile selomon ngu`s.
weybE dmatyos ze'anSokiya 'Iwe ymesl 'Iske `Ilete motu leselomon zeteSHfe
we'Imd`hre motuse leselomon 'Imba`Idan nebiyat zeteSHfe 'amsalu


## <a095>
# chapter  95 GOK.90.5
# unit C chapter_num
`90`5
# unit T chapter_title
`hebe `hebru kbru lengu`se 'ityoPya.
# unit P text
webe'Intese kbre nege`st 'a'Imerne weTeyeqne keme ykebr ngu`se 'ityoPya
ngu`se Syon w'Itu webekWurni w'Itu 'Imzer'a sEm wema`hderuhi wste Syon
le'Igzi'AbHEr w'Itu webehye ysebr `heyle kWulomu `Seru weSela'Itu. we'Imd`hrEhu
ngu`se rom mesiHu le'Igzi'AbHEr be'Inte `I`Se mesqel wemeng`ste 'Isra'Else
'Im'ame teweldet baHry 'ImnEhomu we'ImbaHry ka`Ibe tewelde `SeHeye Sdq
tesewiro be`sga zi'aha we'Imese 'itesewere be`sga seb'I 'Ime 'iter'Iye
le'a`Iynte mewati; lebiso `sgane temesele kiyane we'ansosewe mslEhomu wegebre
te'Amre wemenkre bema'IkelEhomu; 'an`s'a mutanihomu wefewese dwuyanihomu
we'abrhe 'a`Iynte `Iwuranihomu weke`sete 'Izne Smumanihomu we'Ile lemS
'anSHe wer`hubane 'aSgebe webzu`he te'Amre wemenkre gebre zeteSHfe weze'iteSHfe;
bekeme ybE yoHens wengElawi welde zebdEwos sobese teSHfe kWulu zegebre
'iyesus 'Ime 'iyagmero `alem Tqe meSaHf tihu ze'ImteSHfe. wezente kWulo
sobe r'Iyu deqiqe 'Isra'El `elawiyan 'amselwo keme seb'I weqen'u la`IlEhu
beze r'Iyu wesem`u weseqelwo dibe `I`Se mesqel weqetelwo; weten`s'a 'Imutan
be`salst `Ilet we`erge semayate besbHet dibe menbere melekot wetewefeye
'Im`hebe 'ab meng`ste ze'iye`helq le`aleme `alem la`Ile menfesawiyan wemerEtawiyan
wela`Ile kWulu fTret keme lesmu ygney kWulu lsan weysgd kWulu brk weykWEnn
Hyawane wemutane weyfedyo lekWulu bekeme mgbaru. 'amEhakE helewomu le'ayhud
yr'aywo weyt`heferu weytkWEnenu be'Isat zele`alem; wenHnese 'Ile 'amene
bert`It haymanot dibe menberne nhElu wentfE`saH msle memhran Hewaryat le'Ime
Horne befnote krstos webet'Izazatihu; wesobe seqelu med`henE `alem konu
zrwane wemeng`stomu konet bdite we`helqu wete`serewu 'Iske le`aleme `alem

weybElu kWulomu ma`hbere qdisan Tyuqe be'aman ye`ebi weytlE `el weykebr
ngu`se 'ityoPya 'ImkWulomu nege`ste mdr be'Inte kbra we`Ibeya leSyon semayawit;
we'Igzi'AbHEr 'afqeromu leHzbe 'ityoPya 'Isme ze'Inbele ya'Imru Hgo `serewu
Ta`otomu we'Ilese tewhbomu Hge 'Igzi'AbHEr gebru Ta`ote wesegedi le'amalkt
zeySel'I 'Igzi'AbHEr

webede`hari 'ame tewelde keme ybEzwo le'adam gebre
te'Amre wemenkre beqdmEhomu we'i'amnu botu 'ibesbketu we'ibesbkete 'abewihu
weHzbe 'ityoPyase 'amnu be `1 red'I meheymn webe'Intez 'afqeromu 'Igzi'AbHEr
fedfade leHzbe 'ityoPya

'aw`s'u weybElwo PaPasat `senaye nebebke wertu`I
qalke weTyuqe fekerke wetergWemke lene; bekeme ybE Pawlos 'akonu zer'a
'abrham 'al`ele w'Itu zer'a sEm; kWulomu nege`ste mdr 'Imuntu we`hruyanihu
le'Igzi'AbHEr seb'a 'ityoPya; 'Isme ma`hderu le'Igzi'AbHEr konet hye Syon
semayawit tabote Hgu wetabote kidanu 'Inte reseya lem`shal be'Inte mHrete
wlude seb'I lekramat weleznamat le'atklt welefreyat le'aHzab welebeHawrt
lenege`st welemekWannt leseb'I wele'Inssa le'a`Iwaf wele'arawit

'aw`s'a
weybElomu gorgoryos PaPas gebarE menkr be'aman tewhbet lene med`henit lekWulne
Hzbe kerstiyan le'Ile 'amene bati le'Igz'Itne maryam 'amsaliha leSyon semayawit;
'Isme `hedere 'Igzi'AbHEr wste ker`se dngl wetewelde 'ImnEha ze'Inbele
rukabE webe'aSba`Ite 'Igzi'AbHEr teSHfe `10 qalat zeHg tegebre wste Syon
tabote Hgu le'Igzi'AbHEr. wey'IzEni hebu nngr tnbitomu lenebiyat 'abewine
qedemt qdisan 'Im'orite musE wenebiyat be'Inte krstos med`henine keme ysm`u
de`hari twld fkarE zEna zenzEnwomu be'Inte tergWumo meSaHft. ne'a`hezkE
'Imr'Ise meSHef wenlebu bemenfes bekeme ybE dawit bemenfes qdis wste r'Ise
meSHef teSHfe be'Inti'aye

'aw`s'a weybE mnt w'Itu r'Ise meSHef. 'aw`s'u
weybElwo zw'Itu 'orit zeteSHfe be'Inte krstos welde 'Igzi'AbHEr; weybE
beqedami gebre 'Igzi'AbHEr semaye wemdre wehlw 'Imtkat; wemdrse 'ikonet
dlute 'ala dmuran Slmet wenefas wemay wegimE wemerEt kWulomu dmuran wemenfese
'Igzi'AbHEr ySEll mel`Ilte ma y; zentese zeybE beqale 'Igzi'AbHEr tefeTru
semayat wemdr wemenfese 'Igzi'AbHEr `hedere la`Ile kWulu fTret bhil


## <a096>
# chapter  96 GOK.90.6
# unit C chapter_num
`90`6
# unit T chapter_title
be'Inte tnbit zekrstos.
# unit P text
weka`Ibe sebeke musE be'orit weybE nebiye yane`s'I lekmu zekemaye 'Im'a`hewikmu
wesm`Iwo lew'Itu nebiy wekWulu nefs 'Inte 'itsem`o lew'Itu nebiy y'Iti
nefs let`sero 'ImHzba; wezente ybE be'Inte krstos welde 'Igzi'AbHEr weka`Ibe
tenebeye be'Inte sqletu weybE sobe 'amendebwomu 'akyst ledeqiqe 'Isra'El
'awyewu `hebe musE wemusEhi 'awyewe `hebe 'Igzi'AbHEr keme yad`hnomu 'Im'arwE
mdr weybElo gber `sa`Ile keysi zebrt wesqlo `hebe yt'Emerwo wekWulu zeneseko
keysi yneSro lew'Itu `s`Ile brt weyHyew wesobe tehkeyu neSro ymewtu we'Ilese
neSerwo we'amnu yeHeywu; wekemahu krstos le'Ile tehkeyu we'i'amnu botu
ye`helqu besi'ol we'Ilese 'amnu wesem`u ywersu mdre Hywet zele`alem `hebe
'albo dewE weHmam zele`alem. wezekemehi tehyeywo lekrstos qale 'Igzi'AbHEr
nHne nayed`ekmu; sobe Hemeywo lemusE deqiqe 'Isra'El 'Inze yblu lebaHtitunu
lemusE zetena gero 'Igzi'AbHEr wenHnese 'Ifo ze'insem`I qale 'Igzi'AbHEr
keme n'Imen botu wesem`e 'Igzi'AbHEr ma'ImerE 'albab HemEtomu ledeqiqe
'Isra'El weybElo lemusE we'antese bezye ts'Il sryete leHzbke we'Imuntuse
Hemeyuke 'Inze yblu lenese 'Ifo ze'iytnagerene 'Igzi'AbHEr; wey'IzEni le'Ime
'amnuni ymS'u `hebEye mslEke zye webelomu keme yanSHu r'Isomu wey`h`Sbu
'albasihomu wey`Irgu `ebeyte 'Isra'El keme ysm`u ze'ane 'I'Ezzomu weysm`u
qalye weygberu t'Izazye ze'ane 'azezku; wete'azizo musE negeromu ledeqiqe
'Isra'El wesegedi Hzb le'Igzi'AbHEr we'anSHu r'Isomu be`salst `Ilet we`ergu
wste debre sina `70 'a'Iruge 'Isra'El wewe`S'u 'Imt`Iynt we`ergu wste debre
sina 'Inze ytraHequ meTene mndafe HeS qomu bebe `1 be'anSare biSu we'Imuntuse
meTene bomu fetenu mgbaromu we'ikhlu `erige wste qobar msle musE we'a`hezomu
re`ad wednga`SE wedefenomu Slalote mot wesem`u qale qern we`Inzira weSlmet
wenefas; webo'a musE wste qobar wetenagere msle 'Igzi'AbHEr wesem`u kWulomu
`ebeyte 'Isra'El w'Itu qale 'Igzi'AbHEr ferhu wer`Idi we'ikhlu qewime 'Imbz`he
frhet zewste lbomu; wesobe we`S'a musE ybElwo 'insem`a lezati qale 'Igzi'AbHEr
keme 'inmut bednga`SE wenahu 'a'Imerne keme tenagereke 'Igzi'AbHEr wele'Imebo
zeynegrenekE 'ante sma`I wengrene wekunene 'afe be`hebe 'Igzi'AbHEr wenkewno
Hzbe zi'ahu trE'Iyunu zekeme kHdwo lekrstos weybElu 'insem`o lew'Itu qal
keme 'inmut bednga`SE; weqalse ze'Igzi'AbHEr krstos w'Itu; we'amEha zeybElu
'insm`o lew'Itu qal 'ine'amno lekrstos bhil

weka`Ibe se'ale musE `hebe
'Igzi'AbHEr weybE 'ar'Iyeni geSke; weybElo 'Igzi'AbHEr lemusE 'Isme 'albo
zeykl r'iye geSye weyeHeyu webaHtu keme meSHEt miT geSke lem`Irab wetrE'i
bewste kWekWuH meSHEte geSye; wesobe r'Iye musE Slalote geSu le'Igzi'AbHEr
berhe geSu msb`ite 'Imne `SeHey 'Iske 'iyklu deqiqe 'Isra'El neSrote geSu
ze'Inbele begla; wer'Iye 'amEhani keme 'ifetewu yr'ayu geSe 'Igzi'AbHEr
'ala ybElwo gber lene gla keme 'inr'ay geSke; wezente sobe ybElu yt`eweq
keme Sel'Iwo lekrstos semi`e qalu wer'iye geSu. `adi sobe 'a`Irego 'abrham
leysHeq weldi wste debre qermElEwos 'awrede 'Imsemayat bEza ysHeq beg`e
weysHeqse 'iteTebHe 'ala teTebHe beg`I zewerede 'Imsemayat; 'Isme 'abrham
yteregWem be'Igzi'AbHEr 'ab weysHeqni yteregWem 'amsalihu lekrstos weld;
we'ame ywerd 'Imsemayat lemed`henite 'adam wedeqiqu 'iteTebHe melekot zewerede
'Imsemayat 'ala teTebHet `sgahu 'Inte lebse be'Inti'ane y'Iti mdrawit 'Inte
lebse 'Imaryam; tlEbwunu wetTEyqu zente 'ar'aya we'amsale lemdrawi ysHeq
welde 'abrham zekone me`swa`Ite lefeqade 'abuhu; kone lotu bEzahu beg`I
semayawi wetebEzewe welde 'abrham welezese werede welde 'Igzi'AbHEr kone
bEzahu lemelekot `sgahu lemdrawi wemote be`sgahu 'Inze 'iyeHemm melekotu
wetewlaTe kone; mewatit konet Hywete betn`sa'Eha msle melekot. wegehade
te`ewqe `Ibeyne leseb'I be'Inte zebEzewene krstos welde 'Igzi'AbHEr; wefedfade
nakbra bemdrni webesemayni lezati 'Igz'Itne weladite 'amlak maryam dngl
wesm`u zeni fkarE qedamawi b'Isi zew'Itu 'abune 'adam; ze'Inbele tdmrt
werukabE 'Im`e`Sme gebohu tefeTret HEwan 'Imb'Isi wey'Iti koneto bi So;
wesemi`a qale Hbl 'Im`Idwu le'adam koneto qetalite be'a`Ilwo t'Izaz; webemHretu
'Igzi'AbHEr 'ab feTera lebaHry bewste ker`su le'adam; 'anSiHo `sgaha weqeduso
'a`hdera la`IlEha lemed`henitu; teweldet ze'Inbele Tlqet 'Isme gebra lenSHt
ze'Inbele rsHet wey'Iti fedeyet `Idahu ze'Inbele tdmrt weze'Inbele rukabE;
weledet be`sga semayawi ngu`se wew'Itu tewelde 'ImnEha weHedesa leHywet
benSHe `sgahu weqetelo lemot be`sgahu nSHt weten`s'a ze'Inbele musna we'an`s'ane
mslEhu `hebe 'imewatit menbere melekot we'a`Iregene `hebEhu weteweleTne
Hywete be`sgane mewatit werekebne Hywete 'Inte 'itmewt; besHtate 'adam
temendebne webet`Ig`ste krstos tefewesne be`Ilwete HEwan motne weteqeberne
webenSHa lemaryam keberne wetela`elne 'Iske 'aryam tenebeye ka`Ibe Hzq'El
be'Inte maryam weybE r'iku `ho`hte bem`sraq `htum be`ebiy menkr ma`htem
we'albo zebo'a wstEta ze'Inbe le 'Igzi'a `heyalan bo'a wstEta wewe`S'a;
zeni fkarEhu sm`u; zeybE r'iku `ho`hte be'aman `ho`hte 'anqeSe semay muba'omu
leqdisan wste meng`ste semayat; webem`sraq sobe ybl be'Inte nSHe we'adam
`sna; yblwa 'anqeSe 'ad`hno weyblwa m`sraq zeynESrwo qdisan bef`sHa webeHe`sEt;
we`ISuta zeybE be'Inte nSHe dnglnaha we`sgaha; webe'Inte zeybE be`ebiy
menkr ma`htem zni yar'i gehade be'Igzi'AbHEr `ebiy menkr bemenfes qdis
te`hetmet; wezeybEhi 'albo zebo'a wstEta ze'Inbele 'Igzi'a `heyalan bo'a
wewe`S'a w'ItukE feTarE semayat wemdr feTarE mela'Ikt weseb'I we'aga'Izt
'Igzi'a `heyalan w'Itu frE melekot zelebse `sgane 'ImnEha krstos bo'a wewe`S'a
'Inte `hebEha ze'Inbele musna. weka`Ibe tenebeye musE be'Inte maryam weybE
r'iku PaTos bedebre sina 'Inte 'iyaw`eya 'Isat bela`i; wefkarEhu lezntu
'Isat melekot welde 'Igzi'AbHEr we`I`Se PaTos zetnedd weqWeSla 'itw`i zati
y'Iti maryam


## <a097>
# chapter  97 GOK.90.7
# unit C chapter_num
`90`7
# unit T chapter_title
`hebe 'angWergWeru 'Isra'El.
# unit P text
weka`Ibe 'angWergWeru deqiqe 'Isra'El be'Inte tekhno qdme 'Igzi'AbHEr
'Inze yblu nHnese 'akonu 'Isra'El nHne zer'a 'abrham we'Ifo ze'in`sew`I
nHne kemahomu bewste debtera sm`I be`hebe tabote Hgu le'Igzi'AbHEr Syon
qdst beme`aTnt webe`ITan webeqdsat ze'Inbele musE we'aron 'I`huhu wedeqiqomu
wenHnese 'akonu Hzb 'Ile `hereyene kemahomu wengebr feqado; wesemi`o musE
ybElomu gberukE zefeqedkmu; weHoru we'agberu liqanate 'Isra'El `70 ma`ITentate
beze ye`eTnu leSyon weysEbHu le'Igzi'AbHEr wene`s'u 'Im'abyatihomu `ITane
wefHme bema`ITent weHoru webo'u wste qdste qdisan keme y`ITenu; wesobEha
wedeyu `ITane be'aHeti wzwazE ma`ITent we`S'a nebelbal 'Ime`aTnihomu wew`Iyu
sobEha wetemeswu keme `sem`I beqdme geSe 'Isat kemahu temeswu keme `sa`Ir
ybus sobe yrekbo nebelbale 'Isat kemahu w`Iyu msle nwaye qdsatihomu we'albo
zeterfe ze'Inbele me`aTnihomu; weybE 'Igzi'AbHEr qedswon lite le'Ilu me`aTnt
ledebteraye weykun leme`swa`Itye 'Isme teqedese bemote zi'ahomu ma`ITentse
maryam y'Iti wefHmni krstos welde 'Igzi'AbHEr melekot w'Itu weSEna `ITan
me`ezahu lekrstos zebe me`ezahu Hewaryat wenebiyat wesema`Itat wefelasyan
menenu `aleme weweresu meng`ste semayat; we'aHbaliha leme`aTnt sewasw zer'Iye
ya`Iqob beze botu ye`ergu weywerdi te'I`hizomu bati wemsle Tise `ITan ye`erg
dibe menbere 'Igzi'AbHEr Selotomu lenSuHan. wesobe 'aw`eyomu nebelbal
le`haT'An Hemeywomu Hzb 'azmadihomu le'Ile `helqu weybElwomu lemusE wele'aron
'a`hleqmwomu lene leliqawntine wene`s'u 'Ibne keme ywgrwomu lemusE wele'aron;
wetem`I`e 'Igzi'AbHEr me`ate la`Ile 'Isra'El we'asqorera keme `Serqe tkto
lemkre datan we'abEron deqiqe qorE; weqeSeba qale 'Igzi'AbHEr lemdr wefetHet
mdr 'afuha wew`hTetomu msle kWulu zezi'ahomu we'an stiyahomu wedeqiqomu
we'Inssahomu; weredi wste si'ol Hyawanihomu wete`hetmet mdr bemel`IltEhomu;
weleHzbse 'Ile `hebru mslEhomu semi`omu HemEte zi'ahomu fenewe lomu 'Igzi'AbHEr
bdbde wemotu be'aHeti gizE; webo'u musE we'aron be`ITan webema`ITent webekeyu
be`hebe 'Igzi'AbHEr we'astesreyu leHzb 'Inze yblu tezeker 'Igzi'o 'abrhamha
fqurke weysHeq qWul`Eke we'Isra'El qdiske 'Isme zer'omu nHne wlude Hzbke
'aqWurr me`eteke 'ImnEne wefTune sm`ene we'itamasnene we'a'Itt meq`sefte
'Imla`Ile Hzbke; we'Igzi'AbHEr meHari r'Iye yewhato lemusE wemeHeromu;
wenebebo 'Igzi'AbHEr lemusE weybElo ngromu lezntu Hzb webelomu qedsu r'Isekmu
we'amS'u bebe'abyate 'abewikmu betre; weSeHefu keme ta'Imru betromu 'ante
we'aron 'I`huke; we'ImbEtkmuhi ySHef 'aron betro; webetrkese 'itSHef 'Isme
fSmt t'Imrt ledeqiqe Hzbke qst le`elawyan welekWulomu 'Ile 'amnuse t'Imrte
Hywet; wesobe SeHefke y'I zE mslEhomu ybluke zatise 'Imtkat gebarite menkr
beqale 'Igzi'AbHEr 'ImybElu sobe 'ar'ayku te'Amre bewstEta; 'ala lebEte
'abuke SeHef betre 'aron


## <a098>
# chapter  98 GOK.90.8
# unit C chapter_num
`90`8
# unit T chapter_title
be'Inte betre musE we'aron.
# unit P text
wenegeromu musE zente we'amS'u bebe'abyate 'abewihomu 'Ile `hereyu lenSH
wekone `10 we `2 'abtre; weSeHefe musE 'abtrihomu be'asmate 'abewihomu;
betre 'aron teSHfet belEwi webetre kermin teSHfe beyhuda webetre 'adonyas
teSHfet berobEl wekWulu bEte 'Isra'El kemahu teSHfu 'abtrihomu bebe'asmate
'abewihomu. weybElo 'Igzi'AbHEr wgr `hebe Syon `hebe debtera zemerTul
we`ISew hye 'Iske negh wen`s'on beqdmEhomu wehebomu lele betromu lele 'abyate
'abewihomu lele 'asmatihomu zeSHuf wste betru wezeterekbe t'Imrt bewste
betru w'Itu `hereyku ykuneni kahne. wenegeromu musE zente negere wegebru
bekeme 'azezomu 'Igzi'AbHEr. we'Imz sobe SebHe ne`s'a wemeS'u kWulu 'a'Iruge
'Isra'El we'aron; webo'a musE beqdmEhomu we'al`elon le'abtr we'amS'on qdme
kWulu Hzb weterekbet betre 'aron msle frE weSgE kerka`I 'Inte tm`Iz `senaye
me`eza; weybElomu musE r'IyukE zati betr ze`hereye 'Igzi'AbHEr 'amlakkmu
kiyahu frhu weteqeneyu lotu; wesegedi kWulu Hzb le'Igzi'AbHEr. betrkE
y'Iti maryam weze'Inbele tstey maye ze`sereSet SgE ze'Inbele zer'a b'Isi
zetewelde 'ImnEha qale 'Igzi'AbHEr; wezeybE `hereyku 'Ar'i t'Imrte weykuneni
kahne w'Itu 'Igzi'AbHEr `hereya lemaryam 'ImkWulu te`ayne 'Isra'El; bekeme
tenebeye dawit 'abuha yabedron 'Igzi'AbHEr le'anaqSe Syon 'ImkWulu te`aynihu
leya`Iqob; wemetlw ybE nekir negeru be'Inti'aki hgere 'Igzi'AbHEr; 'ImkWulu
t`Iynte 'Isra'El we'anaqSiha sobe ybl 'armmo 'afuha wenSHe kenafriha wesbHet
zeywe`S'I 'Im'afuha keme Seqaw`I zeywHz 'Imkenafriha wenSHe dnglnaha ze'Inbele
Tlqet weze'Inbele musna werkWus 'Imqdme tledni; we'Imd`hre weledetni nSHtni
weqdstni wekemahu kemeni 'Iske le`alem; webesemayatni nSHt msle mela'Ikt
tansosu wey'Iti betre 'aron hlut y'Iti wste Syon msle gomor mena ml'It
wemsle kl'E Slat 'Ile teSHfa be'aSba`Ite 'Igzi'AbHEr weSyon semayawit menfesawit
mel`IltEhomu Syon 'Inte gbra we`hbra nekir 'Inte lelihu gebariha wekEnyaha
lema`hdere sbHetihu

weybElo lemusE gber tabote 'Im`I`S ze'iyneqz wetlebTo
bewerq Sruy 'Inte kWulentahu; werqse Sryete melekot zewerede 'Imsemayat
'Isme melekot y'I`hz kWulo semayate wemdre wekemahu bewerq telebTet tabot
ma`hdera leSyon semayawit wetabot tteregWem maryam we`I`S ze'iyneqz yteregWem
krstos med`henine wegomor 'Inte y'Iti mesobe werq 'Inte wste tabot tteregWem
y'Iti maryam wemena zewste mesob `sgahu lekrstos yteregWem zewerede 'Imsemayat
weqale 'Igzi'AbHEr zeteSHfe wste kl'E Slat yteregWem krstos welde 'Igzi'AbHEr
weSyon menfesawit tteregWem brhane melekot; menfesawit baHry 'Inte tegemret
wste tabot bekeme `InqWe baHry 'Inte te`hetu zebzu`h `sETa wey'I`hza ze'aTreya
wste 'IdEhu wey`SebTa weyagemra wste 'IdEhu we'Inze helewet wste 'IdEhu
bo'a wetegemre wstEta; webaHry ze'aTreya yteregWem qale 'Igzi'AbHEr krstos
we'Inte te'I`hzet baHry menfesawit tteregWem maryam weladite brhan ze'ImnEha
te`segewe 'akraTos ze'albotu tusHt; bewstEta gebre ma`hfede ler'Isu 'Im`sgaha
nSuH wetewelde 'ImnEha brhan ze'Imbrhan 'amlak ze'Im'amlak zetewelde befeqadi
we'itegebre be'Ide kal'I 'ala ler'Isu gebre ma`hfede be'Inte 'ittrekeb
Tbeb 'Inte `Idit 'Im`hlina seb'I

weka`Ibe 'ame 'aw`S'omu 'Igzi'AbHEr
le'Isra'El 'ImgbS Sem'u maye beqadEs we'angWergWeru webekeyu `hebe musE
weHore musE `hebe 'Igzi'AbHEr we'ayd`o zente le'Igzi'AbHEr; weybElo 'Igzi'AbHEr
n`sa'I betreke wezbTa ley'Iti 'Iz`h wezebeTa musE nu`ha wegdma be'ar'aya
t'Imrte mesqel wewHzet maye `10 we `2 'aflag wesetyu 'ImnEha were weyu seb'omu
we'Inssahomu wesetiyomu telewetomu y'Iti kWekWuH wekWekWuHse yteregWem
bekrstos we'aflag Hewaryat wezesetyu tmhrte Hewaryat webetrni `I`Se mesqel;
wekWekWuHse bekeme ybE bewengEl ze`sarere dibe kWekWuH 'iythewek 'Im'agannt;
weka`Ibe ybE 'ane 'anqeS; weka`Ibe ybE 'ane dEdE; wer'Iyuhi zekeme kefelomu
le'arda'ihu 'Inze ybl wele'Ile 'Imd`hrEhomu PaPasat wema`hbere krstiyan;
'ante kWekWuH ybElo lePETros wela`IlEke 'aHenSomu leHzbe krstiyan; we`adi
ybE 'ane nolawE 'abag`I welotuni ybElo `slse re`eykE 'abag`Iye; weka`Ibe
ybE 'ane gWunde `eSede weyn; welomuni ybElomu 'antmu 'a`ISuqihu we'aHrugihu.
webetre musEni 'Inte bati bezegebre te'Amre tteregWem `I`Se mesqel beze'ad`heno
le'adam weledeqiqu 'Im`sqaye 'agannt; webekeme musE zebeTe bati maye tekezE
wereseya deme weqetele `a`satihomu kemahu krstosni bemesqelu qetelo lemot
we'aw`S'omu 'Imwste si'ol; webeke me musE zebeTe bebetru wste nefasat weSelme
kWula mdre gbS 'Iske `3 `Ilet we `3 lElit Slmet zeyarmesems 'Iske 'iytne`s'u
'Imskabihomu wekemahu krstosni teseqilo dibe `I`S 'abrh Slmete 'albabe
seb'I weten`s'a 'Imwutan be`salst `Ilet we`salst lElit; webekeme betre
musE kone miTote wewelTote beqale 'Igzi'AbHEr 'Inze ybst konet zenefs weka`Ibe
'Inze nefs konet ybste wekemahu krstosni be`I`Se mesqelu reseye Hywete
leHzbe krstiyan le'Ile 'amnu botu; reseye bet'Imrte mesqel keme ysededi
menfese 'agannt 'Isme tewlaTe konu 'agannt wekrstiyan; 'Imuntu 'Inze menfesawiyan
konu `hsurane bete`edwo t'Izaze 'Igzi'omu konu sdidane be`heyle mesqelu
wenHneni kone menfesawiyane bene`si'a `sgahu wedemu hyentEhomu le'Ile tesedi
menfesawiyan wekone nHne sebaHyane 'Ile 'amene bemesqelu webetn`sa'Ehu
qdst; webekeme musE zebeTe 'adbare we'amS'a meq`sefte bet'Izaze 'Igzi'AbHEr
sefiHo 'IdEhu msle betru kemahu krstosni 'aw`S'omu le'agannt 'Imla`Ile
seb'I be`heyle mesqelu sefiHo 'IdEhu dibe `I`Se mesqel; sobe ybElo 'Igzi'AbHEr
lemusE zbT bebetrke zente bhil `Itb bema`Itebe mesqelu lekrstos bhil; wesobe
ybElo 'Igzi'AbHEr lemusE sfaH 'IdEke zni bhil keme besfHete 'IdEhu 'ad`henene
krstos 'Imteqenyo leSela'i wewehebene Hywete 'Inti'ahu besfHete 'IdEhu
bedibe `I`Se mesqel bhil. we'ameni ySeb'u `emalq msle 'Isra'El `erge musE
wste debr we'aron mslEhu `ergu keme ySelyu 'Isme te`heyelu `emalEq we'azezo
'Igzi'AbHEr lemusE weybElo sfaH 'IdEke 'Iske yrekbu `heyle 'Isra'El; weybE
bewste 'orit kona rbubate 'IdEhu lemusE 'Iske `Irbete `SeHey 'ala baHtu
kbudat 'Idewihu lemusE wesobe ye`e`Sbo 'awrede 'IdEhu 'Imze sefHe ytwES`u
'Isra'El weymew'Iwomu `Seromu; wesobe yalE`Il 'IdEhu weysefH bertu`I ytmew'u
`emalEq weyseddwomu 'Isra'El weymew 'Iwomu le`Seromu `amalEq; wezente sobe
r'Iyu 'aron wehor nedequ 'Ibne beyemanu webe`Segamu lemusE we'a`Sg`u 'Idewe
musE la`Ile 'a'Iban zenedequ 'aron 'Inte yemanu wehor 'Inte `Segamu we'a`hezwo
dibe metakftihomu keme 'iyagb'I 'IdEhu 'ImzesefHo. wezente 'IfEkr lekmu;
`Seb'a `emalEqse msle 'Isra'El `Seb'a meheymnan msle 'agannt w'Itu weze'Inbele
yseqel krstos mo'Iwomu leqedemt; wesobe sefHe 'IdEhu dibe `I`Se mesqel
be'Inte `heTi'ate 'adam wedeqiqu wesobe sefHe 'IdEhu weteqenewe 'Ira`hu
mo'Iwomu 'Ile yt`etebu bemesqelu lekrstos; sfHe 'IdEhu lemusE yteregWem
sqletu lekrstos wezenedequ 'a'Iban 'aron wehor yteregWem `I`Se mesqel weqnwat;
we'aron yteregWem befeyatawi zeyeman wehor befeyatawi ze`Segam we`emalEq
yteregWem be'agannt wengu`somu le`emalEq yteregWem beseyTan; we'amEha zetemew'u
w'Itomu betn`sa'Ehu lekrstos webemesqelu mo'Inahomu le'agannt weleseyTan
weka `Ibe 'ame ywe`S'u 'Isra'El 'ImgbS we`S'u wste may merir we`heT'u zeysetyu
'Imrete mayu weqedami negWergWar 'angWergWeru be'Inte mrete may; weybElo
'Igzi'AbHEr lemusE n`sa'I betreke wedey wstEtu we`Itebo ymne we`Sgme; wer'i
bezntu sobe ybElo 'Igzi'AbHEr ykun T`ume 'Ime 'ikonenu T`ume; webaHtu yar'i
keme bet'Imrte mesqel y`sEni kWulu wemay merir ykewn T`ume wekWulu zemasene
be`heyle mesqelu le'iyesus krstos ykewn `senaye we'adame. weba`Idni beze
'Inegreke 'Imkal'An nebiyat be'Inte sqletu; ybE dawit qenewuni 'Idewye
we'Igerye zni gehade 'ar'aye be'Inte qnwate 'Idewihu we'Igerihu; weka`Ibe
ybE 'asteyuni bHi'a leSm'Iye zeni gehade 'ar'aye keme serebe bHi'a be'Inte
sHtetu le'adam; menfese Hywet zenefHe la`IlEhu le'adam serebe bHi'a we'Id
'Inte `sarereta lemdr teqenewet zebe'Inti'ahu le'adam tetHito tewelde 'ayayate
gebr ne`si'o


## <a190>
# chapter 190 GOK.90.100
# unit C chapter_num
`90`100
# unit T chapter_title
be'Inte kl'Etu 'agbrt.
# unit P text
'Isme b'Isi ngu`s keme zebotu `2 'agbrte `1 `Ibuy weSnu`I we `1 tHut wedkum
wete`heyelo w'Itu `Ibuy lew'Itu tHut wezebeTo weqetelo weselebo; wer'Iyomu
ngu`s 'Iml`ul menberu weka`Ibe w'Itu ngu`s werido 'a`hezo lew'Itu `Ibuy
wezebeTo weqeTqeTo we'asero wewedeyo wste bEte Slmet welew'Ituse tHut wedkum
gebru 'an`s'o weHeqefo wenegefo Sebelo we`he`Sebo wesoTe qb'a weweyne leqWuslu
weSe`eno dibe 'adgu we'abSHo wste hgeru we'a`Irego dibe menberu we'anbero
beyemanu ngu`sse krstos w'Itu be'aman we'agbrtni ze'IbE seyTan `Ibuy we'adam
tHut; wer'Iyo zekeme te`heyelo we'awdeqo werede 'Iml`ul menberu we'an`s'o
le'adam gebru we'asero leseyTanse wste re`ade si'ol; wele`sga 'adam 'anbero
dibe menbere melekot 'a`Ibeyo we'al`elo we'akbero wetesebHe 'Imne kWulomu
'Ile feTere mela'Ikt weliqane mela'Ikt 'Ilf 'a'Ilafat wet'Ilfite 'a'Ilafat
menfesawiyan; 'Isme 'awdeqo le`Ibuy we 'an`s'o letHut 'a`hsero le`Ibuy
we'akbero letHut 'asqorero le`Ibuy we'afqero letHut tehyeyo lez`hur wemeHero
leneday 'Iml`Ilna 'awdeqo le`Ibuy we'ImerEt 'an`s'o lemskin 'Imkbru ne`seto
le`heyal we'Imusna 'an`s'o leneday; 'Isme `hebEhu kbr we`hesar leze feqede
yakebr welezefeqede ya`hesr


## <a100>
# chapter 100 GOK.100
# unit C chapter_num
`100
# unit T chapter_title
be'Inte 'Ile te`edewu mela'Ikt.
# unit P text
webo ka`Ibe mela'Ikthi 'Ile tem`I`omu 'Igzi'AbHEr 'Isme 'a'Imeromu ma'Imre
lb zeHemeywo le'adam 'Inze yblu 'Imd`hre 'afqero 'Igzi'AbHEr wewehebo kiyanehi
keme ntle'ako we'Inssa we'arawit we`a`sate baHr we'a`Iwafe semay wekWulu
freyat we`I`Sewe gedam we`adi semayat wemdr; wewehebo semayni keme tehebo
zname wemdrni keme tehebo freyate; we`adi `SeHeye wewer`he wehebo `SeHeyni
keme yabrh lotu beme`elt wewer`hni keme yabrh lotu belElit; leHeko be'aSab`ihu
wefeTero be'amsalihu wese`emo wenefHe la`IlEhu menfese Hywet weybElo weldye
bekWurye wefqurye; we`sEmo wste genet keme ybla`I weytfega`I ze'Inbele
dewE weHmam ze'Inbele Sama wesraH we'azezo keme 'iybla`I 'Im'aHeti `I`S;
wezente kWulo 'Imd`hre 'awefeyo te`edewe webel`e 'Imy'Iti `I`S wekone Slu'a
wemnune wesededo 'Imgenet; 'Imy'IzEse qebSe tesfahu 'Isme te`edewe t'Izaze
feTarihu we'aw`s'omu 'Igzi'AbHEr lemela'Ikt 'Ile Hemeywo kemez le'adam
weybElomu lemnt kemez teHemywo le'adam 'Isme `sga wedem w'Itu weHemed wemerEt
w'Itu. we'aw`s'u mela'Ikt weybElwo nnbbnu qdmEke 'Igzi'o `heTi'ato le'adam
weybElomu 'Igzi'AbHEr nbbu we'Isem`ekmu 'anehi we'awe`s'akmu be'Inte 'adam
gebrye; 'Isme tekEnewe 'Igzi'AbHEr be'Inte 'adam 'Isme ybE feTerkwo 'ImerEt
we'iygedfo lelHkWutye 'amSa'Ikwo 'Im`hebe 'ihelo we'iyrEsyo slate Sela'ihu
legbre 'Idewiye weybElu 'Imuntu mela'Ikt sbHet leke 'Igzi'o 'Isme 'a'Imerkene
ma'Imre 'albab keme Hemeynahu le'adam be'Inte zete`edewe t'Izaze zi'ake
keme 'iybla`I 'Im'aHeti `I`S 'Imd`hre 'amesfenko la`Ile kWulu zefeTerke
we`sEmko la`Ile kWulu gbre 'Idewike; wesobe 'Ime 'inegerko we'Ime 'i'azezko
keme 'iybla`I 'Imy'Iti `I`S 'Ime 'ikono gEgaye wesobeni bel`e be`heTi'a
mebl`I 'Ime 'ikono gEgaye; 'ala 'aTeyeqo qaleke wetbElo 'Ime beli`e tbel`I
'Imzntu `I`S mote tmewt; wew'Ituse 'Imd`hre sem`e zente Teb`e webel`e;
'iya`hTa'Iko zeybel`I T`ume freyate 'Imne genet we'iya`hTa'Iko zeynazzo
webiSe zeyred'o kemahu; wezente nbE we'a'Imerkene weke`setne leke keme
te`edewe t'Izazke. 'aw`s'omu meHari wemefqerE mHret hyente 'adam weybElomu
'antmuse `1 `hlina feTerkukmu lesbHet 'Im'Isat wenefas welotuse feTerkwo
mk`Ibite zi'akmu 'ImerEt we'Imay 'Imnefas we'Isat; wekone ze`sga wedem;
webotu `10 `hlinate `5 ze`senayat we `5 ze'Ikuy wele'Ime 'aTb`e lbu le`senay
yeHewr be`hlina `senay wele'Imese 'asHeto diyablos yeHewr `hebEhu befnot
'Ikuy; we'antmuse 'albkmu ba`Ide `hlina ze'Inbele sbHetye ze'Inbele w'Itu
`Ibuy ze'a`sreSa le'Ikey wekone 'Ikuye wetes`Ire 'Ima`hberkmu; we'antmuni
lemnt tt`Ebeyu la`Ile 'adam; wesobe konkmu kemahu wefeTerkukmu 'Imay wemerEt
'Imkonkmu `sga wedem we'Im'afedfedkmu 'ImnEhu `eli we t'Izazye wekHide
qalye. weybElwo sbHet leke 'Igzi'o; Hese lene 'int`edew t'Izazke we'ine`elu
qaleke 'Isme nHne menfesawiyan leHywet wew'Ituse merEtawi le'Ibed; wey'IzEni
'Ime nkl Tyuqe ftnene we'amekrene keme ta'Imr le'Ime nkl `eqibe qalke.
wesobe kemez temekHu ybElomu 'Igzi'AbHEr mefqerE seb'I 'ImkemesekE tesHtkmu
be`eliwe qalye gf`Ikmu la`Ile r'Iskmu Hereret gehnem we'Isat wetey wemerqE
we`ewlo mnbarikmu 'Iske `Ilet `ebay tt`eqebu besenasl ze'iytfetaH we'iyseber
'Iske le`alem; wele'Imese Tyuqe `eqebkmu qalye wegeberkmu t'Izazye tnebru
beyemanye webe`Segamye; 'Isme kWulu zemo'a `heyele wezese temew'a te`heyele;
'Isme seyTanhi 'albo `heyle ze'Inbele da'Imu zeya`serS wste `hlina we'iy'Ezz
we'iyagEbr we'iyzebT we'iysHb we'iy'I`hz we'iytwa`sa'I 'ala beSmmit ya`serS
wste `hlina; wezete`seTwo le`hlina 'Ikuy yrEsyo lehegWul we'Imese mo'o
le`hlina 'Ikuy rekebe mogese weykewno mzgana 'Iske le`alem; we'antmuni
bekeme feqedkmu ykun la`IlEkmu `hlina seb'I we`sga seb'I webaHtu `uqu r'Iskmu
'itt`edewu 'Imqalye we'it`Ilwu t'Izazye we'itarkWusu r'Iskmu 'ibemebl`I
we'ibemestE we'ibezmut we'ibezekone 'it`Idwu 'Imqalye wesobEha tewhbomu
msle qalu `sga wedem welbe 'IgWale 'ImeHyaw wete`sermu 'Imel`Ilte semay
weweredi mdre `hebe 'Ibede zefnomu ledeqiqe qeyen msle kWulu kinomu zetekEnewu
be'Ibede zmutomu wemaHlEtomu bekebero webemesenqo webe`Inzira webere`am
bzu`h msle ybabE wemaHlEt; we'awaldihomuni hye helewa weytwaneya ze'Inbele
`hefret 'Isme tem`Iza lomu we'ademahomu wehoka `hlinahomu; we'ite`egesu
'aHete se`ete 'ala ne`s'u lomu ler'Isomu 'ImnEhon zeze `hereyu 'anstya
we'abesu mslEhon; 'Isme 'Igzi'AbHEr 'iya`erf wste lbe `Ibuyan weHemayyan
'ala ya`erf wste lbe tHutan weyewahan webewengElhi negere 'Inze ybl 'alElomu
le'Ile yaSedqu r'Isomu weymEnnu biSomu; weka`Ibe ybE 'Isme 'Igzi'AbHEr
yafeqromu letHutan weya`hesromu le'Ile ya`ebyu r'Isomu wesobEha tem`I`omu
'Igzi'AbHEr we'aseromu wste re`ade si'ol 'Iske `Ilete fda; bekeme ybE Hewarya
lemela'Iktihu 'abisomu Tqe 'imeHekomu 'ala wste deyn 'anberomu wete'asru
le`Ilet `ebay; mo'a qale 'Igzi'AbHEr zetekEnewe belHkWutu 'adam wetemew'u
'Ile Hemeywo wetesalequ la`IlEhu le'adam we'Ilese tesHtu boton mela'Ikt
'awalde qeyen `Sensa wes'Ina welide wemota we'Ile wste ker`sonhi bo'Ile
motu webo'Ile we`S'u `seTiqomu ker`se 'Imomu we`S'u 'Inte Hnbrtihon; wesobe
lhqu weteHe`Snu konu re`eyte 'Ile nu`homu ybeSH 'Iske demenat zebe'Inti'ahomu
webe'Inte `haT'An 'ane`he me`eto la`IlEhomu 'Igzi'AbHEr weybE 'iynber menfesye
la`IlEhomu ze'Inbele `100 we `20 `amet; we'a`hleqomu bemaye 'ay`h lomuni
welekWulomu `haT 'An 'Ile 'albomu 'amine beqale 'Igzi'AbHEr; we'Ilese 'amnu
beqale 'abewihomu wegebru feqado 'albo zerekebomu 'Ikuy 'Imw'Itu 'ay`h
'ala 'ad`henomu 'Inze ybl le'Ime 'amenke qalye tkl d`hine 'Im'ay`h; weybE
noH 'amenku 'Igzi'o qalke we'ayd`eni beze 'Id`hn; weybElo be`I`S td`hn
'Imay; weybE 'Ifo 'Igzi'Iye; weybElo gber tabote rb`It weSrba wegber lati `3
w`saTyate weba'I wstEta msle kWulu bEtke; we'amne beqale 'Igzi'AbHEr
wegebre wed`hne webe'Inte z sm`uni 'Ifekr lekmu; sobe 'azeze 'Igzi'AbHEr
'Imwehbo knfe keme nsr we'Im'a`Idewo bHEre Hyawan msle kWulu bEtu 'Iske
yaqWerr me`ete la`Ile `haT'An 'Ile 'iye'amnu qale 'Igzi'AbHEr weqale 'abewihomu
'aw 'Im'a`Irego 'Iske 'ayer 'aw 'Im'azezo lemaye 'ay`h keme 'areft keme
'iyqreba le'aHeti debr `hebe yanebro lenoH weledeqiqu wele'Ile feqede 'arawite
we'Inssa keme 'iydfnomu; webaHtu zente 'a'Imru keme `semre 'Igzi'AbHEr
be`I`S zeteqedese kone med`henite fTretu 'Ilu tabot we`I`Se mesqel; ybElo
gber beze td`hn zatikE tabot zebEte krstiyan wesobeni ybElo gber rb`Ite
yar'i zni keme berba`E t'Imrte mesqel; `4 me'Azniha letabot zw'Itu 'aqrnte
m`swa`I; bekeme 'azezo lemusE ygber tabote 'Im`I`S ze'iyneqz; we'ane 'IqEdso
leke bey'Iti gbre 'IdEye semayawit menfesawit we'anteni qeds r'Iseke 'Imgmnna
werkWus wezmut weqim weHeset msle 'I`huke webEtke wenSuH benSuH `su`I lite
we'ane 'ItwEkef leke 'Imd`hre qedeske r'Iseke webEtke 'azzomu lekWulu Hzb
yqedsu r'Isomu 'Isme qdsatye beqdisan; zentekE te`he`s`s tabote kidanye
'Inte feTerkwa lesbHetye wele'Ime meSa'Ikmu benSuH lb befqr webeselam ze'Inbele
teqaSbo weteHamyo we'arta`Ikmu lbkmu lite welebiSkmu 'Isem`ekmu Selotekmu
we'A`Sem'I s'Iletkmu bekWulu zeteganeykmu lite we'ImeS'I we'IhElu mslEkmu
we'Ansosu ma'IkelEkmu we'a`he dr wste 'albabikmu; wetkewnuni Hzbye we'Ikewnekmu
'amlakkmu beSdq


## <a101>
# chapter 101 GOK.100.1
# unit C chapter_num
`100`1
# unit T chapter_title
be'Inte hlawE kWulehE.
# unit P text
weka`Ibe ybElo gber lati `eSede qedami dEdE keme 'iyba'I hye `s'ub werkus
weze'ikone nSuHe 'Isme 'ane 'IhElu `hebEha we'ako hye baHtita 'ala `hebe
kWulu 'amsaliha `hebe ySEwa`I smye benSH; heloku msle dan'El wste gb weheloku
msle yonas wste ker`se `enberi wehloku msle yosEf wste gb weheloku msle
'Ermyas wste `ezeqte `em`em; heloku 'a`emd taHte metHte taHtit keme 'iyseTemu
'adbar metHte mayat weheloku metHte mayat keme 'iyseTemu la`Ile 'Isat wetey
heloku 'a`emd metHte 'Isat wetey keme 'iyseTemu mel`Ilte nefasat wezaHl
heloku metHte nefasat wezaHl keme 'iyseTemu metHte Slmet wemetHtEhani leSlmet
weleqelayat 'ane 'a`emd we`hebEye yasemk kWulu fTret wekiyaye ySewen kWulu
zefeTerku; hloku mel`Ilte mdr weheloku 'aSnafe `alem 'Isefn kWulo; heloku
be'ayer ma`hderye weheloku mel`Ilte seregela kirubEl 'IsEbaH wetre 'ImkWulu
mela'Ikt wese b'I qdisan; weheloku mel`Ilte 'aryam 'Imel'I kWulehE; heloku
mel`Ilte `7 semayat 'IrE'i kWulo we'Ifetn kWulo we'albo zeysEwer 'ImnEye;
'ane hlw wste kWulu mekan we'albo ba`Ide 'amlake ze'InbelEye besemay bela`Ilu
webemdr betaHtu; 'albo zeymesl kiyaye ybE 'Igzi'AbHEr; 'IdEye `sarereta
lemdr weyemanye 'aSn`eta lesemay 'ane msle weldye wemenfes qdus


## <a102>
# chapter 102 GOK.100.2
# unit C chapter_num
`100`2
# unit T chapter_title
be'Inte qedami.
# unit P text
bekeme dawit tenebeye be'afe menfes qdis 'Inze ybl mslEke qedamawi be`Ilete
`heyl; ma'IzE y'Iti `Ilete `heyl bhil; 'akonu 'ame feTere krstos qale 'ab
semaye wemdre; 'Isme ybE musE wste r'Ise meSHefu beqedami gebre 'Igzi'AbHEr
semaye wemdre; lebwukE beqedami bhil bekrstos bhil qedami trgWamEhu krstos
ybE yoHens welde zebdEwos Hewarya be'Inte krstos zw'Itu qedami zesema`Ine
wezer'ine wezeTeyeqne wezegesesa 'Idewine wenzEnwekmu keme kone kflne mslEhu
we'antmuni 'Ile 'amenkmu beqalne tkewnu kfle mslEne. webekeme ybE luqas
red'I begbre Hewaryat qedamihu leneger geberne be'Inte kWulu wezente zeybE
krstos kone bEza kWulu wenHneni 'amene botu wemarqos wengElawi wste r'Ise
meSHefu SeHefe weybE qedamihu lewengEl 'iyesus krstos welde 'Igzi'AbHEr;
wezntuni bhil krstos sbketni lenebiyat weHewaryat we`heberne beSegahu weka`Ibe
yoHens wengElawi SeHefe 'Inze ybl qedamihu qal w'Itu wew'Itu qal `hebe
'Igzi'AbHEr w'Itu; wedagme 'aTeyeqe qalo wey bE wekemahu qedamihu 'Igzi'AbHEr
w'Itu qal; y'IzEni kE Teyq keme w'Itu qale 'ab krstos w'Itu beze botu gebre
semaye wemdre wekWulo fTrete; w'Itu feTere weze'InbelEhuse 'albo zekone
we'imnteni; ybE wekonu wew'Itu 'azeze wetefeTru we`sals kbr sma`I webe'Istnfase
'afuhu kWulu `heylomu zni yar'i lemenfes qdis zetebhle Tyuqe wemnte nbl;
nbkiyomu 'alEhomu le'ayhud wele'aremi 'Ile `ewkeku 'ImSdq we'abeyu geniye
lefqre 'Igzi'AbHEr 'Inte 'afqero leseb'I be`hirutu; 'Isme 'Imd`hre tegedfe
'adam be`Ilwetu 'ad`heno be`Ibeye mHretu teseqilo dibe `I`Se mesqel weteqeniwo
beqnwate 'Idewihu; sefiHo 'IraHu betHtna 'aSnino r'Iso be'Inti'ane Heme
ze'iydelwo Hmam be`Ibeye melekotu zele`alem; mote keme ys`ero lemot dekme
keme yaSn`o ledkum merEtawi; Semi'o seribo bHi'a tekelilo 'aklile `sok
'iferhe we'i`hefere `hesare weS`Ilete wemraqe zerkusan 'ayhud; teSef`e
tekWer`e teregze teqenewe te`Serfe teS`Ile 'Inze 'amlak w'Itu wemelakE
mot wewehabE kbr webe'IntezkE te`egese kWulo `hesare; dkumse we`hsur yaHezno
sobe menenwo weSe`elwo weleSnu`Ise welekbur mnte yaHezno le'Ime Hesewu
la`IlEhu; 'Isme lelihu ya'amr melekoto weya'amr kbro weya'amr r'Iso; welotuse
'albo zeya'amro 'Isme gebarE kWulu w'Itu; wesobese 'a'Imeru 'Ime 'iseqelwo
le'Igzi'a sbHet; weybE bemHretu srey lomu 'aba 'Isme ze'iya'amru ygebru;
feTarihomu befTret yameslu weqetelu felasE ze'ikone 'ImfTrete mewati we'ikone
'Imze tegebre be'Id 'ala w'Ituse lelihu gebari welelihu feTari brhan ze'Imbrhan
'amlak ze'Im'amlak weld ze'Im'ab 'iyesus krstos; lelihu mskay lelihu mesEsy
lelihu megabi w'Itu zehgeru la`Ile zel`ul mel`Ilte kWulu tetHte. bekeme
ybE 'isayyas beli`he qal 'Imnebiyat tHut b'Isihu wera'Iyu mnun keme `srw
bemdr Sm'It tesewiro meS'a be`sga mdrawit 'a`hazE kWulu wemed`henE kWulu
wedawitse yastesEnyo 'Inze ybl besnke webelaHyke; weka`Ibe ybE y`sEni laHyu
'Imwlude 'IgWale 'ImeHyaw; weka`Ibe ybE tek`Iwe moges 'Imkenafrike; weka`Ibe
ybE 'art`I taseraH wenge`s be'Inte Sdq wert`I weyewhat; weka`Ibe ybE be'Inte
'ayhud `Sera leSdq 'aH`Sake sHul `heyal wste lbomu leSela'Ite ngu`s wste
lbomuse yret`I yrgzwomu ybE le'Ile 'iyfeqdi yang`suni yamS'Iwomu qdmEye
weyrgzwomu weka`Ibe ybE 'isayyas be'Inte 'ayhud `he`se`skwomu we'irekebkwomu
Sewa`Ikwomu we'iteseTwuni 'Afqerkwomu weSel'uni weka`Ibe dawitni ybE fedeyuni
'Ikite hyente `senayt weSel'uni hyente ze'Afqerkwomu weka`Ibe ybE 'isayyas
be'afuhomu yafeqruni webelbomuse newa`he yrHqu 'ImnEye wekento yamelkuni.
webekeme ybE musE 'Imuntu 'am`I`uni be'amalktihomu we'ane 'Aqen'omu beze
'ikone Hzbe 'Isme Hzb hgulane mkr 'Imuntu we'Ilese yblu 'albne Hge tewhbomu
Hg 'Isme lekWulu wehabE Hg 'Igzi'AbHEr; wefedeyomu 'Igzi'AbHEr bekeme 'Ikeyomu
le'ayhud wegebre lomu 'Igzi'AbHEr bekeme yewhatomu le'aHzab; 'Isme meHari
w'Itu wemeste`sahl le'Ile ySEw`Iwo weytmeHe`Senu botu weyaneSHu r'Isomu
'ImkWulu rkWus bewste bEte krstiyanu webewste tabote Hgu le'Igzi'AbHEr
we'Ile ybekyu weynEsHu yafeqromu bekeme ybE 'IsTifanos 'Imne `70 'ard'It;
weka`Ibe bewste `70 fedfade `7 'ImnEhomu 'Ile te`heryu legbr msle `10 we `2
Hewaryat legbre mel'Ikt msle silas webernabas wemarqos weluqas wePawlos;
wew'Itu 'IsTifanos ybElomu le'ayhud 'Inze yqewm lesm`I 'Inze yqetlwo ybElomu
le'ayhud 'Inze yar'Iyomu 'Ibedomu be'Inte ze'i`eqebu t'Izaze 'Igzi'AbHEr
ne`si'akmu 'orite be`sr`ete mela'Ikt 'i`eqebkmu; weybE begbr; semi`omu
zente 'abdi weHeqeyu snenihomu 'a`Sm'unikE be'Inte zeybE `sr`ete mela'Ikt
'orite 'i`eqebkmu 'ar'ayaha weSlalota le'Inte besemay 'Inte besemayse 'iyerusalEm
'ag`azit ma`hderu lel`ul 'Inte 'itt`eweq `hbra wegbra belbe mewati; wewstEta
menberu lel`ul be'Isat klul we `4 'Inssa ySewru bewste mekanomu zew'Itu
sads semay weye`erg menber lesab`I semay ma`hdere 'ab wehye ynebr zehelo
msle 'abuhu wemenfesu qdis maHyewE kWulu; we'amsale menber zeqdst 'iyerusalEm
zati y'Iti tabot zebEte krstiyan we'amsale 'iyerusalEm 'Inte besemayat
zati y'Iti bEte krstiyan 'Inte 'aHzab


## <a103>
# chapter 103 GOK.100.3
# unit C chapter_num
`100`3
# unit T chapter_title
be'Inte 'aqrnte m`swa`I.
# unit P text
tabotse 'aqrnte m`swa`I w'Itu `hebe y`sew`u qdisan kahnat wezeyanebru
dibEhu TerePiza 'amsale `hebe teqebre bewste golgota meqabr; wezemel`Ilte
TerePiza Prsfora 'amsale 'aPrgE zew'Itu `sgahu le'amanu'El 'akraTos nSuH
ze'albotu tusHte 'Inte ne`s'a med`henine 'Imaryam; zeybElomu leHewaryatihu
qdisan bl`u `sgaye wezese 'ibel`e `sgaye 'albo kfle mslEye we'albo Hywete
zele`alem wezese bel`e `sgaye 'Imeni mote yeHeyu le`alem wetesatefe `sgaye
wedemye wekone mewarstye weyblo le'abuye 'ante 'abune zebesemayat; we'abni
yseTewo 'Inze yblo weldye 'ante. we'aklil 'Inte mel`Ilte w'Itu Prsfora
'amsale 'Ibn 'Inte `hetemwa 'ayhud la`Ile meqabr

wesobe ybl kahn fenu
menfese qdise ytfEnew menfes qdis weykewn `sgahu le'Igzi'Ine fSume wesobe
temeTewne nkewn sutufane le`sga wedem le'Igzi'Ine wemed`henine 'iyesus
krstos welde 'Igzi'AbHEr Hyaw wemenfes qdis 'I my'IzE we'Iske le`alem

wengrukE lele `1`1 keme 'iytmekHu la`IlEne `Iwurane lb 'ayhud `Serne we`Sere
'Igzi'AbHEr 'amlakne; weyblu bzu`h 'amalktihomu weysegdi le`I`Sew weyblu
tezemiromu `hebe negere 'isayyas nebiy lemenfequ tsegdi webemenfequ tTebsu
`sga wetbel`u; ybl 'isayyas kemez be'Inte 'Ile ysegdi leglfo weleTa`ot;
weyblu 'Ilu 'amalktine wefeTerune yblwomu weysegdi lomu keme 'Igzi'AbHEr
'amlakomu; 'IlukE 'Ile yasHtwomu 'agannt be'Ikeyomu wedawitni ybE be'Inti'ahomu
'amalktihomu le'aHzab 'agannt we'Igzi'AbHErse semayate gebre 'amin we`senayt
qdmEhu


## <a104>
# chapter 104 GOK.100.4
# unit C chapter_num
`100`4
# unit T chapter_title
ka`Ibe be'Inte tabot wenegere `Ilwan.
# unit P text
webe'Inte tabotse 'ad`heno leno`h betabot; wetenagero le'abrham be`hebe
`I`Se menber zew'Itu `I`S ze'iyneqz; we'ad`heno leysHeq beze te'I`hze be`I`Se
sabEq beg`I; we'ab`elo leya`Iqob be `3 'abtre `I`Sew 'Ile wedeye kWesakWuse
wste may; webeketema betru leya`Iqob tebareke yosEf; welemusEni ybElo gber
tabote 'Im`I`S ze'iyneqz be'amsaliha leSyon tabote kidan; wedawitni 'ame
yne`s'A 'Imhegere semarya 'anbera letabote Hg wste Hedis tabot wetefe`sHe
beqdmEha; 'Isme reseya letabot med`henite 'Imtkat wetegebre bati be'ar'aya
we'amsal bzu`h te'Amr wemenkr

sme`uni weTyuqe 'Ike`st lekmu bekeme
wehebe 'Igzi'AbHEr med`henite be`I`Se mesqelu bewste tabote Hgu 'Imqedami
'Iske de`hari. be`I`S kone med`henitu le'adam 'Isme be`I`S kone qedami
sHtetu le'adam webe`I`S reseye lotu med`henite 'Imtkat; 'Isme lelihu 'Igzi'I
feTari wehabE Hywet wemot wekWulu ytgeber beqalu welekWulu w 'Itu feTere
weyaSedqo leze ytqeney benSuH bewste tabote Hgu nSHt; 'Isme tesemyet m`shal
weka`Ibe tesemyet mmH`Sane tesemyet m`swa`e wetesemyet mstsraye `heTi'at
tesemyet med`henit wetesemyet 'anqeSe Hywet tesemyet mkHe wetesemyet hegere
mskay tesemyet Hemere wetesemyet merso med`henit tesemyet bEte Selot wetesemyet
mstsraye `heTi'at leze se'ale benSuH bewstEta keme ys'alwo benSuH we'iyarkWusu
`sgahomu; 'Isme nSuHe yafeqr 'Igzi'AbHEr 'Isme w'Itu ma`hder lenSuHan le'Ile
ybew'u wste ma`hderu weyt'a`hezu beqdst tabot weySElyu `hebEhu bekWulu
lbomu weysem`omu weyad`hnomu 'Im`Ilete mndabEhomu weygebr feqadomu; 'Isme
'amsale menberu 'astemasela leqdst tabot webo'Ile tabew'une 'Inze ytmEselu
kiyane krstiyane we'iye`hedgomu sHtet beze 'a`sre`Se lomu 'abuhomu diyablos
weybl kemez rtu`Ise nsgd bewste Syon tabote Hgu le'Igzi'AbHEr qedamini
y'Iti wey'IzEni zati 'amsalihani wefrEhani weladite med`hn maryam rtu`I
nsgd lati; 'Isme tebareke besme zi'aha tabote Hgu le'Igzi'AbHEr; welemika'El
welegebr'El rtu`I nsgd

we'aw`s'omu liqe PaPasat gErlos weybElomu wezente
sobe ybElomu nHneni nblomu mnte ybE 'Igzi'Ine 'iyesus krstos 'Inze ymEhromu
le'Ile 'amnu botu; meS'a `1 'Im'af'a weybElo neyomu 'abuke we'Imke 'af'a
ye`he`suke; 'aw`s'a mefqerE seb'I krstos wesefHe 'IdEhu `hebe 'Ile ymEhromu
weybE 'Inze 'iyfelT we'iylEli `Ide we'anste weybE neyomu 'abuye we'Imye
we'a`hewye kWulu zesem`e qalye wegebre feqade 'abuye w'Itu 'abuyeni we'Imyeni
we'I`htyeni 'o`Iwure lb 'ayhudawi trE'inu mHreto we'afqroto seb'a sobe
ybl kemez; 'ifeleTe we'ilEleye 'ala ybElomu 'a`hewye 'Isme yafeqromu le'Ile
yafeqrwo weye`eqbu t'Izazo we`adi be'Inti'ahu meTewu nefsomu lemot 'Inze
ya'amru mrera lemot sema`It; wefelasi yan 'Ile ye`eqbu t'Izazo le'Igzi'AbHEr
we'afqerwo bekWulu lbomu wew'Ituni yafeqromu wezeteHenSe meqabrihomu zew'Itu
merTul wezeteHenSe bEte krstiyan besmomu wezeqedesu PaPasat tabotate besmomu
kWulu qdis bewste bEte meqdesu le'Igzi'AbHEr; wezese'ale seb'I besmomu
ysem`o 'Igzi'AbHEr; benSuH ze'Inbele rsHet weTlqet betHtna weyewhat 'Ile
ySElyu `hebe zeteqedese tabot 'Imehi besme sema`It we'Imehi besme mela'Ikt
we'Imehi besme Sadqan we'Imehi besme denagl we'Imehi besme qdisat 'anst
sobe teqedese ywerd menfes qdis la`IlEhomu weymeyTo le`I`S ykun menfesawE;
bekeme mETa lebetre musE beqalu wekonet zenefs we'afrheto lemusE 'Igzi'o;
webekeme segede yosEf wste ketema betru leya`Iqob 'Inze helo qdmEhu 'iyaSamwo
'ala bete'amno 'abuhu segede wste ketema betru wezni zeSeHefe musE tnbit
lede`hari mewa`Il keme na'Imr keme ytqEdesu tabotat besme sema`It weSadqan
'Isme 'Inze yrE'Iyo segede leketema betru weka`Ibe 'Inegreke zeteSHfe be'Inte
t`Ibitu lefer`on; musE gebre betro bekeme 'azezo 'Igzi'AbHEr reseye 'arwE
mdr we'azezomu fer`on leme`seryan keme ygberu kemahu 'abtrihomu leseb'a
Heras wegebru 'abtrihomu `3 'akyste 'Ile ytHewesa be`sray beqdme musE we'aron
webeqdme fer`on we`ebeyte gbS; webel`etomu betre musE le'abtre me`seryan
'Isme 'Imuntu Hswane sm le'ar'aya `eyne seb'I be`sray gebru; wezese kone
beqale 'Igzi'AbHEr ymew'I kWulo `sraye zetegebre we'albo zeyrekbo 'Ikuy;
'Isme w'Itu menfes qdis zeymEgbo weyasefno leze yt'amen bertu`I lb ze'Inbele
'astto; bekeme ybE Pawlos bete'amno d`hnu 'abew qedemt feqede we'aTeyeqe
bebe smomu 'Im'adam weno`h we'abrham we'Iske ra'ab zema 'Inte tewekfetomu
leseb'a `eyn we'anteni 'o`Iwur 'ayhudawi 'itlEbunu bewste Hg zetanebb zew'Itu
zett'amen 'oritke 'Inze 'itkl 'aslTo t'Izazatiha wergum 'ante bati; 'Isme
ybl kWulomu le'Ile yeHewru bati le'Ime 'i`eqebu zeSHuf wstEta rgume leykun
ybleke; welenese le'Ile 'amene bekrstos welde 'Igzi'AbHEr `hereyene Sega
'Igzi'AbHEr 'Inze ybl ze'amne weteTemqe yd`hen


## <a105>
# chapter 105 GOK.100.5
# unit C chapter_num
`100`5
# unit T chapter_title
be'Inte 'amine 'abrham.
# unit P text
we'antese 'itlEbu keme be'amin ySedqu keme 'abrham wedawit wekWulomu
nebiyat bebe metlw 'Ile tenebeyu be'Inte mS'atu lewelde 'Igzi'AbHEr. weybE
'abrham bemewa`Ilyenu 'Igzi'o tfEnu qalke dibe mdr; weybElo 'Igzi'AbHEr
'albo 'ibeSHe gizEhu 'ala 'Ar'Iyeke 'amsale mS'atu webaHtu `Idi yordanos
weteTemeq 'Inze te`edi webSaH hegere salEm wetrekbo lemelke SEdEq we'ane
'I'Ezzo yar'ike te'Amrihu we'amsalihu; wegebre kemahu werekebo lemelke
SEdEq wewehebo m`sTire `hbst weweyn w'Itu zetegebre befasikane lemed`henitne
be'Igzi'Ine 'iyesus krstos zkE w'Itu temnEtu wetf`sHtu le'abrham `ewido
m`swa`e zegebre melke SEdEq ne`si'o Seberte webeqelte be`Ilete senbet;
bete'amnokE keme tefe`sHe r'i webete'amno Sedqe r'i; 'o'ayhudawi `Iwur
'Inze bke 'a`Iynte 'itrE'i we'Inze bke 'Iz ne 'itsem`I; bekeme ybE be'Inti'akmu
'isayyas nebiy `oru 'a`Iyntihomu weteSelele lbomu keme 'iylebwu we'iy`sahlomu


## <a106>
# chapter 106 GOK.100.6
# unit C chapter_num
`100`6
# unit T chapter_title
tnbit be'Inte mS'atu lekrstos.
# unit P text
webe'Intese mS'atu sma`I zekeme tenebeyu `1`1 ze'adam lesemi`ot be'Inte
mS'atu tenebeye 'isayyas weybE weld tewelde lene H`San tewhbe lene slTan
SHuf dibe metkeftu w'Itu 'amlak Snu`e mkWunan ngu`s `ebiye mkr smu; wetrgWamEhu
zente ybl gehade welde 'Igzi'AbHEr tewelde zemeng`stu SHuf 'Imqdme `alem
weyTebb 'Imne kWulu ybleke weka`Ibe tenebeye weybE 'isayyas nahu qWul`Eye
ze`hereyku ze`semret nefsye dibEhu weytwEkelu 'aHsab botu; weka`Ibe zni
yalEbwene keme menfese 'Igzi'AbHEr w'Itu krstos qale 'ab zelebse `sgane
wetewelde lene we'amnu botu 'aHzabe romE we'ityoPya weba`Idni kWulu 'aHzab
wele'Isra'Else Hzb yblomu weka`Ibe tenebeye weybE bzu`han ytelwuke d`hrEke
'Inze qnutan HeqWEhomu we'Isuran d`hrite besenasl weySElyu `hebEke weysegdi
leke 'Isme 'Igzi'AbHEr 'ante we'iya'Imernake; wezenteni be'Inte sema`It
we'Ile ykewnu gedamawi yan wefelasyan 'Ile 'Isuran 'albabihomu bet'Izazu
weySElyu lotu 'Isme dlw `esbomu lekl'Ehomu sema`It wefelasyan bhil; we'iya'Imernakese
'Isme te`ewerwo 'Isra'El weseqelwo we'abeyu Hewire beSdqu. weka`Ibe tenebeye
weybE 'Igzi'AbHEr ymeS'I weytwEkelu weya'amru 'aHzab wezenteni meS'a krstos
we'abeywo 'ayhud we'amnu botu 'aHzab bhil. weka`Ibe tenebeye weybE Sn`u
'Idew dkuman webreke `Sbusan wetefe`sHu `Inbuzane lb 'Isme 'Igzi'AbHEr
meS'a zeyfedi `Idane weyad`hnene weyke`st 'a`Iynte `Iwran weyasem`I 'Izne
Smuman weyarewS 'Igre Henkasan weyanebb lsane behaman ynebu; wezenteni
zetebhle 'Ile tesHtu besegid leTa`ot we'Ile mwutan be`heTi'at we'Ile teSelele
lbkmu we'ita'amru zefeTerekmu; tefe`sHu yom meS'a zeyfedi `heTi'ate 'adam
resiyo `Ida zi'ahu teseqilo ze'Inbele `heTi'at qetelo lemot bemotu; wer'Iyu
`Iwuran weHoru Henkasan wesem`u Smuman wetenageru rtu`e behaman we`adi
ten`s'u mwutan bhil bekeme tenebeye dawit nebiy weybE 'Igzi'AbHErse gehade
ymeS'I we'amlaknehi 'iyaremm bekeme tenebeye 'Ermyas weybE ywerd 'Igzi'AbHEr
dibe mdr weyansosu msle seb'I kemane bekeme tenebeye Hzq'El nebiy weybE
'ImeS'I 'ane 'amlakomu we'Ansosu ma'Ikelomu weya'amruni keme 'amlakomu.
webekeme tenebeye dawit weybE buruk zeymeS'I besme 'Igzi'AbHEr bareknakmu
besme 'Igzi'abHEr bekeme tenebeye 'Inbaqom weybE 'Igzi'AbHErse 'ImtEman
ymeS'I weqdisni 'Imdebre faran we'Im'ahgure yhuda. bekeme tenebeye 'Elyas
nebiy weybE beHedis `sr`et ymeS'I 'Igzi'abHEr `hebEne bekeme tenebeye 'iyu'El
nebiy weybE 'amanu'El semayawi ymeS'I weyad`hn tegbaro zeleHekWe be'IdEhu
'Im'Ide diyablos te`egali we'aganntihu mesHtan webekeme tenebeye dawit
nebiy weybE yaster'i 'amlake 'amalkt beSyon; weka`Ibe ybE 'Imne Syon ybl
seb'I web'I si tewelde bewstEta wew'Itu l`ul `sarera webekeme tenebeye
selomon weldi weybE 'aman yhElu 'Igzi'AbHEr msle seb'I weyansosu dibe mdr
webekeme tenebeye 'abuhu dawit weybE ywerd keme Tel wste `Semr wekeme neTebTab
zeyanTebeTb dibe mdr wey`serS Sdq bemewa`Ilihu. webekeme tenebeye selomon
weldi weybE ytweled med`hn 'ImSyon weya'att `heTi'ate 'Imya`Iqob webekeme
tenebeye hosE`I nebiy weybE 'ImeS'I `hebEki Syon we'Ansosu ma'IkelEki 'iyerusalEm
ybE 'Igzi'AbHEr qdise 'Isra'El

webekeme tenebeye mikiyas nebiy weybE
yaster'i qale 'Igzi'AbHEr be'iyerusalEm weHg ywe`S'I 'ImSyon webekeme tenebeye
hosE`I nebiy weybE yaster'i 'Igzi'AbHEr dibe mdr weye`hedr msle seb'I kemane
webekeme tenebeye 'Ermyas nebiy weybE ytfEno med`hn 'ImSyon weya'att `heTi'ate
'ImHzbe 'Isra'El webekeme tenebeye mikiyas nebiy wey bE ymeS'I 'Igzi'AbHEr
'Imsemay weye`hedr wste SrHu. bekeme tenebeye zekaryas nebiy weybE tefe`sHi
welete Syon nahu Hyaw 'ane we'a`hedr wstEtki ybE 'Igzi'abHEr qdise 'Isra'El.
webekeme tenebeye mikiyas nebiy weybE nahu 'Igzi'abHEr ymeS'I weyaberh
le'Ile yferhwo we`SeHeye Sdq smu. webekeme tenebeye hosE`I nebiy weybE
ymeS'I 'Igzi'AbHEr la`IlEki 'iyerusalEm weyaster'i bewstEtki webekeme tenebeye
dawit nebiy weybE weyeHeyu weyhubwo 'Imwerqe `ereb wezelfe ySElyu be'Inti'ahu
weykewn msmake lekWulu mdr wste 'ar'Iste 'adbar webekeme tenebeye 'iyob
Sadq weybE 'Igzi'AbHEr yansosu dibe mdr weyeHewr dibe baHr keme yebs webekeme
tenebeye dawit nebiy weybE 'aSnene semayate wewerede. bekeme tenebeye
'isayyas nebiy weybE nahu dngl t`Sens wetweld welde wetsemyo smo 'amanu'El
webekeme tenebeye dawit nebiy weybE weledkuke 'Imker`s 'Imqdme kokebe SbaH;
weka`Ibe ybE 'Igzi'AbHEr ybEleni weldye 'ante we'ane yom weledkuke webekeme
tenebeye gEdEwon weybE nahu ywerd keme Tel wste `Semr webekeme tenebeye
dawit nebiy weybE 'Igzi'AbHEr HeweSe 'Imsemay la`Ile 'IgWale 'ImeHyaw we'Imdlw
SrHe meqdesu bekeme tenebeye musE nebiy weybE weyblu kWulomu wlude 'Igzi'AbHEr
Snu`I w'Itu 'Isme ytbEqel deme deqiqu webekeme tenebeye dawit weybE webehye
'AbeqWul qerne ledawit we'AstedElu ma`htote lemesiHye we'Alebsomu `hefrete
leSela'Itu webotu yferi qdsatye webekeme ybE hosE`I nebiy 'itfrah 'Isme
'itt`hefer we'itdeng`S be'Inte zesebaHke; weka`Ibe ybE sm`uni sm`uni Hzbye
'Isme ftHye rtu`I 'ImeS'I we'a`hedr mslEkmu weytwEkelu 'aHzab bebrhanye;
'Isme 'aHzab konu fquranihu lekrstos webekeme ybE dawit nebiy Hzb ze'iya'amr
teqenye lite wste msma`e 'Izn teseTwuni; wele'ayhud se ybElomu wlude nekir
Hesewuni wlude nekir belyu weHenkesu befnotomu Hyaw 'Igzi'AbHEr weburuk
'amlakiye; Hyaw 'Igzi'AbHEr sobe ybleke be'Inte melekotu ynegr weburuk
'amlakiye sobe ybleke be'Inte 'Inte lebse `sga ynegr weka`Ibe ybE be'Inte
'Inte lebse `sga be'isayyas nebiy menu zntu mekaH zeywe`S'I 'Im'Edom 'adonay
zewerede 'Imsemay weylebs zebesor grum; mekaH sobe ybl zeme`ezahu `senay
we'adonay bhil qale 'ab ze'Imqdme `alem welde 'Igzi'AbHEr ylebs zebesor
grum sobe ybl `sgahu le'adam gehade yar'i. webekeme tenebeye dawit nebiy
'Inze ybl be'Inte Hzbe krstiyan belwomu le'aHzab keme 'Igzi'AbHEr neg`se
we'aSn`a le`alem keme 'itanqelql; weka`Ibe tenebeye be'Inte mS'atu `hebe
'aHzab weybE 'Imqdme geSu le'Igzi'abHEr 'Isme ymeS'I ymeS'I weykWEnna lemdr
weykWEnna le`alem beSdq wele'aHzabni bert`I webekeme tenebeye 'isayyas
nebiy weybE 'Igzi'AbHEr Seba'ot mekere ys`er S`Iletomu le'aHzab weya`hsromu
lekburan `ebeyte mdr; we`adi 'atlewe tnbito weybE ymeS'I weyeHenS bEto
weyad`hn Hzbo; we`adi weseke weybE wew'Ite 'amire y`serS 'Im`srwe 'IsEy
zete`seyme mel'ake 'aHzab weytwEkelu botu 'aHzab weykewn kbre m`Irafihu
le`alem webekeme tenebeye dawit weybE zemru le'Igzi'AbHEr zeye`hedr wste
Syon wengrwomu le'aHzab mgbaro webekeme tenebeye selomon weldi weybE be'Inte
med`henine 'amanu'El `SeHeye Sdq 'Imqdme 'awgr weledeni we'Imqdme yTe'aTa'I
weygber beHawrte we'Imqdme `alem `sarereni; ze'Inbele mdre ygber weze'Inbele
qela yate ygber weze'Inbele y`Sa'I 'anq`Ite mayat weyaster'i `sne Sgeyat
we'Imqdme ynfaH nefasate 'ayer 'Igzi'AbHEr feTera lemgbaru qdme geSu wehloku
'Astewadd msle 'abuye. webekeme tenebeye 'abuhu dawit weybE 'Imqdme `SeHey
hlo smu we'Imqdme wer`h letwlde twld webekeme tenebeye selomon weldi weybE
'ame Snu`e ygebr mel`Ilte demenat we'ame yanebr mnbare 'arefate 'aSnafe
semayat we'ame yanebra lebaHr be`eqma we'Imqdme y`sarr menbero mel`Ilte
nefasat we'ame Snu`e ygebr me`seretate mdr heloku mslEhu 'Astewadd 'ane
w'Itu le'Inte ytfE`sH wetre 'Inte SebHet we'ItHe`sey mslEhu bekWulu gizE
beqdme geSu webekeme tenebeye 'iyob nebiy weybE zew'Itu geSe 'amlakiye
m`sraq we'Imqdme `SeHey brhanu weytwEkelu 'aHzab besmu. webekeme tenebeye
'isayyas nebiy weybE 'itzkeru zetkat we'ite`helyu zeqedimu nahu 'ane 'Igebr
Hedise zey'IzE y`serq wekeme ta'Imru 'Igebr fnote wste bedw we'AwHz maye
wste gedam weyd`hruni 'arawite gedam we'IgWale 'a`Iwaf wesErEnEsi; 'Isme
wehebku maye wste bedw we'awHezku wste gedam keme 'Astyomu leHzbye wele`hruyanye
'Ile 'aTreyku keme yngru sbHetye weygberu t'Izazye webekeme tenebeye selomon
weybE menu `erge wste semay wewerede wemenu 'astegab'a nefasate wste H`Snu
wemenu ze`eqWere mayate belbsu wemenu sefere maye baHr beHfnu wesemayeni
beszru wemenu smu wemenu sme weldi. webekeme tenebeye mikiyas nebiy weybElomu
le'ayhud 'iy`semr bkmu ybE 'Igzi'AbHEr zekWulo ymelk we'iy`semr m`swa`Itekmu
we'iytmeTew qWurbane 'Im'IdEkmu 'Isme 'Im`sraqe `SeHey 'Iske `ereb ysEbaH
smye bewste kWulu 'aHzab webekWulu beHawrt ytqEreb `ITan lesmye `ebiy bewste
kWulu 'aHzab ybE 'Igzi'AbHEr zekWulo ymelk weka`Ibe ybE mikiyas nebiy Hedis
`sr`et yaster'i debre 'Igzi'AbHEr wedlwt wste 'ar'Iste 'adbar weytlE`el
mel`Ilte 'awgr weyblu n`u n`Irg wste debre 'Igzi'AbHEr; weyeHewru `hebEhu
bzu`han 'aHzab weyblu n`u n`Irg wste debre 'Igzi'AbHEr weyngrune fnoto
wenHor bati webekeme tenebeye dawit nebiy weybE sm`eni Hzbye we'Ingrke
'Isra'El 'Asem`I leke 'amlakkese 'amlak 'ane w'Itu webekeme tenebeye musE
nebiy weybE be'Inte `slasE sma`I 'Isra'El `1 w'Itu 'Igzi'AbHEr 'amlakke;
wezentese ytfEker 'ab weweld wemenfes qdis `1 w'Itu 'amlak ze'aHeti meng`stomu
we'aHeti slTano mu we'aHete ysegdi lomu besemay webemdr bebaHr webeqelayat;
welotu sbHet le`aleme `alem 'amEn


## <a107>
# chapter 107 GOK.100.7
# unit C chapter_num
`100`7
# unit T chapter_title
be'Inte be'atu 'iyerusalEm besbHet.
# unit P text
webe'Inte be'atu 'iyerusalEm besbHet tenebeyu nebiyat 'Inze ybl 'isayyas
nebiy 'abrhi 'abrhi 'iyerusalEm beSHe brhanki wesbHete 'Igzi'AbHEr `sereqe
la`IlEki webekeme tenebeye zekaryas nebiy weybE tefe`sHi tefe`sHi welete
Syon weyebbi 'iyerusalEm bef`sHa webekeme tenebeye dawit weybE 'Im'afe
deqiq weH`Sanat 'astedaloke sbHete be'Inte Sela'i keme tn`sto leSela'i
welegefa`i webekeme tenebeye selomon weybE deqiqke mhuran be`hebe 'Igzi'AbHEr
weytfE`sHu 'aHzab bewstEtki webekeme tenebeye dawit 'abuhu weybE nf`hu
qerne beSyon be`Ilete `serq be'Imrt `Ilet be`alne 'Isme `sr`etu le'Isra'El
w'Itu webekeme tenebeye `Izra SeHafi weybE `Sa'u gberu be`ale betf`sHt
webelwa lewelete Syon tefe`sHi newa ngu`ski beSHe webekeme tenebeye 'isayyas
nebiy weybE tefe`sHi 'iyerusalEm tefe`sHi newa n gu`ski beSHe 'Inze ySE`en
dibe 'Idgt ze`IsEtu mslEhu wemgbaru qdme geSu webekeme tenebeye dawit nebiy
weybE buruk zeymeS'I besme 'Igzi'AbHEr. webekeme tenebeye ya`Iqob welde
ysHeq weybE yhuda sebHuke 'a`hewike 'Idewike la`Ile zebanomu leSela'Itke
weysegdi leke deqiqe 'Imke; we'iyeHeSS mlkna 'Imyhuda wemsfna 'Im'abalu
'Iske 'ame yrekb zeSnuH lotu wew'Itu tesfahomu le'aHzab. weka`Ibe tenebeye
weybE Se`eda snenihu keme zebered wef`suHat 'a`Iyntihu keme weyn weye`he`Sb
beweyn lbso webedeme 'askal sondono weka`Ibe tenebeye 'Inze ybl yhuda welde
'anbesa sekebke wenomke 'albo zeyaneqho 'ala lelihu 'Iske yrekb zene`ewe;
'ImHza'Itke `Irg weka`Ibe bareko leyhuda weldi ya`Iqob weybElo hlo ngu`s
zeywe`S'I 'ImnEke zeye`he`Sb beweyn lbso wekbur m`Irafihu lefqur; wefqur
bhil krstos bhil; wemesiH bhil krstos bhil we'iyesus bhil med`henE Hzb
bhil; wenebiyatse ysemywo be`swr lekrstos weyblwo fqur weybE 'isayyas `hebe
`Irgetu betnbit w'Ite 'amire ywerd fqur 'Imsemay weye`heri lotu `10 we `2
Hewaryat; weka`Ibe ybE r'iku `Irgeto lefqur weld 'Iske sab`I semay we'Inze
ytqEbelwo mela'Ikt weliqane mela'Ikt 'Inze ytlE`el fedfade 'ImnEhomu.
wedawitni ybE wefqurse keme weld ze `1 qernu; weka`Ibe ybE we'Im'aqrnt ze `1 qernu
lebHtutye; weka`Ibe ybE weytlE`el qernye keme ze `1 qernu 'aqrntse yteregWem
meng`state `alem wezeytbehlhi ze `1 qernu lemeng`stu 'albo zeytqareno 'Isme
melakE nege`st w'Itu leze feqede ys`Ir welezefeqede y`seym bekeme ybE dawit
we'Imkbudane 'aqrnt ze'ImnEhomu 'Astefe`sHeke; wezntu zetebhle 'Imkburan
nege`st 'ante tkebr wettfE`saH bhil webekeme tenebeye 'Inbaqom 'Inze ybl
'aqrnt wste 'Idewihu wereseye fqure beSn`e `heylu; wezenteni bhil 'a`hazE
slTane nege`s t beqnwat teqenewe 'Ira`hu zeHywete kWulu wstEton 'I`huz
zegebre krstos beSn`e `heylu fqur bhil


## <a108>
# chapter 108 GOK.100.8
# unit C chapter_num
`100`8
# unit T chapter_title
be'Inte 'Ikeye yhuda `Ilw.
# unit P text
webe'Inte 'Ikeyu leyhuda resi`I tenebeyu nebiyat weybE dawit be'Inti'ahu
leb'Isi `ema`Si yn`Iwo 'Ikit le'amasno; weka`Ibe ybE weygeb'I Samahu dibe
r'Isu wetwerd `eme`Sahu dibe dmaHu. webekeme tenebeye selomon weldi weybE
b'Isi 'abd we`ema`Si yeHewr fnawate ze'ikone rtu`ate wew'Ituse yqeSb be`eyn
weydEmr be'Igr weyhub t'Imrte beqSbete 'aSab`I webe'aSnno kenafr we`Ilut
lbu t`hEli 'Ikite bekWulu gizE; zekemez b'Isi yameS'I hkeke weqetle wek`iwe
dem be`eme`Sa we'iyame`sT 'Imdeyn webekeme tenebeye dawit 'abuhu weybE
negere gEgay 'aw`S'u la`IlEye; zenomese 'iyneqhnu 'Inga b'IsE selamye zekiyahu
'It'amen zeysEsey 'Iklye 'an`s'a sekWenahu la`IlEye webekeme tenebeye 'isayyas
nebiy weybE 'alElotu lew'Itu b'Isi `ema`Si zeyameS'I lemensut; weka`Ibe
ybE ya'attwo le`haT'I keme 'iyr'ay sbHete 'Igzi'AbHEr. webekeme tenebeye
dawit nebiy weybE ynebb `haT'I beze yasHt r'Iso we'albo frhete 'Igzi'AbHEr
qdme 'a`Iyntihu webekeme tenebeye selomon weldi weybE `Sewag b'Isi hekeke
yameS'I lehger weyameS'I be'Inti'ahu tehegWulote wezbTete weqTqaTE ze'iyeHeyu
'Isme ytfE`sH bekWulu zeySel'I 'Igzi'AbHEr webekeme tenebeye musE nebiy
weybE 'iyfeqd 'Igzi'AbHEr ysrey lotu ze'Inbele zeyafedefd beqele la`IlEhu;
weyanebr meq`sefte dibEhu weykewn la`IlEhu zeSHuf wste zntu meSHef mergem
weydemeses smu 'ImtaHte semay. webekeme tenebeye dawit nebiy weybE Tbu`I
lbu leqetil; 'abdera lemergem wetmS'o 'abeya lebereket wetrHq 'ImnEhu webekeme
tenebeye 'Ermyas nebiy be'Inti'ahu weybE b'Isi `Sewag ythegWel be'Inte
fqre brur weyrE'i Slmete be'Inte gWuHlutu webekeme tenebeye 'iyob weybE
be'Inti'ahu yzerwo me`senyo feTarihu weyyebs `srewihu betaHtEhu weytnegef
SgE bemel`IltEhu weyTef'I 'Imdr zkru weyrHq smu newa`he; weyafelswo wste
Slmet keme 'iyr'ay brhane leb'Isi `ema`Si yTef'I bEtu. webekeme tenebeye
hosE`I weybE be'Inti'ahu sm`uni deqiqe 'Isra'El 'Isme 'albo Sdqe we'albo
mHrete we'albo frhete 'Igzi'AbHEr wste lbu ze'Inbele Heset wesrq weqetl
wezmut. webekeme tenebeye dawit nebiy weybE seyTan yqum beyemanu; weka`Ibe
ybE we`simetohi yn`sa'I ba`Id wemusEni regeme beHg weybE rgum leykun kWulu
zeyne`sa'I Hlyane keme yqtl deme nSuHe; weybel kWulu Hzb 'amEn we'amEn.
weka`Ibe tenebeye 'Inbaqom nebiy 'Inze ybl mekWennni 'alebewe be'Intez
`Ilwete Hg we'iywe`S'I ftHe Sdq 'Isme `haT'I yt`Egelo leSadq be'Intez ywe`S'I
ftH gftu'I. webekeme tenebeye dawit nebiy weybE yrE'i `haT'I weytme`e`I
weyeHeqi snenihu weytmesew. webekeme tenebeye selomon weldi weybE Slu'I
be`hebe 'Igzi'AbHEr medalwe `eme`Sa webekeme tenebeye 'Ermyas nebiy weybE
be'Inte yhuda dlw lite `esbye `30 brur


## <a109>
# chapter 109 GOK.100.9
# unit C chapter_num
`100`9
# unit T chapter_title
be'Inte sqletu.
# unit P text
weka`Ibe tenebeyu nebiyat be'Inte sqletu lekrstos webekeme tenebeye
musE qWul`Ehu le'Igzi'AbHEr weybE trE'Iyu med`henitkmu squle dibe `I`S
we'ite'amnu botu. webekeme tenebeye dawit weybE 'a`hezuni kelebat bzu`han
weqenewuni 'Idewiye we'Igerye we`holequ kWulo 'a`I`Smtye 'Imuntuse Teyiqomu
te`eweruni wetekafelu 'albasye ler'Isomu wete`a`Sewu dibe `erazye. webekeme
tenebeye 'isayyas nebiy be'Inte tsb'Itu wesqletu lekrstos weybE 'Igzi'o
menu ye'amnene qalne welemenu teke`ste mezra`Ite 'Igzi'AbHEr; wenegerne
keme H`San beqdmEhu wekeme `srw bewste mdr Sm'It 'albo laHye we'albo ra'Iye
wera'Iyuhi mnun wetHut 'ImkWulu seb'I; b'Isihu q`suf w'Itu weHmum 'Isme
mETe geSa we'asteHeqerwo we'iteHasebwo webekeme tenebeye selomon weybE
nqtlo leSadq 'Isme kbud lene ytqawemon lemgbarine mezlefE konene le`hlinane
weseqorare kone lotu be`heTaw'ine; weka`Ibe degeme weybE weldye 'iyasHtuke
seb'I resi`an le'Ime ybEluke ne`a mslEne tesatef ndfn deme nSuHe wenn`sa'I
berbaro weykunene 'aHede qWunamete lekWulne; 'agH`s r'Iseke 'Im'a`seromu
'Isme 'ako beke zeyrebbu le'a`Iwaf me`sgerte. webekeme tenebeye dawit
weybE wewedeyu Hemote wste mebl`Iye we'asteyuni bHi'a leSm'Iye. webekeme
tenebeye 'isayyas nebiy weybE w'Itu ne`s'a dewEne weSore Hmamene webeqWusle
zi'ahu Heyewne; wer'inahu Hmume weqWusule beHmam wew'Ituse 'ike`sete 'afuhu
beHmamu wemeS'a yTebaH keme beg`I beqdme zeyqerSo kemahu 'ike`sete 'afuhu
beHmamu 'Iske yne`s'Iwa lenefsu; we'iye'amrwa leldetu; be`heTi'ate Hzbye
beSaHku 'Iske lemot webekeme tenebeye 'Ermyas nebiy weybE wene`sa'u `sETo
lekbur `30 brure ze'akberwo 'Imdeqiqe 'Isra'El weybEleni 'Igzi'AbHEr deyo
wste Hnqrt weftno le'Ime kone nSuHe wewehbwo legerahte lebHawi; bekeme
'azezeni 'Igzi'AbHEr 'Inbb webekeme tenebeye 'isayyas nebiy weybE `holeqWuwo
msle `haT'An we'agb'Iwo lemot webekeme tenebeye dawit nebiy weybE bez`hu
'Ile ySel'uni be`eme`Sa wefedeyuni 'Ikite hyente `senayt webekeme tenebeye
zekaryas nebiy weybE wehelewomu yr'aywo lezeseqelwo weweg'Iwo

webzu`he
ze'Imtenegre wetezemere tnbite nebiyat be'Inte mS'atu wesqletu wemotu wetn`sa'Ehu
we`Irgetu wedagm mS'atu besbHet; webaHtu `hdaTe zekerne tnbite nebiyat
le'Ile tsem`u wete'amnu wetlEbwu nHne bebe `1`1 zekerne; bekeme tebhle beHewaryat
bewengEl meraHkene webenebiyat nazezkene; 'Isme negere nebiyat yaret`I
haymanote nufuqan


## <a110>
# chapter 110 GOK.100.10
# unit C chapter_num
`100`10
# unit T chapter_title
be'Inte tn`sa'Ehu.
# unit P text
weka`Ibe be'Inte tn`sa'Ehu tenebeye dawit weybE y'IzE 'Itne`sa'I ybE
'Igzi'AbHEr 'IrEsi med`henite we'Aghd botu; weka`Ibe ybE ten`s'I 'Igzi'o
wekWenna lemdr 'Isme 'ante twers bekWulu 'aHzab; weka`Ibe tenebeye weybE
ten`s'I 'Igzi'o rd'ane we'ad`hnene be'Inte smke; wedegeme weybE ytne`sa'I
'Igzi'AbHEr weyzerewu `Seru weygWuyeyu Sela'Itu 'Imqdme geSu; weka`Ibe
tenebeye weybE weten`s'a 'Igzi'abHEr keme zenqah 'Imnwam wekeme `heyal
we`hdage weyn. webekeme tenebeye 'isayyas nebiy ya'Itt Hmame 'Imnefsu
'Isme 'igebre `heTi'ate we'iterekbe Heset wste 'afuhu; weyar'Iyo brhane
weyaSedqo leze ytqeney leSdq wele`senay welebzu`han `heTi'atomu w'Itu ydemess;
'Isme 'igebre `heTi'ate we'iterekbe Heset wste 'afuhu. webekeme tenebeye
dawit nebiy weybE 'Isme 'ite`hedga wste si'ol lenefsye. webekeme tenebeye
selomon weldi weybE weytlE`el `SeHeye Sdq weymne ye`ewd weygeb'I wste mekanu


## <a111>
# chapter 111 GOK.100.10.1
# unit C chapter_num
`100`10`1
# unit T chapter_title
be'Inte `Irgetu wedagm mS'atu.
# unit P text
webekeme tenebeyu nebiyat kWulomu we'abew qedemt bzu`he be'Inte `Irgetu
wedagm mS'atu ykWenn Hyawane wemutane wedawitni ybE be'Inte `Irgetu `erege
wste 'aryam `SEwiweke `SEwa wewehbke Segake le'IgWale 'ImeHyaw; weka`Ibe
ybE 'Igzi'abHEr we`Si'Iye 'Igeb'I we'ItmeyeT 'Inte qelaye baHr; weka`Ibe
ybE zemru le'Igzi'AbHEr ze`erge wste semay; semay zemengele SbaH. webekeme
tenebeye 'amoS nebiy weybE mesiH zeygebr gizE beSHe weytlE`el 'Imdr wste
'aryam; we'Igzi'AbHEr smu zekWulo ymelk webekeme tenebeye dawit nebiy weybE
tele`elke 'Igzi'o be`heylke nsEbH wenzEmr leSn`Ike webekeme tenebeye zekaryas
nebiy weybE weyqewma 'Igerihu wste debre zeyt SbaHiha le'iyerusalEm weteS`Ine
la`Ile kirubEl weserere beknefe nefas webekeme ybE dawit 'ar`hwu `ho`hate
mekWannt weytre`hewa `ho`hat 'Ile 'ImfTret weyba'I ngu`se sbHet; menu w'I
tu zntu ngu`se sbHet; 'Igzi'AbHEr `heyal weSnu`I 'Igzi'abHEr `heyal bewste
`Seb'I; weka`Ibe 'aTeyeqe weybE 'ar`hwu `ho`hate mekWannt weytre`hewa `ho`hat
'Ile 'ImfTret weyba'I ngu`se sbHet; menu w'Itu zntu ngu`se sbHet; 'Igzi'abHEr
'amlake `heyalan w'Itu zntu ngu`se sbHet. webe'Inte mS'atu dagme ykWEnn
Hyawane wemutane zelotu sbHet le`aleme `alem 'amEn; webekeme tenebeye zekaryas
nebiy w'Ite 'amire ymeS'I 'Igzi'AbHEr 'amlakiye wekWulomu qdisanihu mslEhu.
webekeme tenebeye dawit nebiy weybE m`Ire nebebe 'Igzi'AbHEr wezente kme
sema`Iku; 'Isme ze'Igzi'AbHEr `sahl wezi'ake 'Igzi'o `heyl 'Isme 'ante
tfedyo lekWulu bekeme mgbaru webekeme tenebeye dan'El nebiy weybE r'iku
bera'Iye lElit wenahu meS'a keme welde 'IgWale 'ImeHyaw `hebe bluye mewa`Il
wetewhbe lotu mkWunan wekbr wemeng`st wekWulomu 'aHzab weneged webeHawrt
teqenyu lotu wemkWunanuni ze'albo ma`hleqte 'Iske le`aleme `alem 'amEn

wekWulomu nebiyat tenebeyu we'albo zekone ze'Inbele tnbite nebiyat
wekWulu negeru zekone wezeykewn zetegebre wezeytgeber zeqedami wezede`hari
we'Iske dagm mS'atu; we'ako beqal baHtitu zetenebeyu wezetenageru 'ala
be`sgahomuni 'ar'ayu zemsle tnbit wekone re`hab mdre kona'an wewerede 'abune
'abrham gbSe wegeb'a msle bzu`h b`Il wekbr ze'Inbele Tlqet; wekemahu werede
med`henine we'ad`hene bEte krstiyanu ma`hbere 'aHzab we`erge ne`si'o kbre
wesbHete


## <a112>
# chapter 112 GOK.100.10.2
# unit C chapter_num
`100`10`2
# unit T chapter_title
be'Inte ze'ar'ayu nebiyat be`sgahomu.
# unit P text
te'azeze ysHeq le'abuhu weybE `Iqdeni wete`so`e 'Inze 'iymewt tebEzewo
bebeg`I zewerede 'Imsemayat; wekemahu welde 'Igzi'AbHEr te'azazE le'abuhu
kone 'Iske lemot wete'asre befqre seb'I weteqenewe weteregze wekone bEzane
welde 'Igzi'abHEr wemelekotu 'iHeme webekeme ya`Iqob weldi felese mdre
laba hegere 'I`hwe 'Imu msle betru baHtita webehye gebre bzu`he 'Inssa
we'aTreye nSuHe werkuse wewelede `10 we `2 deqiqe weke`sete Tmqete wegeb'a
wste bHEru `hebe ne`s'a berekete 'Im`hebe ysHeq 'abuhu wekemahu 'Igzi'Ine
krstos werede 'Imsemayat baHtita qale melekot; webetre ya`Iqobse beze yrE`i
'abag`ihu y'Iti 'Igz'Itne maryam med`henitne; weka`Ibe tteregWem `I`Se
mesqel 'Inte bati teseqilo 'ad`hene mer`Eto we'aTreyene 'Ile 'Im'ayhud
we'aremi we'aHzab; we`hereye lotu `10 we `2 Hewaryate we'a'Imenu bekWulu
mdr webeHawrt we`erge semayate `hebe 'abuhu webekeme fele se musE bHEre
mdyam webehye tenagiro msle 'Igzi'AbHEr we'a'Imiro temhiro 'amine zebetn`sa'E
mwutan zebe'abewihu 'abrham ysHeq weya`Iqob webey'Iti betru tebewiHo keme
ygber te'Amre wewelede `2 deqiqe wezni yar'i gehade keme be`slasE nd`hn.
bekeme nebebe 'afuhu le'Igzi'AbHEr 'ane 'amlake 'abrham; zente ze'ab; we'amlake
ysHeq; zente zeweld; we'amlake ya`Iqob; sobe ybl zente zemenfes qdus; yar'i
gehade `slasE Tyuqe; 'ikonku 'amlake mwutan 'ala 'amlake Hyawan 'Isme kWulomu
Hyawan be`hebEhu le'Igzi'AbHEr webezntukE te`ewqe tn`sa'E mwutan yonas
tegenze wetewedye wste ker`se `enberi; wewerede med`henine wste lbe mdr
weten`s'a be`salst `Ilet. wedan'Elni tewedye wste gbe 'anabst we`hetemwa
bema`htemomu weten`s'a ze'Inbele ybl`Iwo; wekemahu 'Igzi'Inehi tewedye
wste meqabr we`hetemwo 'ayhud bema`htemomu 'Inze ymeslomu zeye`hetmu m`sraqe
`SeHey keme 'iybrah; 'o 'abdan Hbulan `Srufan `Iwran `Inbuzan tblunu keme
'iymSa'I we'iySa'I menfese Hywet; we`hefru 'ayhud wewe`S'a keme yabrh lene
le'Ile 'amene botu. yosEf te`seyTe be'Ide 'a`hewihu we'Igzi'Ine te`seyTe
be'Ide yhuda; webe`hebe te`seyTe 'ad`henomu le'a`hewihu 'Imre`hab wekrstosni
'ad`henene le'Ile 'amene botu wereseyene mewarstihu we'a`hewihu; webekeme
yosEf wehbomu rste le'azmadihu bemdre gE`sem kemahu yhubomu ma`hdere leSadqanihu
mdre rst zele`alem. weka`Ibe be'Inte tn`sa'E mutan 'ane 'Ihubeke t'Imrte
keme ta'Imr wetlebu wetTeyq be'amrHte negeru tlEbu 'abrham sobe bo'a bemdre
rst 'aqdeme te`sayTo meqabr `hebe yastegab'I 'abdnte 'azmadihu wewludi
web'Isitu keme y`hber ten`s'o mslEhomu; weqeberwa hye lesara b'Isitu weka`Ibe
lelihu teqebre behye; 'Isme nebiy w'Itu 'a'Imiro keme ytne`sa'I msle zemedi;
weka`Ibe teqebru ysHeq msle rbqa b'Isi tu we'Imz werede ya`Iqob mdre gbS
msle `70 we `7 nefs be'Inte re`hab webe'Inte yosEf weldi 'Iske bez`he wekone
`holqomu `60`10000 'agar 'Ile dlwan le`Seb'I ze'Inbele 'anst wedeq; wemote
ya`Iqob behye be`senay r`s'I weybElo leyosEf weldi 'amHlo 'AmHleke beHywete
'abewye we'amlakiye Hedasiha leHywetye keme 'itqbreni wste zahger ze'Inbele
wste meqabre 'abewiye keme ykun motye mslEhomu weHywetye `adi mslEhomu;
`uqkE bez 'ayate neger weSoro weldi yosEf le'Isra'El weqebero `hebe meqabre
'abewihu 'Isme ferhe meHelahu ze'amHelo. weka`Ibe sobe Heme yosEf begbS
Sew`omu le'a`hewihu weledeqiqu we'amHelomu keme 'iy`hdgu 'a`I`Smtihu wste
mdre gbS; 'ala keme sobe HeweSekmu 'Igzi'AbHEr n`s'u mslEkmu wedemru 'a`I`Smtye
wste meqabre 'abewiye


## <a113>
# chapter 113 GOK.100.10.3
# unit C chapter_num
`100`10`3
# unit T chapter_title
be'Inte seregela wemegrerE `Ser.
# unit P text
'aw`s'u weybElwo liqane PaPasat legorgoryos gebarE menkr nahukE Teyeqne
we'alebewkene keme kebru we`ebyu nege`ste 'ityoPya be'Inte Syon; weka`Ibe
`ebyu nege`ste rom be'Inte qnwat zegebret lgWame 'IlEni wekono megrerE
`Ser lengu`se rom welengu`se 'ityoPya kono seregela wew'Ituni mo'a `Sero;
weka`Ibe ngrene 'Iske ma'IzEnu ynebr megrerE `Ser `hebe ngu`se rom weseregela
msle Syon `hebe ngu`se 'ityoPya; ngrene 'Isme ke`sete leke 'Igzi'AbHEr
zekone wezeykewn ra'Iye wetnbite keme musE we'Elyas. 'aw`s'a weybElomu
'ane 'Ike`st lekmu lengu`se rom sobe te`edewe we'am`e`o le'Igzi'AbHEr bawste
haymanot zati 'Inte `sera`Ine haymanote helo yt`edewa zeymeS'I ngu`s beromE
weye`hebr mslEhu `1 liqe PaPsat weywElTwa weygefet'Iwa lenegere `10 we `2
Hewaryat weyafelswo wste ftwete lbomu weymEhru befeqadomu weymeyTwo lemeSHef
ws te g`Izomu; bekeme ybE Hewarya beze lelihomu 'atkelu r'Isomu keme sedom
wegemora; we'Igzi'Inehi ybElomu bewengEl le'arda'ihu te`eqbu 'Im'Ile ymeS'u
`hebEkmu be'albase 'abag`I we'Inte wsTomuse tekWulat weme`seT. wesobe
'a`Ilewwa lehaymanot ttheyed 'ImnEhomu megrerE `Ser wemenbere PETrosni
'albo zeynebr dibEha 'Ile weleTu haymanotne; 'Isme yt`ereq 'ama`utihomu
leliqane PaPasatihomu le'Ime neberu beH`sum haymanot dibEha; 'Isme yt'Ezz
mel'ake 'Igzi'AbHEr zeye`eqba lemenbere PETros beromE wemegrerE `Serni
yeheyda 'Igzi'AbHEr 'ImnEhu lengu`s ze'iye`eqb haymanote y`Seb'Iwo fars
wesmu ymesleni merqyanos `Ilwe haymanot; weykebto ngu`se fars zesmu harEnEwos
weyne`s'o msle feresu ngu`s; webefeqade 'Igzi'AbHEr ythewek feres zebotu
megrerE `Ser weybew'I wste baHr weye`helq behye; weqnwatse taberh hye bewste
baHr 'Iske ymeS'I krstos dagme be`ebiy sbHet bedemena semay msle `heyl
zentekE 'ar'ayeni 'Igzi'AbHEr bewste gb; webe'Inte ngu`se 'ityoPya weSyon
mer`ate semay weseregela beze yrewSu 'ane 'Inegrekmu zeke`sete lite 'amlakiye
we'alebeweni; tnebr bert`It haymanot 'Iske mS'ate 'Igzi'Ine we'albo zetSenn
'Imqale Hewaryat wenHne bekeme `sera`Ine thElu 'Iske `hlqete `alem

we'aw`s'Iwo legebarE menkr weybElwo 'amekE ymeS'I semalyal yt`hebelnu wHko
haymanotomu le'ityoPya zew'Itu HesawE mesiH 'aw`s'a weybE 'albo 'akonu
tenebeye dawit weybE 'ityoPya tabeSH 'Idewiha `hebe 'Igzi'AbHEr; wezente
zeybE 'iye`elwu we'iywElTu zente haymanotne we`sr`etne weze'Ile 'ImqdmEne
memhrane Hg Hewaryat


## <a114>
# chapter 114 GOK.100.10.4
# unit C chapter_num
`100`10`4
# unit T chapter_title
be'Inte gb'ata leSyon.
# unit P text
wetabote Hguni le'Igzi'AbHEr Syon qdst tnebr hye 'Iske w'Ite 'amire
'ame ynebr 'Igzi'Ine wste debre Syon; wetmeS'I Syon wetaster'i lekWulu
dlute weHnSta bekeme qefela musE be `3 ma`htem; bekeme ybE beHg zebluy wezeHedis
besm`e `2 we `3 yqum kWulu neger we'amEha ybE 'isayyas nebiy mwutan ytne`s'u
weyeHeywu 'Ile wste meqabr 'Isme Tel ze'Im`hebEke Hywetomu w'Itu; wesobe
ten`s'u mwutan beTele mHretu zeyseqya lemdr yqewmu qdmEhu msle mgbaratihomu
zegebru; weymeS'u hEnok we'Elyas 'Inze Hyawan keme ykunu lesm`I wemusE
we'aron 'Imne mwutan Heywu msle kWulu weyfetHu mezagHiha weyar'Iywomu le'ayhud
seqalyan weyweq`swomu weyzalefwomu be'Inte kWulu ze`elewu qale 'Igzi'AbHEr;
weyrE'Iyu zeSeHefe lomu be'IdEhu qalate let'Izazu wemena zekeme sEseyomu
ze'Inbele Sama msle mesferu gomor wemenfesawit Syon lemed`henitomu zeweredet
webetre 'aronme 'Inte `sereSet be'amsale maryam


## <a115>
# chapter 115 GOK.100.10.5
# unit C chapter_num
`100`10`5
# unit T chapter_title
be'Inte qste 'Isra'El.
# unit P text
weyawe`s'omu weyblomu lemnt kHdkmuni we`elewkmuni weseqelkmuni zente
kWulo zegeberku lekmu we'ad`henkukmu weridye 'ImseyTan we'Imgbrnate fer`on
webe'Inti'akmuni meSa'Iku we'antmuse r'Iyu zekeme qenewkmuni weregezkmuni
weytne`s'u weykWEnnwomu `10 we `2 Hewaryat 'Inze yblwomu 'asma`Inakmu we'isema`Ikmu
tnbite nebiyat wesbketene lene leHewaryat. weybekyu weynEsHu be`hebe 'iybeqWu`I
weyeHewru wste kWunenE zele`alem; msle diyablos 'abuhomu ze'amekeromu we'aganntihu
mesHtan yt`hetemu resi`an. we'Ilese 'amnu weteTemqu botu beqdst `slasE
wetemeTewu `sgahu wedemo ykewnu lotu 'agbrte bekWulu lbomu 'Isme 'albo
zeykl Seli'a `sgahu gmura ySer`h `sga krstos bewste `sgane weymHr be'Inte
`sgahu wedemu 'Isme konwo wludi we'a`hewihu; we'Imenibo ze'abesu ytkWEnenu
meTene 'abesahomu be'Isat leze qelil Soru qelil kWunenEhu weleze kbud So
ru fedfede kWunenEhu; 'aHeti `Ilet be`hebe 'Igzi'AbHEr meTene `10000 `amet
boze ytkWEnen meTene `Ilet webomenfeqe `Ilet webo `3 se`et ze`Ilet webo `1
se`at ze`Ilet webozeyamEkrwo weyastenaSHwo 'Imne 'abesahu


## <a116>
# chapter 116 GOK.100.10.6
# unit C chapter_num
`100`10`6
# unit T chapter_title
be'Inte seregela 'ityoPya.
# unit P text
we'aw`s'Iwo weybElwo liqane PPasat nahukE negerkene be'Inte megrerE
`Ser zeromE; wey'IzEni be'Inte seregela ze'ityoPya we'Imehi ynebr de`hari
'Iske mS'ate krstos keme negerkene be'Inte Syon webe'Inte haymanotomu wekemahu
'Ime ynebr seregelahomu weybElomu 'albo helewo ysewer; weka`Ibe zente sm`uni
'Ingrkmu helewomu nstite yan`s'u r'Isomu 'ayhud la`Ile meheymnan benagran
webe'armanya 'Imd`hrez mewa`Il wezente ygebr befeqadi 'Igzi'AbHEr keme
ya`hlqomu; 'Isme 'armanya dewele rom wenagran dewele 'ityoPya


## <a117>
# chapter 117 GOK.100.10.7
# unit C chapter_num
`100`10`7
# unit T chapter_title
be'Inte ngu`se romya wengu`se 'ityoPya.
# unit P text
weytle'aku ngu`se romya wengu`se 'ityoPya weliqe PaPasat ze'Iskndrya
keme ya`hlqwomu 'Inze rtu`I haymanotomu leseb'a rom; weytne`s'u `Seb'a
keme ySb'Iwomu le`Sere 'Igzi'AbHEr 'ayhud weya`hlqwomu ngu`se romE le'Enya
wengu`se 'ityoPya lefinHes weyamezebru bHEromu weyeHenSu 'abyate krstiyanat
behye weyeHerdwomu lenege`ste 'ayhud betefSamEte zati qemer `10 we `2 'aqmar.
'amEha ttfESem meng`stomu le'ayhud wetret`I meng`ste krstos 'Iske mS'ate
HesawE mesiH we'Imuntuse nege`st yosTinos ngu`se romE wekalEb ngu`se 'ityoPya
ytrakebu kl'Ehomu be'iyerusalEm wey`ser`u qWurbane liqe PaPasatihomu weyqErbu
weya`hebru haymanote befqr weytwehebu 'am`ha weselame weytkafelu mdre 'Imenfeqa
le'iyerusalEm bekeme negerne wste r'Ise zntu meSHef qedami weka`Ibe be'Inte
fqr ydEmeru sme meng`st ydEmeru `1 ze`hereyu behaymanot 'Imnege`s te rom
bewste `I`Sa zeysemey msle dawit weselomon 'abewihomu keme ysemey ngu`se
'ityoPya wengu`se romEhi kemahu yne`s'I sme ngu`se 'ityoPya weydEmr wste
`I`Sa zeysemey msle dawit weselomon 'abewihomu be'amsale `4 wengElawiyan
werab`Ise `1 ze`hereyu bebehegeromu wekemez 'Imd`hre `hebru we'art`u haymanote
ytmakeru keme 'iyaHywu 'ayhud weye`hedgu hye bebewludomu; wengu`se 'ityoPyase
ye`hedg hye welde zebekWuru zesmu 'Isra'El weygeb'I bHEro bef`sHa; wesobe
beSHe bEte meng`stu ya'akWuto le'Igzi'AbHEr fedfade weybeS`I `sgahu leme`swa`Ite
sbHet le'amlaku; wTqe ytwekefo 'Igzi'AbHEr 'Isme 'iyarekWus `sgahu 'Imd`hre
geb'a 'ala yeHewr wste debr benSuH lb; weyaneg`s weldo zeyn'Is zesmu gebre
mesqel wew'Ituse ye`eSu r'Iso wesobe negerwo lengu`se nagran welde kalEb
ymeS'I keme yng`s `hebe Syon wegebre mesqelni yane`s'I serawite weyeHewr
beseregela weytrakebu be`hebe meSbbe baHre liba weytqatelu; webe'aHeti
lElit ySElyu kl'Ehomu 'Imserk 'Iske negh sobe Sen`omu qetl; wesobe bekeyu
`hebEhu be'anb`I ynESr 'Igzi'AbHEr `hebe Selote kl'Ehomu weSelote 'abuhomu
nsuH 'Inze ybl w'Ituni melhq weqome keme ygber feqade 'abuhu welew'Ituni
men'Is 'afqero 'abuhu weSeleye `hebe 'Igzi'AbHEr; weybElo legebre mesqel
`hrey leke 'Imseregela we'ImSyon we'aftewo keme yn`sa'I Syonha weynge`s
gehade dibe menbere 'abuhu; wele'Isra'Elni 'aftewo keme y`hrey seregela
weyng`s be`hbu'I we'iytre'ay weyfEnwo `hebe kWulomu 'Ile te`edewu t'Izaze
'Igzi'AbHEr; we'albo zeyeHenS 'abyate weynebr bedebterat we'albomu Sama
zesraH we'iSama befnot; wemewa`Ilihomuni ka`Ibete seb'I wekemezkE yehyPi
weywEsqu weyweg'u `hebe zeSel'o 'Igzi'AbHEr. kemez gebre 'Igzi'AbHEr lengu`se
'ityoPya kbre wemogese we`ebye 'ImkWulomu nege`ste mdr be'Inte `Ibeya leSyon
tabote Hgu le'Igzi'AbHEr Syon semayawit; weyresyene 'Igzi'AbHEr keme ngber
`smreto menfesawite weyad`hnene 'Ime`etu weykeflene meng`sto 'amEn

we'aw`s'u weybElwo be'aman `senaye nebebke 'Isme kemahu teke`ste leke bered'Ete
menfes qdis; negerkene kWulo zekone we'a`hberke msle meSHefe dematiyos
zeromE wetenebeyke lene zeykewnhi lekl'E 'ahgur mera`Iwe krstos 'abyate
krstiyanat nstasya we'arqadya wemarEna we'ityoPya 'ahgur `ebeyt ze'Igzi'AbHEr
zebewstEton me`swa`Ite weqWurbane nSuH ytgeber bekWulu gizE. 'Igzi'AbHEr
ySegwene; bereketomu lekWulomu qdisan wesema`It le`aleme `alem 'amEn krstos
ngu`sne webekrstos Hywetne le`aleme `alem 'amEn we'amEn

wetebhle
bektabe `erebi 'aw`Sa'Inaha 'ImeSHefe qbT le`erebi 'Imenbere marqos wengElawi
memhr 'abe kWulne; we'aw`Sa'Inaha be `4`100 we `9 `amete mHret wste hegere
'ityoPya bemewa`Ile gebre mesqel ngu`s wesegWahu lalibela bemewa`Ile 'aba
giyorgis PaPas `hEr we'astete 'Igzi'AbHEr 'aw`S'ota wetergWumota `hebe
negere Hebasi wesobe `heleyku zente lemnt 'itergWemwa 'abel`Iz we'abelfereg
'Ile 'aw`S'Iwa 'IbE zente 'Isme we`S'at bemewa`Ile zagWa we'itergWemwa
'Isme tbl zati meSHef 'Ilese yneg`su 'Ile 'ikonu 'Isra'El te`edwo Hg w'Itu;
wesobe ykewn bemeng`ste 'Isra'El 'Im'aw`S'Iwa; weterekbet benazrEt

weSelyu la`IlEye legebrkmu ysHeq neday we'itHisuni be'Inte 'iyart`o negere
lsan; 'Isme bzu`he Samewku be'Inte kbra lehegere 'ityoPya be'Inte Se'ata
leSyon semayawit webe'Inte kbre ngu`se 'ityoPya 'Isme 'anehi tes'Ilkwo
lemekWenn rtu`I fqure 'Igzi'AbHEr ya`Ibike 'Igzi'I we'afqere weybEleni
gber; wegeberku 'Inze 'Igzi'AbHEr yred'ani we'ifedeyeni bekeme 'abesaye
legebrkmu ysHeq Selyu wele'Ile `Samewu mslEye be`Se'ate zati meSHef 'Isme
temendebne fedfade 'ane weymherene 'ab weHzbe krstos we'Indryas wefilPs
wemeHari 'ab ymHeromu 'Igzi'abHEr bemeng`ste semayat msle kWulomu qdisan
wesema`It ySHef smomu wste meSHefe Hywet le`aleme `alem 'amEn we'amEn

we'Imd`hre tewelde med`henine 'Ilu nege`st. bazEn;
Snfe 'asgd; baHre 'asgd; grma sefr; ser`ada; kWulu leSyon; sergWay; zer'ay;
begamay; zan 'asgd; Syon Hg; ma'albagad; saf 'ar`ad; 'agdar; 'abrha we'aSbHe
'a`hew fquran; 'asfHe; 'arfd we'amsi 'a`hew; 'ar`ada; sel`adoba; 'al`amida;
tazEna; kalEb; gebre mesqel; qWesTenTinos; bezegar; 'asfaH; 'armaH; Zen
'asfH; Zan seged; frE `senay; 'adr`az; 'ayzur; ma`Iday; kelawdyos; grma
'asfa; zmez; dgna mika'El; bedegz; 'arma`h; Hzbe 'anani; dgnazan; 'anbesa
wedm; dl ne'ad

we'Imd`hrEhu teheyde meng`st leHzb 'Ile 'ikonu 'Imnegede
dawit weHzbe 'Isra'El; bekeme ybE 'Igzi'abHEr 'ane 'aqen'omu beze'ikone
Hzb. we'Imd`hrEhu 'agb'a lomu; ykWuno 'amlak; yagba Syon; baHr seged;
Hzbe 'ar`ad; qdme seged; Zan seged; wdm 'ar`ad; `amde Syon

######################################################################
# Last edited on 2002-01-02 14:48:08 by stolfi
# SERA-based encoding of the Fidel (Ethiopian Syllabary)

#       1     2     3     4     5     6     7       8         9       10     11     12
#      g`Iz  ka`Ib sals  rab`I hams  sads  sab`I  diqala -->

#  1    he    hu    hi    ha    hE    h     ho
#  2    le    lu    li    la    lE    l     lo    lW/lWa
#  3    He    Hu    Hi    Ha    HE    H     Ho    HW/HWa
#  4    me    mu    mi    ma    mE    m     mo    mW/mWa
#  5   `se   `su   `si   `sa   `sE   `s    `so   `sW/`sWa
#  6    re    ru    ri    ra    rE    r     ro    rW/rWa
#  7    se    su    si    sa    sE    s     so    sW/sWa
#  8    xe    xu    xi    xa    xE    x     xo    xW/xWa
#  9    qe    qu    qi    qa    qE    q     qo    qWe       qW/qWu    qWi    qWa    qWE
#  10  `qe   `qu   `qi   `qa   `qE   `q    `qo
#  11   Qe    Qu    Qi    Qa    QE    Q     Qo    QWe       QW/QWu    QWi    QWa    QWE
#  12   be    bu    bi    ba    bE    b     bo    bW/bWa
#  13   ve    vu    vi    va    vE    v     vo    vW/vWa
#  14   te    tu    ti    ta    tE    t     to    tW/tWa
#  15   ce    cu    ci    ca    cE    c     co    cW/cWa
#  16  `he   `hu   `hi   `ha   `hE   `h    `ho    hWe       hW/hWu    hWi    hWa    hWE
#  17   ne    nu    ni    na    nE    n     no    nW/nWa
#  18   Ne    Nu    Ni    Na    NE    N     No    NW/NWa
#  19    e/a*  u     i     a     E    I      o     ea
#  20   ke    ku    ki    ka    kE    k     ko    kWe       kW/kWu    kWi    kWa    kWE
#  21  `ke   `ku   `ki   `ka   `kE   `k    `ko
#  22   Ke    Ku    Ki    Ka    KE    K     Ko    KWe       KW/KWu    KWi    KWa    KWE
#  23   Xe    Xu    Xi    Xa    XE    X     Xo
#  24   we    wu    wi    wa    wE    w     wo
#  25   `e    `u    `i    `a    `E   `I     `o
#  26   ze    zu    zi    za    zE    z     zo    zW/zWa
#  27   Ze    Zu    Zi    Za    ZE    Z     Zo    ZW/ZWa
#  28   ye    yu    yi    ya    yE    y     yo    yW/yWa
#  29   de    du    di    da    dE    d     do    dW/dWa
#  30   De    Du    Di    Da    DE    D     Do    DW/DWa
#  31   je    ju    ji    ja    jE    j     jo    jW/jWa
#  32   ge    gu    gi    ga    gE    g     go    gWe       gW/gWu    gWi    gWa    gWE
#  33  `ge   `gu   `gi   `ga   `gE   `g    `go
#  34   Ge    Gu    Gi    Ga    GE    G     Go    GWe       GW/GWu    GWi    GWa    GWE
#  35   Te    Tu    Ti    Ta    TE    T     To    TW/TWa
#  36   Ce    Cu    Ci    Ca    CE    C     Co    CW/CWa
#  37   Pe    Pu    Pi    Pa    PE    P     Po    PW/PWa
#  38   Se    Su    Si    Sa    SE    S     So    SW/SWa
#  39  `Se   `Su   `Si   `Sa   `SE   `S    `So
#  40   fe    fu    fi    fa    fE    f     fo    fW/fWa
#  41   pe    pu    pi    pa    pE    p     po    pW/pWa


# (*) ``a'' is only valid for (e) in transcription for Amharic.

# Extremely Rare Characters

#    mYa, rYa, fYa

# Equivalents

# Consonant Series   Special Series     Lone Vowels

#    B   =   b         s2   =   `s       O   =   o
#    F   =   f         h2   =   `h      `O   =  `o
#    J   =   j         S2   =   `S       U   =   u
#    L   =   l         e2   =   `e      `U   =  `u
#    M   =   m         q2   =   `q       A   =   a
#    R   =   r         g2   =   `g      `A   =  `a
#    V   =   v
#    Y   =   y

# W = when not preceded by a consonant as defined above; it is left to
# the specific application to interpret.  -- It may be ignored or
# given an additional phonetic character if available.

# Punctuation and Numbers in Fidel Text Zones

#   ,    Ge'ez Comma
#   ;    Ge'ez Semicolon
#  `:    Ge'ez Wordspace
#  :-    Ge'ez Preface Colon
#  -:    Ge'ez Colon
#   :    Ge'ez Wordspace OR Ge'ez Colon, depending on default settings
#  ::    Ge'ez Full Stop
#  <<    Ge'ez Left Quote
#  >>    Ge'ez Right Quote
#  :|:   Ge'ez Paragraph Terminator
#  `!    Ge'ez Sarcasm Mark
#  `|    Ge'ez 3-Dot Question Mark
#  `?    Ge'ez 3-Dot Question Mark OR Ge'ez Stylized Question Mark,
#           depending on default settings
#   ?    Ge'ez Stylized Question Mark OR Ge'ez 3-Dot Question Mark,
#           depending on default settings
#   .    Ge'ez Stylized Dot

#  \\    Latin BackSlash
#  \,    Latin Comma
#  \;    Latin Semicolon
#  \:    Latin Colon
#  \.    Latin Full Stop
#  \'    Latin Apostrophe
#  \`    Latin Backquote

#  ''    Geminates character on left
#  `'    Voiced Sads Vowel
#        ('' and `' are for phonetic use and ignored in most software)

#  '     is always ignored (used as syllable separator when needed)
#  `     is ignored unless a special vowel, consonant, or
#        punctuation follows (s,S,h,g,q,e,u/U,i,a/A,E,I,o/O,?)

#   0...9  Arabic Numerals
#  `1..`9  Ethiopic Numerals


######################################################################
# END OF FILE